ENFEKSİYON KONTROLÜ EĞİTİMİ TALİMATI

1-AMAÇ: Hastane enfeksiyonlarını önlemeye yönelik uygulamalarla ilgili tüm sağlık personelinin bilgilendirilmesi amacıyla eğitim faaliyetlerinin planlanmasıdır.

2-KAPSAM: Tüm sağlık personelini kapsar.

3-UYGULAMA

• Sağlık çalışanlarına hastane enfeksiyonları ve enfeksiyon kontrol uygulamaları ile ilgili verilecek eğitimler; Eğitim Hemşiresi, Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı tarafından yıllık olarak planlanır.
• Sürveyans ve el hijyeni gözlem çalışmaları sonuçlarına göre gerektiğinde birime yönelik ilave eğitimler
• Hastanemizde enfeksiyon kontrol uygulamaları ile ilgili yapılan denetimler sırasında eksiklik saptanan birimlerde planlanan düzeltici-önleyici faaliyetler kapsamında birim çalışanlarına gerekli eğitimler
• Salgın durumlarında ilgili birimlere enfeksiyon kontrolü ve izolasyon önlemleri ile ilgili tekrarlayan eğitimler
• Yapılan eğitimlerin içerikleri ve katılım listeleri dosyalar halinde Enfeksiyon Kontrol Hemşiresi tarafından muhafaza Katılım listelerinin bir örneği eğitim koordinatörüne iletilir.

PERSONEL YARALANMALARI TAKİP TALİMATI

1.  AMAÇ:Personelin enfekte ya da enfekte olmayan bir materyalle yaralanması sonrasında yapılacak takip ve tedavi işlemlerini belirleyerek, yaralanmalara bağlı kan yoluyla bulaşan enfeksiyonlardan personeli korumak ve oluşabilecek sekelleri önlemektir.

2.  KAPSAM:Hastanemizdeki tüm birimleri ve çalışanları kapsar.

3.  UYGULAMA:

• Yaralanmaya maruz kalan kişi yöneticisine olay hakkında bilgi
• Birim yöneticisi tarafından Çalışan Güvenliği Hemşiresi’ne, olay gece olmuşsa süpervizör hemşireye haber
• Yaralanma sonrası temas bölgesi su ve sabunla veya uygun bir antiseptikle yıkanmalıdır. Mukoza temaslarında temas bölgesinin bol su ile yıkanması
• Temas bölgesi sıkma, emme, kanatmaya çalışma yöntemlerle kesinlikle travmatize edilmemelidir. Normal yara bakımı dışında ek bir önleme gerek yoktur.
• Yaralanan personel tarafından “Kesici-Delici Alet Yaralanmaları/ Kan ve Vücut Sıvıları Maruziyet Bildirim Formu” doldurulmalıdır. Aynı forma kaynak ve personele ait tetkik sonuçları, personele yapılan müdahaleler hakkında bilgiler kaydedilmeli ve Çalışan Güvenliği Hemşiresi tarafından formlar arşivlenmelidir.
• Takip gerektiren personel Çalışan Güvenliği Hemşiresi tarafından takip programına alınmalıdır.
• Yaralanan personelin HBsAg, anti-HBs, anti-HCV, anti-HIV tetkiklerine, eğer kaynak biliniyorsa kaynağın HBsAg, anti-HCV, anti-HIV tetkiklerine bakılmalıdır.
• Kaynak kişide HIV virüsü saptanması durumunda; yaralanan personel antiretroviral profilaksi uygulanması için, ilk müdahaleden hemen sonra Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği olan ilgili kuruma sevk Maruziyetten hemen sonra, 6. haftada, 3. ayda ve 6. ayda Anti-HIV testi kontrolleri yapılmalıdır.

