IV. MENENJİTLER

image_pdfimage_print

Menenjitler santral sinir sistemi (SSS) enfeksiyonları içinde en sık görülen ve en ciddi olanlarıdır.  Menenjit beyin ve omuriliği saran leptomeninkslerin ( araknoid ve piamater ) ve Beyin Omurilik Sıvısının (BOS)  kısaca subaraknoid sahanın enfeksiyonudur. Menenjitler birçok viral menenjitte olduğu gibi selim seyirli veya bakteriyel menenjitlerdeki gibi hızlı ve fatal seyirli olabilirler. Patojen genellikle bir odaktan hematojen yolla yayılarak meninkslere ulaşır. Virüslar ve bakteriler dışında mantarlar ve parazitlerde nadiren menenjit etkeni olabilirler. Yüksek mortalite ve morbiditeye sahip olduklarından, menenjitlerin erken tanı ve tedavisi hayati önem taşır. Subaraknoid sahanın iltihabı klinikte klasik menenjit triadının ortaya çıkmasına yol açar:

Klasik menenjit triadı:

  • Yüksek ateş
  • Başağrısı
  • Menenjism ( menengial irritasyon bulguları ) dır.

Bu kardinal bulgular dışında etken patojene ve enfeksiyon kaynağına bağlı olarak döküntü, artrit, herpes labialis, sinüzit, otit gibi bulgularda kliniğe eşlik edebilir. Menenjitin en önemli klinik bulgusu meningial irritasyon bulgularıdır. Meningial irritasyon bulguları ağrıya duyarlı spinal sinirlerin, sinir köklerinin etrafındaki inflamasyon ve ödemden ileri gelir.

Meningial irritasyon bulguları:

  • Ense sertliği: Ensenin pasif fleksiyona dirençli olmasıdır. En önemli meningial irritasyon bulgusudur bakteriyel ve tüberküloz menenjitlerde ense tahta gibi serttir. Viral menenjitlerde ense sertliği daha hafiftir.
  • Brudzinski 1: Ensenin pasif fleksiyonuyla çene sternuma değdirilmeye çalışılırken kalça ve diz ekleminin fleksiyona gelmesidir.
  • Brudzinski 2: Bir kalçanın pasif fleksiyonuyla diğer kalça ve diz eklemlerininde fleksiyona gelmesidir.
  • Kerning: Kalça eklemi fleksiyonda iken diz ekleminin ekstansiyonunun kısıtlı olmasıdır.

Meningial irritasyon bulguları etkene bağlı olmaksızın her tür menenjitte görülür. Bu bulguların olmaması menenjiti ekarte ettirmez fakat varlıkları menenjit lehine çok önemli bulgulardır. Şuuru kapalı hastalarda, çocuklarda ve yaşlı hastalarda menengial irritasyon bulguları görülmeyebilir. Menenjitli hasta tüfek tetiği pozisyonunda yatmak ister ( yan yatar ve dizlerini karnına çeker, ense ekstansiyon halindedir). Şuur meningial inflamasyonun ağırlığına bağlı olarak normalden – letarjiye dek değişebilir.

Menenjitler; bulguların saatler içinde geliştiği akut menenjitler ve bulguların günler hatta haftalar içinde geliştiği kronik menenjitler olarak ikiye ayrılır, bu klinik ayrım klinisyene etkeni tahmin etmekte büyük bir avantaj sağlar. ( Tablo 12 )

Menenjit bulguları karşısında klinisyenin acilen cevap bulması gereken sorular şunlardır:

  1. Akut menenjitmi, değilmi ?
  2. Lomber ponksiyon kontrendikasyonu varmı?
  3. Bakteriyelmi, viralmi?
TABLO 12 : AKUT VE KRONİK MENENJİT ETKENLERİ
AKUT BAKTERİYEL MENENJİTLER
EN SIK SIKLIK %
 Hemophilus Influenza tip b (Hib) % 50 TÜM BAKTERİYEL MENENJİTLERİN %80 İ 
Neisseria menengitidis (Menengokok)Streptococcus pneumonia (Pnemokok) % 30
Listeria monocytogenesStreptococcus agalactia ( Grup B streptokok )
NADİR Staphylococcus aureusStaphylococcus epidermidisEschericia coliKlebsiella pneumoniaPseudomonas aeruginosa

Nocardis spp.

Viridans streptococci

Enterobacter spp.

Proteus spp.

Citrobacter spp.

Flavobacterium spp.

Moraxella spp.

Propionibactericum acnes

Enterococcus fecalis

Salmonella spp.

Grup A streptokoklar

Serratia spp.

Acinetobacter spp.

Pastorella multicoda

Aeromonas spp.

ÇOK NADİR SpiroketlerRiketsialarBrucella spp.Naegleria spp.Achantamoeba spp.
AKUT ASEPTİK MENENJİTLER
EN SIK SIKLIK %
EnteroviruslarKabakulak virusu ( Mumps virus ) TÜM VİRAL MENENJİTLERİN %90’ I
NADİR Herpes virusLenfositik Koriomenenjit VirusuAdenoviruslarHIVMorbilivirus

Rubivirus

Ebstein-Barr Virus

Arboviruslar

KRONİK MENENJİTLER
VİRUSLAR Lenfositik Koriomenenjit VirusuKabakulak Virusu ( Mumps virus )Herpes Simpleks Virusu ( HSV)Varicella Zoster Virus (VZV)Arboviruslar

Flaviviruslar

Echovirus

BAKTERİLER Mycobacterium Tuberculosis Brucella spp.Treponema pallidumBorrelia sppLeptospira spp.

Nocardia spp.

Actinomyces spp.

Listeria monocytogenes

MANTARLAR Cryptococcus neoformansCoccidioides immitisHistoplasma capsulatumCandida spp.Blastomyces dermatitidis

Sporothrix schenckii

Aspergillus spp.

 

PARAZİTLER Cysticercus spp.Angiostrongilus cantonensisParagonimus westermaniGnathostoma spinigerumSchistosoma spp.

Echinococcus spp.

Srrongiloides spp.

MENENJİTLER

I- AKUT MENENJİTLER

A-AKUT PRÜLAN MENENJİTLER

B-AKUT ASEPTİK MENENJİTLER

II- KRONİK MENENJİTLER başlıkları altında incelenecektir

 

3828 Total 7 Gün

Bu yazıyı beğendiniz mi?

4.5 / 5. 17

Posted in MSS ENFEKSİYONLARI
Tags: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ,