GRAM POZİTİF SPORSUZ BAKTERİLER
CORYNEBACTERİUM
CORYNEBACTERİUM DİFTERİA
Corynebacterium difteria | DEXTROZ | SÜKROZ | NİŞASTA |
GRAVİS | + | – | + |
MİTİS | + | – | – |
İNTERMEDİUS | + | – | – |
- Bir yada iki ucu şişkin, hücre içi bölmeli, kapsülsüz, hareketsiz, açılı dururlar (XVYL gibi) metilen mavisi ile metakromatik boyanır ( Babe Ernst cisimcikleri).
- Fakültatif anaerobdur, oksijenli ortamda daha iyi ürer. En hızlı LÖFFLER BY de ürer.
- Gri dalgalı kenarlı granüllü koloniler yapar. Tellüritli BY de siyah koloni yapar. Difteri eksotoksinler ile meydana gelen bir hastalıktır.
- En sık difteri anjini sonucu ortaya çıkar ayrıca,
- Burun difterisi,
- Vulvovajinal difteri,
- Göz difterisi,
- Yara difterisi oluşabilir.
- Eksotoksin nedeniyle psedomembranlar oluşur ( gri yeşil membran) ve kaldırılırsa kanar, suya atılırsa batar.
- Gram boyamada açılı duran gram pozitif basillerin görülmesi, yada Metilen mavisi ile metakromatik boyanması tedavi başlanması için yeterlidir.
- Difteri şüphesidne boğaz sürüntüsü LOFFLER; KANLI, CYSTEİN TELLÜRİTLİ besi yerlerine ekilir.
- Taşıyıcıda difteri basili aranması: bunun için burun boğaz örnekleri sisteinli tellüritli BY ekilir. Siyah koloniler morfolojik olarak incelenir.
- Corynebacterium Difteria GRAVİS, MİTİS VE İNTERMEDİUS olarak 3 e ayrılır. Bu alt guruplar KH kullanımına göre birbirinden ayrılır.
- Pirazinaminidaz: Corynebacterium difteria ayrımında kullanılan besiyeridir. Süt rengidir bakteri ürerse pas rengi olması + dir
- Difteri,
- Ülcerans,
- Pseudotuberculosis pyrazinaminidaz – dir,
- Diğer corynebacteriumlar, actinomyces ve nocardia + dir.
- C.Difteria ( gravis, intermedius ve mutans ) birbirinden şekere etkileri ile ayrılır( dekstroz, sükroz ve nişastaya etkilerine bakılır) .
TİNSDOL AGAR: floralı bölgeden C. Difteria izolasyonu için kullanılır.
- Difteria gravis R tipi donuk gri koloniler yapar
- Difteria mitis S tipi parlak koloni,
- Difteria intermedius S-R tipi basık koloniler yapar. Bu Besiyerine yapılan batırma ekimlerinde C. Difteri anın etrafında kahverengi haleler görülür ( H2S+ tell)
TOKSİJENİTE TESPİTİ :Hayvan testi ile yada in vitro olarak bakılabilir.
- Derialtı inokulasyon: 1. Fareye antitoksin+ bakteri süspansiyonu verilir. 2. Fareye antitoksinsiz bakteri süspansiyonu verilir. Difteriden ölen farede Böbrek üstü bezlerinde şişme, mide ülseri, GİS kanama, plevra ve peritonda transüda, mukozal hemorajiler görülür.
- Deri içi inokülasyon: iki fareye deri içi bakteri süspansiyonu verildikten sonra birine antitoksin verilir. Korumasız hayvanda nekroz ve deri lezyonları olması difteri lehinedir.
- ELEK testi: in vitro c. Difteria toksijenite tayinidir.
- % 20 at serumlu tellüritli agarın ortasına şerit şeklinde antitoksin emdirilmiş kağıt konur. Buna dik olarak pozitif ve negatif kontrol ekimleri yapıldıktan sonra incelenen örnek + kontrolun yanına antitoksin li kağıda dik olarak ekilir. Difteria ve C. Ülcerans ELEK + dir.
CORYNEBACTERİOM PSEUDOTÜBERCÜLOSİS (C. OVİS)
- Lenfogranülomatöz Lenfadenopati etkenidir.