Kaynak kişide hepatit B virüsü saptanması durumunda;

• Personelin hepatit B aşısı yoksa; ilk müdahale sonrası 24 saat içerisinde(en geç 7 gün içerisinde) hepatit B hiperimmunglobulin (HBIg) 0.06 ml/kg dozunda deltoid adale içine, eşzamanlı olarak hepatit B aşısı diğer kolda deltoid adale içine yapılmalı ve takiben 1. ve 6. aylarda aşı tekrarlanmalıdır.Aşı uygulaması 0, 1, 2 ve 12. ay şeklinde de yapılabilir.
• Personelin 3 doz hepatit B aşısı varsa; anti-HBs titresine bakılmalı, yanıt yeterli (Anti-HBs
• ≥ 10 mIU/ml) ise hepatit B’ye yönelik herhangi bir müdahale yapılmamalıdır. Yanıt yetersiz (Anti-HBs titresi < 10mIU/ml) ise HBIg 0.06 ml/kg ve hepatit B aşısı uygulanmalıdır.
• Personelin HBSAg pozitifliği varsa; pansuman dışında herhangi bir müdahaleye gerek yoktur.
• Kaynak kişide hepatit C virüsü saptanması durumunda; uygulanacak genel kabul gören bir profilaktik tedavi Maruziyetten hemen sonra, 6. hafta, 3. ve 6. ayda anti-HCV ve ALT bakılmalıdır.Erken tanı için maruziyetten 4-6 hafta sonra HCV-RNA bakılabilir. Anti- HCV pozitifliği saptanan personel, takip için Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği olan ilgili kuruma sevk edilmelidir.

·Kaynak bilinmiyorsa;

• Hepatit B bulaş riski için;
  • Personel aşısızsa hepatit B aşı serisine başlanmalıdır.
  • Personel aşılı, ancak aşı yanıtı yetersizse ve kaynak yüksek risk taşıyorsa, HBsAg pozitif kaynak gibi işlem uygulanmalıdır.
  • Personelin aşı yanıtı bilinmiyorsa, Anti-HBs titresine bakılmalı, yanıt yeterli ise herhangi bir müdahale yapılmamalıdır. Yanıt yetersizse tek doz hepatit B aşısı uygulanmalıdır.
• Hepatit C bulaş riski için; uygulanacak genel kabul gören bir profilaktik tedavi yoktur.Maruziyetten hemen sonra, 6. haftada, 3. ve 6. ayda anti-HCV ve ALT bakılmalıdır. Anti-HCV pozitifliği saptanan personel, takip için Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği olan ilgili kuruma sevk edilmelidir.
• HIV bulaş riski için; maruziyetten hemen sonra; 6. haftada, 3. ve 6. ayda anti-
  • HIV testi kontrolleri yapılmalıdır.Anti-HIV pozitifliği saptanan personel, Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği olan ilgili kuruma sevk edilmelidir.

Delici-kesici  alet  yaralanması,  çarpma,  yanık  vb.  durumlarda  aşağıda  belirtildiği

Hafif yaralanma Tetanoza yatkın yaralanma -Son 5 yıl içinde aşılanmışsa sadece yara temizliği -Son 1  yıl içinde aşılanmışsa sadece  yara temizliği -Değilse yara temizliği + aşı -Değilse yara temizliği + aşı

şekilde tetanoz profilaksisi uygulanmalıdır: 1-Son 10 yıl içinde aşılanmış olanlar

 Son aşıdan 10 yıldan uzun süre geçmiş olanlar

Hafif yaralanma	Tetanoza yatkın yaralanma
-Yara temizliği ve aşı + 10 yılda bir rapel	-Tetanoz                   immunglobulin+aşı+yara temizliği+10 yılda bir aşı rapeli

Daha önce aşılanmamışlarda

 

Hafif yaralanma Tetanoza yatkın yaralanma -Yara temizliği+aşı ve birer ay ara ile iki rapel+10 yılda bir rapel -Tetanoz                    immunglobulin+aşı+yara temizliği+birer ay ara ile iki rapel+10 yılda bir rapel

 

KKKA olan hastalarla temas sonrası uygulanması gereken korunma önlemleri:

• Perkutan yaralanma olursa, iğnenin battığı yer sabun ve su ile yıkanarak antiseptik ile silinmelidir
• Hastanın kan ve vücut sıvıları ile temas olması halinde, enfekte materyale maruz kalan bölge sabunlu su ile iyice yıkanmalıdır
• Göze enfekte materyal sıçramış ise, göz temiz su ile iyice yıkanmalıdır .
• Yaralanan personel Enfeksiyon Hastalıkları Kliniği olan ilgili kuruma sevk edilmelidir.

