HbA1c (Hemoglobin A1c) Testi Nedir?
HbA1c, son 2-3 aylık ortalama kan şekeri seviyenizi gösteren bir testtir. Diyabet (şeker hastalığı) tanısı ve takibi için kullanılır.
HbA1c Nasıl Ölçülür?
-
Hemoglobine bağlı şeker miktarını ölçer.
-
Açlık gerektirmez, herhangi bir zamanda yapılabilir.
-
% olarak ifade edilir.
Normal HbA1c Değerleri
| Durum | HbA1c (%) | Ortalama Kan Şekeri (mg/dL) |
|---|---|---|
| Normal | <5,7 | <117 |
| Prediyabet | 5,7-6,4 | 117-137 |
| Diyabet | ≥6,5 | ≥140 |
(Amerikan Diyabet Derneği – ADA kriterleri)
HbA1c Yüksekliği Nedenleri
-
Diyabet (Tip 1, Tip 2)
-
Prediyabet (gizli şeker)
-
Kontrolsüz kan şekeri
-
Bazı anemiler (demir eksikliği, B12 eksikliği)
HbA1c Düşüklüğü Nedenleri
-
Sık hipoglisemi (düşük şeker atakları)
-
Hemolitik anemi
-
Böbrek yetmezliği
-
Kan nakli sonrası
HbA1c Testi Kimlere Yapılır?
-
Diyabet riski olanlar (aile öyküsü, obezite)
-
Açlık kan şekeri yüksek çıkanlar
-
Diyabet hastalarının takibinde (yılda en az 2 kez)
HbA1c Yüksek Çıkarsa Ne Yapmalı?
-
Endokrinoloji/dahiliye uzmanına başvurulmalı.
-
Diyet ve egzersiz düzenlenmeli.
-
İlaç/insülin tedavisi gerekebilir.
HbA1c Düşürmek İçin Öneriler
✔ Düzenli egzersiz (haftada 150 dakika)
✔ Rafine şeker ve işlenmiş gıdalardan kaçınma
✔ Lifli gıdalar (sebze, tam tahıl) tüketme
✔ Doktorun önerdiği ilaçları düzenli kullanma
HbA1c, diyabet kontrolünün en önemli göstergelerinden biridir. Sonuçlarınızı doktorunuzla değerlendirin.
Not: Bazı durumlarda (anemi, hemoglobin varyantları) HbA1c yanıltıcı olabilir. Bu durumda fruktozamin testi veya sürekli glikoz izlemi (CGM) önerilebilir.