- Kanlı agarda hemolizli koloni yapar. Tellüritte siyah koloni yapar.
- Fakültatif anaerob bakteridir. Uygun faj ile lizojenize olursa Difteri toksini oluşturabilir.
- Fosfolipaz yapar. İnsanda lenfogranülomatöz lenfadenit yapar.
CORYNEBACTERİUM ULCERANS
- Buda uygun faj ile lizojenize olursa Difteri toksini oluşturabilir. Normalde difteriye benzer enfeksiyon etkenidir. Fosfolipaz yapar.
CORYNEBACTERİUM PSEUDODİFTERİCUM ( Eski adı C. Hartmanii)
- Anaerob dur toksin yapmaz , besiyerinde C. Difteria ile karışır.
CORYNEBACTERİUM J-K GGURUBU:
- Nozokomia enfeksiyon etkenidir. Deride kolonize olur. Katater enfeksiyonlarına yol açar.
- Nötropenik, immün süpressif hastalarda, uzun süre aminoglikozid ve sefalosporin kullanmış hastalarda daha çok kolonize olur.
- İmmun süpressif kişilerde kan, BOS, yara, Uro Genital Sistem, enfeksiyonlarına yol açabilir.
- Streptokoklara benzer gram pozitif kok- koko basil gibi görülür. Hareketsizdir, şekerlere geç etki eder ( 3 hf sonra ) birçok antibiyotiğe dirençlidir sefalosporinlere, vankomisine ve aminoglikozidlere duyarlıdır.
CORYNEBACTERİUM MİNİTUSSİMUM ( eski adı nocardia minitussima dır)
Polimorf dur, genital bölgede, kasıkta, skrotumda erithrazma yapar. Deri kazıtısı metilen mavisi ile boyanınca bakteriler kolayca görülür.
LİSTERİA
Kapsülsüz, hareketli, kanlı besiyerinde beta hemoliz yapan, katalaz pozitif, soğukta çoğalabilen bir bakteridir.
LİSTERİA MONOSİTOGENES:
- Çok küçük bazen ikişerli yada kısa zincirler yapan gram pozitif çomaklardır. Kokkoid şeklinde de görülebilrler.
- Kültürlerde uzun flamalı şekillerde görülür. Kapsülsüz, hareketli, kanlıda betqa hemoliz yapar ve küçük opak koloniler yapar.
- Koloniler mavi yeşil refle verebilir. Katalaz + olmaları ile beta hemolitik streptokoklardan ayrılırlar.
- Listeria monocitogenes menenjit, meningo ensefalit, sepsis, sistemik listerioz etkenidir. Gebede listeria bakteremisi olursa placentadan geçer ve fetusta :
- Meningoensefalit,
- Granülomatozis infanti septica yapar. Fetus genellikle kaybedilir. Karaciğer , dalak ve iç organlarda yaygın nekroz ve granülomatik lezyonlar dikkati çeker. İncelenecek materyal soğukta bekletilrse listeria ölmez, hatta çoğalır. Floralı örneklerden listeria izolasyonu için soğukta bekletme yapılır.
- Örneğin gram boyamasında gram pozitif basiller – kokobasiller görülebilir. Listeria lar hem hücre içi hemde hücre dışında görülebilirler.
- Tanı için immün floresan antikor ile boyama önemli ve değerlidir. Ayrıca örneklerde listeria varlığı ELİSA testler ile de ortaya konabilir.
LİSTERİA KÜLTÜRÜ:
- listeria lar her besiyerinde, günlük kullanım besiyerlerinde ürer. Flora ile karışır ise izolasyon için Columbia colistin nalidiksik agar kullanılabilir. Ayrıca guanofuscin, nalidiksik asit ve furacin li besiyeri listeria için ayırıcı besiyeri olarak kullanılır.
- Listeria :
- Kanlı besiyerinde beta hemoliz yapar,
- Gram pozitif kokobasildir,
- Hareketlidir,
- Katalaz + dir,
- Kansız besiyerindeki kolonileri mavi – yeşil refle verir.