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ BULAŞICI HASTALIKLARDAN KORUNMASI TALİMATI

1.  AMAÇ: Hastanede  sağlık  personellerinin  bulaşıcı  hastalıklardan  korunması  için  yapılması  gereken uygulamaların belirlenmesidir.

2.  KAPSAM: Hastanemizde çalışan tüm sağlık personelini kapsar.

3.  UYGULAMA:

• Çalışan Güvenliği Hemşiresi tarafından işe yeni başlayan her sağlık personeli için “Bulaşıcı Hastalıklar Takip Formu” doldurulmalı ve sonrasında yapılacak takipler bu formda kayıt altına alınmalıdı
• İşe girişte her sağlık personeline PPD testi yapılmalı ve viral hepatit markerlerine (HBsAg, anti-HCV) bakılmalıdır.
• PPD(-) ise yılda bir tekrarlanmalı, PPD(+) ise akciğer grafisi çekilmelidir.
• HBsAg (-) olan personele 0, 1 ve aylarda Hepatit B aşısı yapılmalıdır.
• Üçüncü doz hepatit B aşısı uygulamasından sonraki 1-2 ay içinde anti-HBs düzeyine bakılarak anti-HBs ≥10 mlU/ml bulunan bireyler bağışık olarak değ
• İlk hepatit B aşılama serisinden sonra antikor yanıtı gelişmeyen personel, ikinci üç dozluk aşı uygulaması ile yeniden aşılanmalıdır. İkinci aşı serisinden sonra da antikor yanıtı belirlenmeyenler, yanıtsız bireyler olarak tanımlanır (Bu bireylerin kronik hepatit B enfeksiyonu olma olasılıkları vardır).
• Aşıya yanıt veren immunkompetan bireyler, anti-HBs düzeyi çok düşse veya belirlenemez duruma gelse bile klinik hepatite ve kronik enfeksiyona karşı bağışık kaldığından rutin olarak destek aşı önerilmemektedir.
• Daha önce aşılanma durumu bilinmeyen tüm sağlık çalışanlarına 0,1 ve aylarda 3 doz Tetanoz Difteri aşısı yapılır.
• Tüm sağlık çalışanlarına bir ay ara ile 2 doz KKK(Kızamık,Kızamıkçık,Kabakulak) aşısı yapılır (Aşı kaydı olanlara ve bağışık oldukları gösterilenlere aşı yapılmasına gerek yoktur).
• Suçiçeği aşısı, sadece immunyetmezlikli kişilerin yattığı servislerde ve yenidoğan servisinde çalışan personellere yapılır.Suçiçeği geçirdiğine dair öyküsü olanlara aşı uygulamasına gerek Öyküsü bulunmayan kişilerin aşılama öncesinde antikor düzeylerinin değerlendirilmesi gereklidir.
• Hepatit A aşısı, sadece fekal materyale maruz kalan ve çocuk, enfeksiyon hastalıkları servislerinde çalışan sağlık personeli için 6 ay ara ile 2 doz uygulanmalıdır. Aşılama öncesinde antikor düzeylerinin değerlendirilmesi gereklidir.
• Kesici-delici aletlerle yaralanan personel “Personel Yaralanmalarının İzlenmesi Talimatı”na göre takip

YAPIM-ONARIM TADİLAT ÇALIŞMALARINDA ENFEKSİYON KONTROLÜ TALİMATI

1-     AMAÇ:

Hastane içerisinde yapılan yapım, onarım, yıkım ve tadilat süresince oluşan toz, mantar, buhar ve koku gibi ortama ve havaya yayılan, özellikle Aspergillus türleri ve sayısında belirgin artışa neden olarak Aspergilozis riskinden ve diğer enfeksiyon etkenlerinden hastaları ve çalışanları korumak amacıyla gerekli önlemleri almak ve uygulamak için takip edilecek işlem basamaklarını belirlemektir.

