Bruselloz; Ondülan ateş; Malta humması; Bang’s hastalığı;
Ateş atakları ile seyreden bulaşıcı mikrobik hastalık. Bruselloz insanlara da bulaşabilen bir hayvan hastalığıdır. Koyun, keçi, sığır at ve köpekler arasında sık görülür. Gripal şikayetler ile başlar ancak uzun süren yakınmalara yol açar. Birçok hastalığı taklit eder. Mikrop hayvan artıklarında bol bulunur. Hayvan çıkartılarıyla temas etmek, kontamine gıdaların yenmesi, pastörize olmayan süt, süt ürünü ve peynir yemek, açık yaraya temas, kontamine havayı solumak ile bulaşır. İnsandan insana zor bulaşır. Hastalık en çok çiftçilerde, veterinerlerde, kesimhane çalışanlarında, hayvan bakıcılarında görülür. Sığırlar için aşısı vardır. İnsanlar için aşısı yoktur. Brusella hayvanlarda özellikle üreme problemlerine ve düşüklere neden olur.
Brusella nasıl bulaşır ?
- Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri,
- Hasta inek, koyun ve keçilerin et ve sütleri,
- Hasta hayvanların salgıları, dışkıları ve çıkartıları ile direk temas,
- Hasta hayvanların olduğu kirli ortamda nefes alarak havadan,
- Anne sütüyle anneden bebeğe bulaşabilir.
Brusella hastalığı nın belirtileri nelerdir?
Hastalığın kuluçka süresi 5 ila 60 gün arasında değişir. İnsanlarda
- Yüksek ateş atakları,
- Üşüme titreme terleme atakları,
- Şiddetli kas eklem ağrıları,
- Kilo kaybı,
- Bulantı, kusma, ishal,
- Baş ağrısı ile seyreder.
Hastalık geceleri 40 dereceyi bulan, titreme ile yükselen ve terleme ile düşen ateş atakları ile karakterizedir. Ateş sabah normale döner hasta iyi hisseder ancak akşam tekrar başlar. bu ateş atakları 1 ila 5 hafta kadar sürer. Daha sonra 2 gün ile 2 hafta arasında değişen ateşsiz dönem olur. Ardından yine ateşli dönem gelir. Hastalık kronik faza girer ve ateş atakları aylarca devam edebilir. Ateş atakları yıpratıcıdır, bu dönemde hastada:
- İştah kaybı,
- Kilo kaybı, halsizlik,
- Karın ağrıları,
- Baş ağrıları,
- Sırt ağrısı,
- Eklem ağrıları,
- Huzursuzluk,
- Uykusuzluk görülür.
Brusella birçok hastalığı taklit edebilir. Hastalar genellikle 5 haftada toparlanır ancak nadiren komplikasyonlar ortaya çıkar. En sık görülen komplikasyonlar:
- Karaciğer ve dalakta apse,
- Karaciğer, dalak ve lenf bezlerinde büyüme,
- İç organlarda infeksiyon ve iltihaplar:
- Kalp zarında iltihap( endokardit ),
- Beyin ve beyin zarlarının iltihabı ( menenjit ),
- Kemik iltihapları ( osteomyelit ): özellikle omurlarda olur.
- Brusella gebelerde ilk 3 ayda düşüklere neden olur.
Brusella hastalığının teşhisi nasıl konur?
Brusella laboratuar testleri ile teşhis edilir:
- Kan testleri ile brusella antijeni bakılır,
- Kan, idrar, kemik iliği ve dokularda bursella kültürü yapılır,
- Film ve tomografi ile doku ve organlarda apse ve iltihap araştırılır.
Tanı koymak zor olabilir. Kan kültürleri, kemik iliği kültürleri ile bakteriyi tespit etmek yada kanda antikor göstererek tanı koymaya çakışılır. Antikor testi başta negatif ise 2 hafta sonra tekrarlanarak artış gösterilebilir.
Brucella hastalığı nasıl tedavi edilir?
Erken tanı ve tedavi komplikasyonları önlemek için önemlidir. Hastalık antibiyotikler ile tedavi edilir. Tedavisi zordur uzun süre antibiyotik almak gerekir, tekrarlama şansı yüksektir. Tedaviye rağmen hastanın toparlanması aylar sürebilir. Ölüm oranı düşüktür, ölümlerin çoğu kalp zarlarının iltihaplanmasına bağlıdır.
Brusella dan korunma:
- Sütü kaynatmadan içmeyin,
- Pastörize olmamış sütlerden yapılmış peynir, tereyağı, ve süt ürünlerini yemeyin,
- Açıkta satılan etleri almayın,
- Çiftçi iseniz hayvanlara eldivensiz dokunmayın çiftlik işlerinden sonra ellerinizi yıkayın.
Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov
2. National Foundation for Infectious Diseases
http://www.nfid.org
3. United States Department of Agriculture
http://www.usda.gov
4. Communicable Disease Control Unit
http://www.gov.mb.ca/health/publichealth/cdc/index.html
5. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca
6. Brucellosis. Division of Bacterial and Mycotic Diseases, Centers for Disease Control and Prevention website. at: http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/brucellosis_g.htm#top . February 14, 2007.
7. Brucellosis. Division of Bacterial and Mycotic Diseases, Centers for Disease Control and Prevention website. at: http://www.cdc.gov/ncidod/dbmd/diseaseinfo/brucellosis_g.html . November 11, 2005.
8. Facts about brucellosis. US Department of Agriculture website. at: http://www.aphis.usda.gov/vs/nahps/brucellosis/ . February 14, 2007.
9. Facts about brucellosis. US Department of Agriculture website. at: http://www.aphis.usda.gov/vs/nahps/brucellosis/ . November 11, 2005.
10. The Merck Manual of Medical Information . Simon and Schuster, Inc.; 2000