- Geç ürer üremesi bir hafta 10 günü bulabilir. Üremez ise soğukta bekletilen örneklerden tekrara ekim yapılabilir.
- Listeria :
- Listeria identifikasyonu:
- Hareketlidir sık karıştığı S. Agalactia, enterokoklar, corynebacteriumlardan farklı olarak listeria hareketlidir.
- Listeria ların hareketleri en iyi 22 C de görülür. Bu hareket oda ısısında asılı damla yöntemiyle yada %0,5 agarlı hareket besiyerinde 22 C de bir gece enkübasyon sonrası yüzeyde şemsiyeyi andıran yayılma şeklinde görülür.
LİSTERİA MONOCİTOGENES : camp + dir ( diğer listeria lar CAMP – dir)
(LİSTERİA MONO, C.PERFRİNGENS VE B GR. STREPT. CAMP + DİR)
- Ramnoz + , xiloz-, mannitol- dir ( listeriaların ayrımında kullanılır) listeria monocitogenes in tiplemesinde kullanılan H ve O antiserumları var. O antiserumu I,II,III,IV,……XV e kadar, H antiserumu A, B, C, D ve E olmak üzere 5 tiptir.
- Listeria monoıcitogenes tanısında hayvan deneyleri kullanılabilir. L. Monocitogenes tavşan gözüne damlatılırsa konjoktivit yapar ayrıca yumurtaya ekilirse nekroz yapar.
- Listeria enfeksiyonları sırasında çabuk kaybolan antikorlar oluşur.
- Hastalık sırasında bu antikorlar antiserumlar ile tespit edilebilir. Uygun listeria susupansiyonu ile hasta serumu kullanılarak test edilebilir. Ancak listeriaların stafilokoklar ve s. Fecalis ile ortak antijeni olduğundan normal kişilerde de çapraz agglütinasyon görülebilir. Aglütinasyonun pozitif olarak yorumnlanabilmesi için 1/200 titrede ve giderek artan titrede + olması gerekir.
PROPİONİBACTERİCUM
- Normal florada deride kıl folliküllerinin dibinde bulunur. Gram pozitif hareketsiz, gram boyamada açılı şekillerde durarak KXVY harflerine benzer boyanır.
- Mikroaerofildir. Katalaz + indol + dir. Propionibactericum acnes e kontaminan olarak hemokültürlerde sık rastlanır. Akne ve komedon yapar.
NOCARDİA – AKTİNOMİCES
- NOCARDİA: N asteroides ve N. Brasiliensis insanda en sık enfeksiyon yapar. Katalaz + oksidaz + dir.
- Doğada yaygın olarak bulunur. N. Asteroides kültürlerde dallı flamalı şekilde görülür. İrili ufaklı çomamkcıklar ve koklar biçimindedir. Gram + dir ama ARB de boyanır.
- Aerob dur. Lezyondan alınan örneklerde actinomyces granüllerine benzer sarı granüller görülür.
- Bu granüller lam lamel arasında ezilirse dallanan flamanlar görülür.
- Nocardia lar basit besiyerlerinde ve saburo besiyerinde kolayca ürer. Buruşuk granüllü koloniler yapar. Kolonide miçelyumlar görülebilir.
- Nocardia asteroides karbonhidratlara etkisizdir. İndol- H2S- dir 48 saatte ürer.
- İnsanda nokardia enfeksiyonu : sistemik olabilir akciğere ve meninkslere yayılabilir yada mycetoma şeklinde lokal olabilir. Sistemik nokardiozlardan solunum ile bulaşan akciğer nokardiozu en sık görülür. Ayrıca beyin ve meninks enfeksiyonu da yapabilir. Lokal enfeksiyonlar ise mycetoma şeklinde dir: deri, derialtı dokusu ve kemikte kronikleşmiş, tümöral, fistüllü, sarı beyaz granüllü akıntısı olan kronik enfeklsiyon şeklindedir.
NOKARDİA TANISI:
- Lezyonda granül aranır, varsa lam lamel arası incelenir gramla boyanırsa gr+ ışınsal olarak etrafa uzanan flamanlar görülür.