2-     KAPSAM:

İnşaat yapılan tüm birimleri kapsar.

3-     SORUMLULAR:

Hastane müdürü, hemşirelik hizmetleri temsilcisi, enfeksiyon kontrol ekibi, temizlik işleri temsilcisi, inşaat işlerinden sorumlu personel.

4-     UYGULAMA:

Hastanelerde her zaman yenileme ve düzeltme amacıyla inşaat ve onarım çalışmaları yapılmaktadır. Bu çalışmalar tozların ortaya çıkmasına, suyun kesintiye uğrayıp tekrar sisteme verilmesine, havalandırma ve su sistemlerine müdahale edilmesine yol açmaktadır. Bu çalışmalar başta hava yolu ile bulaşan mikroorganizmalar olmak üzere, enfeksiyöz etkenlerle hasta, ziyaretçi ve sağlık personelinin temasına yol açar. Hava yolu ile bulaşan mikroorganizmalar, genelde toprak kaynaklıdır. Özellikle hafriyat sırasında ortaya çıkan toprak ve toz içindeki bakteri veya mantarlar havalandırma ve su tesisatını kontamine ederek duyarlı kişilere ulaşmakta ve enfeksiyona neden olmaktadır. Literatürde havalandırma ile Aspergillus spp. başta olmak üzere mantarlar ve diğer bakterilerin bulaştığı ve su tesisatı ile de Legionella spp.’nin bulaştığı birçok çalışmada gösterilmiştir.

Enfeksiyon kontrol ekibi ve diğer sağlık çalışanları, hastane içinde ve dışında yapılan yapım ve onarım çalışmalarında alınması gereken önlemlerin planlanması aşamasında mutlaka rol almalıdır. Enfeksiyon kontrol ekibi, projenin büyüklüğü, yeri, nasıl ve ne zaman yürütüleceği, ne kadar süreceği, yıkım olacaksa bunun boyutu, su boruları ve havalandırmaya girişim olup olmayacağı, gibi risk oluşturabilecek konularda ayrıntılı bilgi sahibi olmalıdır.

4.1- İNŞAAT/YAPIM/ONARIM İŞLEMİNİN SINIFLARI:

A SINIFI:Gözlemsel ve invaziv olmayan aktivitelerdir:

• Gözlemsel amaçlı kiremit/çatı veya tavan kaplamasının kaldırılması (yaklaşık olarak 5- 2 m2’de bir kiremit veya daha az, 30 dakikadan kısa süreli çalışmalar),
• Zımparalama yapılmadan boyama, duvar kaplama,
• Hasta odasında küçük su tesisat işleri (en fazla bir hasta odasında, 30 dakikadan kısa süreli

çalışmalar ve su kaçağı varsa bir litreden daha az miktardaki kaçaklar),

• Hiç toz oluşturmayan, duvarların delinmediği, yıkılmadığı, gözlemlemek dışında çatıya müdahale edilmeyen, yukarıda tanımlananlardan daha küçük diğer işlemler hiçbir gruba

B SINIFI:Küçük çaplı, minimal toz oluşturan kısa süreli işlemlerdir:

-Duvarların çatının/tavanın delindiği/kırıldığı, ancak toz kontrolünün sağlandığı küçük işlemler,

• Havalandırma tamiratı,
• Telefon ve bilgisayar kablosu döşenmesi,
• Asma tavanın 5 m2’den daha geniş yüzeyinin kaldırılması ve kablo döşeme vs. işleminin yapılması,
• Duvarlarda küçük bölgelerin badanası veya duvar kağıdındaki tamirat için zımparalama,
• Hasta odasında su tesisatı işleri (2’den fazla hasta odası ve 30 dakikadan uzun süre su tesisatına yapılan girişimler, 1 lt’nin üzerinde su kaçağı varsa).

