Alanin Transaminaz ( ALT = SGPT) :

Artmış alanin transaminaz karaciğer hastalıkları ( hepatosit hasarı), hepatit, safra yolu hastalıklarında ve ilaçlara bağlı olarak artar.

Albümin:

Artmış albümin dehidratasyon da, azalmış albümin ise karaciğer hastalıklarında, nefrotik sendromda, kalp yetmezliğinde, açlık ve yetersiz beslenmede, barsak emilim bozukluklarında, lösemide olur.

Alkali Fosfataz (ALP):

Yüksek alkali fosfataz ergenlikte hızlı kemik gelişimi dönemlerinde, kemik hastalıklarında, kırıklarda, karaciğer ve kemik tümörlerinde, lösemide görülür.

Aspartat Transaminaz ( AST=SGOT):

Yüksekliği alkolizm, siroz, hepatit, ilaca bağlı, safra yolu hastalıklarında görülür. Azalmış AST üremide, B6 eksikliğinde ve ilaca bağlı olarak görülür.

Direk Bilirübin:

Artmış direk bilirübin hepatit, siroz, neoplazm, safra yolu hastalıkları ve yeni doğan sarılığında görülür.

Total Bilirübin:

Karaciğer hastalıkları (hepatit, siroz, neoplazm), alkolizm, hemolitik hastalıklar, safra yolu hastalıkları ( taş, tıkanma, tümör) yeni doğan sarılığı ve anoreksi de görülür.

Kalsiyum:

Artmış kalsiyum hiperparatiroidizm de, akciğer ve meme kanserinde, kemik resorbsiyonu nun arttığı durumlarda görülür. Azalmış kalsiyum beslenme bozukluklarında, barsak emilim bozukluklarında, Vit D eksikliğinde görülür.

Karbon Dioksit:

Artmış karbon dioksit Respiratuvar asidoz ve/ veya metabolik alkalozda, azalmış karbon dioksit respiratuvar alkaloz ve / veya metabolik asidoz da görülür.

Klor ( Cl):

Artmış klor miktarı dehidratasyonda, metabolik asidozda, azalmış klor miktarı ise aşırı hidrasyonda respiratuvar asidoz ve metabolik alkaloz da görülür.

Total kolesterol:

Artmış total kolesterol, beslenme bozukluğu, hipotiroidizm de görülür. Azalmış total kolesterol beslenme bozukluğu, emilim bozukluğu ve hematolojik hastalıklarda görülür.

Kreatinin:

Artmış kreatinin renal hastalıklarda, böbrek yetmezliğinde, Glomerüler filtrasyonun düştüğü durumlarda artar, düşük kreatinin ise kas kitlesinin azaldığı durumlarda, karaciğer hastalıklarının ileri dönemlerinde görülür.

Ferritin:

Artmış ferritin hemokromatoz, hematolojik hastalıklar, akut karaciğer hastalıkları, lenfoma ve hepatosellüler karsinomada görülür. Düşük ferritin ise demir eksikliğinde görülür.

Gama Glutamik transferaz ( GGT):

GGT safra yolu tıkanmalarında, siroz da, hepatitlerde, karaciğer ve pankreas kanserlerinde ve alkolizm de artar.

Glikoz:

Kan şekeri diyabet de yüksek, insülinoma da düşük seyreder.

High Density Lipoprotein ( HDL):

Artmış HDL östrojen yüksekliğinde, Doğum kontrol hapları kullanımı sırasıdna, ilaçlara bağlı olarak yüksek seyreder,  obezite de, diyabette ve üremi de düşük seyreder.

Demir ( Fe):

Yüksek demir hemakromatoz da, hemolitik anemide, akut karaciğer hastalıklarında yüksek görülür. Düşük demir ise demir eksikliği anemisinde görülür.

Laktat Dehidrojenaz (LDH):

Neoplazm larda, hematolojik hastalıklarda, miyokard, pulmoner ve renal infarktüslerde, infeksiyöz mononükleozisde LDH yükselir.

Low Density Lipoprotein (LDL):

Yüksek LDL ateroskleroz ve koroner kalp hastalıklarında yüksek bulunur.

Magnezyum (Mg):

Yüksek Mg böbrek yetmezliği ve solunum yetmezliğinde, düşük Mg epilepsi ataklarında, tetani de, kardiak aritmilerde, Ca ve K düşüklüğünde görülür.

Fosfor ( fosfat) :

Böbrek taşlarına, böbrek yetmezliğinde, akromegalide, hipoparatiroidizm de, kemik metastazlarında yüksek görülür. Osteomalazi de, hiperparatiroidide düşük bulunur.