- BOS örneği ise santrifuj edilip çökelti boyanır. Balgam örneği ise n asetil sistein ile 1/1 karıştırılır, santrifüje edilir, çökelti boyanır.
- Bu örnekten kültür de yapılır. Gramla boyandığında nokardia lar kısa yada uzun dallı uçları topuzlu yer yer gram negatif boyanan genelde gram + çomaklar şeklinde görülür.
- Nokardia lar ARB boyanır. Eğer kültürde kısa – uzun dallı düzensiz boyanan gram+ çomaklar varsa – actinomyces, nocardia, corynebacterium ve mycobacterium akla gelmelidir.
Nocardia kültürü:
- Nocardia kanlı BY, saburo BY ve lowenstein Jensen BY de iyi ürer.
- Nocardialar 45 C de de üreyebilidiğinden bu özellik ayrımda kullanılır. Kültürde kuru granüllü sarı- turuncu pigmentli buruşuk koloniler yapar.
NOKARDİA Katalaz + dir
NOCARDİA ASTEROİDES | DİĞER NOCARDİALAR | |
KAZEİN HİDROLİZİ |
– |
+ |
TİROZİN HİDROLİZİ |
– |
+ |
XANTİN HİDROLİZİ |
– |
-/+ |
JELATİN HİDROLİZİ |
– |
+ |
LACTOZ |
– |
– |
XİLOZ |
– |
+/- |
LİZOZİME DİRENÇ |
+ |
+/- |
ACTİNOMYCES
- Kapsülsüz, hareketsiz, anaerob, GRAM POZİTİF Çomak,
- Actinomyces İsraelii: fistülize olmuş lezyonlarda sarı sülfür granüllerinin görülmesi ile tanınır. Sülfür granülleri lam lamel arası incelendiğinde iplik yumağı gibi çevreye ışınsal uzantıları olan uçlarında oval yada yuvarlak şişlikleri bulunan iplikler görülür. Gramla boyanırsa flamalar gram pozitif orta kısımlar granüllü görülür.
- Hematoxilen eosin ile boyanırsa topuz kısmı eosinofilik görülür. Doku kesitlerinde ise actinomyces granülleri etrafında lenfositlerin cevirdiği rozet şeklinde görülür. Kültürden yapılan preparatlarda ise a. İsraelii basiller şeklinde dallı olarak görülür.
ACTİNOMYCES İSRAELİİ:
- Anaerob dur bazıları microaerofil dir. Basit besiyerlerinde üreyebilir. 4-6 gün içinde ürer. Molar azı dişine benzer şekilde koloniler yapar. Sıvı besiyerinde tüp dibinde beyaz tüy topları şeklinde ürer, besiyerini bulandırmaz. Beyin kalp infüzyon agarda 2. Günde mikroskopla incelenirse örümceğe benzer mikro koloniler yapar. Actinomyces israelii insanda aktinomikoz etkenidir. 4 klinik formda kronik enfeksiyon yapar.
- SERVİKOFASİYAL AKTİNOMİKOZ : fistüllü, kronik akıntılı enfeksiyon.
- TORASİK AKTİNOMİKOZ: TBC benzer, fistülize olabilir.
- ABDOMİNAL AKTİNOMİKOZ: çekum ve appandix e yerleşirfistülize olabilir.
- JENERALİZE AKTİNOMİKOZ SİSTEMİK.
AKTİNOMİKOZ TANISI: örnekte ( kan, balgam, irin, biyopsi materyali vb. ) lenfositler ile çevrili sülfür granüllerinin görülmesi önemlidir. Gram da gram pozitif çomaklar görülür. Kültür 2 sıvı 2 katı besiyerine ekilerek yarısı aerob yarıs ıanaerob olarak etüve konur. 2 günde bir mikroskobik koloni aranır. 14. Günde üreme olmaz ise negatif denir.
Diğer aktinomiçesler : A. ODONTOLİTİCUS, A. NAESLUNDİ, A. VİSCOZUS, A. MEYERİ.
ACTİNOMYCES PROPİONİCUS A. İSRAELİİ ye benzer. Propionik asit yapması ile ayrılır. Cervikofasial aktinomiçes yapar, lakrimal keratokonjoctivit yapar.