C SINIFI:

Orta-ciddi düzeyde toz oluşturan, yıkım gerektiren, binaya ait sabit bölümlerin (tezgah üstü, monte edilmiş dolap, lavabo gibi) yıkılmasını, kırılmasını, sökülmesini gerektiren, tek bir iş gününde tamamlanamayacak işlemlerdir:

• Duvarların badana/duvar kağıdı kaplama öncesi zımparalanması,
• Yer döşemelerinin kaldırılması,
• Kiremitlerin kaldırılması ve aktarılması, çatı tamiratı,
• Yeni duvar örülmesi,
• Büyük oranda yerden kablo döşenmesi,
• Birden fazla hasta bakım odasında uzun süreli (her biri 60 dakikanın üzerinde), su tesisatına yapılan girişimler.

D SINIFI:

Büyük yıkım, inşaat ve yenileme projeleridir:

• Büyük çaplı yıkımla tüm elektrik veya bilgisayar kablolarının sökülüp, değiştirilmesi,
• Çok sayıda (3 günün üzerinde) iş gününde tamamlanabilecek yeni inşaatlar,
• Büyük yıkımlar, tüm tavanın kaldırılması ve yeni inşaat işleri,
• Birden fazla hasta bakım alanında uzun süreli su tesisatına yapılan girişimler ve su kesintisi varlığı.

4.2-ETKİLENEN BÖLGELERDEKİ HASTA GRUPLARI VE RİSK DÜZEYLERİ

İnşaat ve yıkım işleminden etkilenen gruplar kolaylaştırıcı faktörlerine göre risk gruplarına ayrılmıştır:

Grup 1 (Düşük risk): Ofis bölgeleri, kullanılmayan hasta servisleri, idari destek üniteleri, halka açık alanlar.

Grup 2 (Orta risk): İmmünosüpresif hastası olmayan dahili servisler, endoskopi ekokardiyografi, radyoloji.

Grup 3 (Orta-yüksek risk): Acil servis,, laboratuarlar ve kan bankası, cerrahi bölümler, eczane, kemoterapi hazırlama odası.

Grup 4 (Yüksek risk):İmmünsüprese hasta bakılan tüm birimler, ameliyathaneler, onkoloji servisleri ve poliklinikleri, kemoterapi ünitesi, merkezi sterilizasyon ünitesi ve steril depolar.

4.3-İNŞAAT İŞLEMLERİ SIRASINDA VE SONRASINDA ALINMASI GEREKEN

ÖNLEMLER

İnşaat işlemine göre önlem düzeyinin belirlemesi: Grup riskleri belirlendikten sonra yapılması gereken risk grubuna göre alınacak önlemlerin belirlenmesidir. Alınacak önlemler 4 düzeye  ayrılmış olup, önlem düzeyinin belirlenmesini kolaylaştırır.

 

Risk Grubu	A Sınıfı	B Sınıfı	C Sınıfı	D Sınıfı
Grup 1	Düzey I	Düzey II	Düzey II	Düzey III/IV
Grup 2	Düzey I	Düzey II	Düzey III	Düzey IV
Grup 3	Düzey I	Düzey III	Düzey III/IV	Düzey IV
Grup 4	Düzey II	Düzey III/IV	Düzey III/IV	Düzey IV

DÜZEY I:

İnşaat sırasında alınacak önlemler:

• İşlemler minimal toz oluşturacak yöntemlerle yapılmalıdır.
• Asma tavan veya kiremitler en kısa sürede yerine konmalıdır.