Potasyum (K):

Yüksek potasyum travma ve ezilmelerde, Addison hastalığında, asidoz da, böbrek hastalıklarında yüksek bulunur. Primer aldosteronizm de metabolik alkaloz da, Cushing sendromunda, renal tübüler hastalıklarda ise düşer.

Total Protein:

Dehidratasyonda total protein yüksek bulunur, beslenme bozukluğu, emilim bozuklukları ve ödem de düşük bulunur.

Sodyum (Na):

Yüksek Na dehidratasyonda, Cushing sendromunda, aldosteronizm de görülür. Düşük Na ise addison hastalığı, over hidrasyon, hipopituitarizm ve karaciğer hastalıklarında görülür.

Total Demir Bağlama Kapasitesi (TDBK):

Artmış TDBK demir eksikliğinde. Azalmış TDBK hemokromatoz da görülür.

Trigliserid:

Artmış trigliserid aterosklerotik hastalıklarda, koroner arter hastalıklarında, aşırı karbonhidrat alımında, obezite ve pankreatitte görülür.

Üre:

Artmış üre kronik böbrek hastalıklarında, akut böbrek yetmezliğinde, ketoasidoz da, dehidratasyonda ve GİS kanamalarda görülür. Düşük üre ise gebeliğin son dönemlerinde, protein alımının azaldığı durumlarda, aşırı hidrasyonda, SIADH ve karaciğer yetmezliğinde görülür.

Ürik Asit:

GUT hastalığında, böbrek taşında, metabolik hastalıklarda, diüretik kullanımında, dissemine neoplazm larda, alkol alımında, böbrek yetmezliğinde hipertansiyonda artar.

Koroner Check Up; Coronary risk profile; Koroner kalp hastalıkları risk testi; Lipid profili;

Koroner kalp hastalıklarına yol açan kolesterol ve lipit testleridir. Koroner risk testleri koroner kalp hastalıklarına ne derece yatkın olduğumuzu ortaya koyar. Kolesterol bir yağ çeşididir ve damar duvarına yapışarak tıkanma ve sertleşmeye yol açar. Damar sertleşmesi hipertansiyon tıkanmalar ise enfarktüs ve felçlerle sonuçlanır.

Koroner risk profili hangi testlerden oluşur?

•  Total kolesterol,
•  LDL kolesterol (kötü kolesterol),
•  HDL kolesterol (iyi kolesterol),
•  VLDL kolesterol,
•  Trigliserid,
•  High sensitif CRP.

Kolesterol risk profili ne gösterir?

Kalbinizin koroner arter hastalıklarına ne kadar yakın olduğunu gösterir. Koroner arter hastalığına yatkınlığınızı gösterir. Kalp ve diğer damarlarınızın kolesterol ve kan yağları ile tıkanıp tıkanmadığını damar sertliği, hipertansiyon, enfaktüs, inme ve felç gelişme riskinizi gösterir.

Koroner risk profili ne zaman yapılır?

Erişkinler: İlk kolesterol testleri 20 li yaşların başında yapılmalıdır. Daha sonra 5 yılda bir ve 35 ila 45. Yaşlarda tam kalp muayenesi ile birlikte değerlendirilmelidir. Ailesinde hipertansiyon ve koroner arter hastalığı olanların kolesterol değerlerini daha sık izlemeleri önerilir. Diyabet, şeker hastalığı, hipertansiyon, felç, yada koroner arter hastalığı olanların kolesterol değerlerine dikkat etmeleri gerekir.

Korner risk profili zamanı:

•  Hiçbir hastalık ve risk taşımayanlar için 20 yaşından itibaren her 5 yılda bir,
•  Ailede koroner kalp hastalığı, diyabet, hipertansiyon, felç, gibi öyküler var ise daha sık,
•  Kendisinde hipertansiyon, enfarktüs, inme, felç, koroner kalp hastalığı var ise ve kolesterol düşürücü ilaç alıyorsa en az yılda bir kolesterol lipit profili bakılmalıdır.

Çocuklarda ilk kolesterol testi ne zaman yapılmalıdır?

Ailede koroner kalp hastalıkları, enfarktüs, beyin kanaması, hipertansiyon, diyabet var ise 5 yaşından itibaren 5 yılda bir kolesterol ve lipit profiline bakılmalıdır.

Kolesterol için normal değerler nedir?

• LDL kolesterol: < 130 mg/dL (düşük değerler tercih edilir)
• HDL kolesterol: > 40 – 60 mg/dL (yüksek değerler tercih edilir)
• Total kolesterol: < 200 mg/dL (düşük değerler tercih edilir)
• Trigliserid: 10 – 150 mg/dL (düşük değerler tercih edilir)
• VLDL: 2 – 30 mg/dL.