İnşaat sonrasında alınacak önlemler:

• İşlem biter bitmez çalışma sahası

DÜZEY II:

Düzey I’de alınan önlemlere ek olarak, inşaat sırasında alınacak önlemler:

• Havaya karışan tozların dağılımı önlenmelidir.
• Toz kontrolü için çalışılan bölge
• Kullanılmayan kapı ve pencereler bantlanarak kapatılmalıdır.
• Havalandırma girişleri kapatılmalı ve sızdırmaz bir biçimde bantlanmalıdır.

-Çalışılan bölgenin giriş ve çıkışına toz tutucu paspas konmalıdır.

• İnşaatı süren bölgenin ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemi kapatılmalı veya diğer bölgelerden ayrılmalıdır.

İnşaat sonrasında alınacak önlemler:

• Çıkan moloz ve atıklar delinmez ve toz geçirmez torbalara konarak taşınmalıdır.
• Alan kullanıma açılmadan temizliği sağlanmalıdır.
• Isıtma, soğutma ve havalandırma sistemi eski haline

DÜZEY III:

Düzey I ve II’de alınan önlemlere ek olarak, inşaat sırasında alınacak önlemler:

• İnşaatı süren bölgenin ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemi diğer bölgelerden ayrılmalıdır.
• İşlem başlamadan önce çalışılacak bölge toz sızmasını önleyecek şekilde plastik bariyerlerle

örtülmeli ve örtü sabitlenmelidir

İnşaat sonrasında alınacak önlemler

• İşlem tamamen bitip enfeksiyon kontrol görevlilerince onaylanmadan bariyerler kaldırılmamalıdır.
• Bariyerler kaldırılırken etrafa toz ve atık yayılmamasına özen gösterilmelidir.
• Çıkan atık ve molozlar sağlam ve kapalı sızdırmaz taşıma kapları içinde atılmalıdır.
• Kapaklı olmayan atık kaplarının ağzı sıkıca kapatılarak bantlanmalıdır.
• Bölge detaylı bir şekilde
• Isıtma, soğutma ve havalandırma sistemi eski haline

DÜZEY IV:

Düzey I ve II ve III’te alınan önlemlere ek olarak, inşaat sırasında alınacak önlemler:

-Çalışma alanında negatif basınçlı havalandırma ve HEPA filtrasyon sağlanmalıdır.

• Tüm delik, boru, kablo giriş yerleri sıkıca bantlanmalıdır.
• Çalışma bölgesine girişte bir ön oda yapılmalı, çalışanlar buradan çıkarken giysileri vakumlanmalı, içeride giydikleri giysileri bu bölgede değiştirerek dışarı çıkışları sağlanmalıdır.
• Çalışma bölgesine giren personelin tek kullanımlık ayakkabı ya da galoş giymesi ve çıkarken çıkartması sağlanmalıdır.

İnşaat sonrasında alınacak önlemler:

• İşlem tamamen bitip enfeksiyon kontrol görevlilerince onaylanmadan bariyerler kaldırılmamalıdır.
• Bariyerler kaldırılırken etrafa toz ve atık yayılmamasına özen gösterilmelidir.
• Atık ve molozlar sıkıca kapatılmış kaplarda atılmalıdır.
• Kapaklı olmayan atık kaplarının ağzı sıkıca kapatılarak bantlanmalıdır.
• Bölge detaylı bir şekilde
• Yer-yüzey dezenfektanı ile ıslak temizlik yapılmalıdır.
• Isıtma, soğutma ve havalandırma sistemi eski haline

İNŞAAT İŞLEMLERİ SIRASINDA ALINACAK ORTAK EK ÖNLEMLER:

• Hastane personeli ve inşaat çalışanlarına, inşaatlar sırasında alınacak önlemler konusunda eğitim
• Sağlık çalışanları inşaat işlemleri ile ilgili olumsuz ve tehlikeli gördükleri durumları bildirmeleri konusunda
• Tehlike ve uyarı yazıları hazırlanmalı; inşaat alanını belirleyen ve potansiyel tehlike varlığı konusunda uyaran işaretler konulmalıdır.

İnsan trafiğinin inşaat alanına girmeden geçeceği alternatif yollar işaretlenmelidir