Yüksek kolesterol ne anlama gelir?

Yüksek kolesterol ( HDL hariç) sizin kalp hastalıklarına, kalp krizine, hipertansiyona, beyin kanaması, inme ve felç geçirmeye yatkın olduğunuzu gösterir. Kalp ve diğer arterlerin kolesterol nediyle sertleşmeye başladığını tıkanmaya başladığını gösterir. Bu durumda yaşam şeklinizi değiştirmeniz, diyet yapmanız ve kolesterol düşürücü ilaçlar almaya başlamanız gerekebilir.

Kronik hastalıklar, artrit, nefrit, kronik böbrek yetmezlikleri, tiroit hastalıkları, Hipotiroidi, hipertiroidi ve karaciğer hastalıkları kolesterol seviyesini arttırabilir. Artrit alevlenmesine bağlı ise tedaviden 2-3 ay sonra kolesterol testleri tekrarlanmalıdır. Koroner risk profili koroner kalp hastalıklarına yatkınlığımızı gösterir ne zaman enfarktüs yada felç geçireceğinizi göstermez.
Referanslar:
Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. Executive summary of the third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) expert panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (Adult Treatment Panel III). JAMA. 2001;285:2486-2497. Updated 2004.
Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 49.
Gennest J, Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 47.
Adult Treatment Panel III (ATP III) of the National Cholesterol Education Program. Implications of recent clinical trials for the National Cholesterol Education Program Adult Treatment Panel III guidelines. Circulation. 2004 Jul 13; 110(2):227-39.

Kalp sağlığı açısından risk teşkil eden durumların tespiti ve risk hesaplamasını içeren testlerdir. Özellikle hipertansiyon ve buna bağlı risklerin tahminde kan yağları çok önemlidir. Sigara içen, kilolu yada ailesinde kardiyo vasküler hastalık öyküsü olan kişilerin yaptırması önerilmektedir.

Kalp sağlığı hipertansiyon testleri nelerdir?

• Lipoprotein a,
• Homosistein,
• Açlık kan şekeri,
• Total kolesterol,
• HDL kolesterol,
• LDL kolesterol,
• VLDL kolesterol,
• Trigliserid,
• EKG.

Trigliseridler bir gliserid molekülüne bağlı 3 yağ asidinden oluşmuş yağlardır. Gıdayla dışarıdan da alınır vücuttada sentezlenir. Enerji maddesi olarak yağ dokusunda depolanır.

Trigliserid için normal Değerler:

Erkek: 40-160 mg/dl
Kadın: 35-135 mg/dl

Trigliserid Değerini Arttıran Sebepler

• Gıdayla fazla yağ alımı,
• Genetik meyil,
• Böbrek hastalıkları,
• Pankreas iltihapları,
• Doğum kontrol hapı kullanımı,
• Şeker hastalığı.

Trigliserid Değerini Düşüren Sebepler

• Kalıtsal metabolizma hastalıkları

Cholesterol and triglyceride test; Lipoprotein/cholesterol analysis; Lipid profile; Lipid panel; Hyperlipidemia – testing; Coronary risk profile;

Kolesterol mum benzeri katı bir yağdır. Hem gıdalar ile alınır hem de vücutta yapılır. Kanda kolesterol ve trigliserid miktarı kardiyo vasküler hastalık riskinin değerlendirilmesi için çok önemli testlerdir. Vücudun düzgün çalışabilmesi için bir miktar kolesterol gereklidir. Fazla kolesterol damarlarda birikerek esnekliğin bozulmasına ( damar sertliği ) ve tıkanmalara yol açarak hipertansiyon, kalp ve damar hastalıklarına, enfarktüs, inme ve felçlere yol açmaktadır.

LDL kolesterol nedir?

Kolesterolün bir kısmı kötü kolesterol denen ve karaciğerden kolesterolü damara taşıyan kısımdır, buna Low Density Lipoproteinler denir (LDL Kolesterol), damar sertleşmesi ve tıkanmasından sorumludur.

HDL Kolesterol nedir?

Kolesterolün bir kısmı damarlardaki kolesterolü karaciğere taşır. High Density Lipoproteinler yada iyi kolesterol de denir. Yüksek olması kalp damar hastalıklarından korur.

Lipit profili testleri nelerdir?

Lipit profili yada koroner risk profili testleri şunlardır:

•  Total kolesterol,
•  LDL kolesterol ( kötü kolesterol),
•  HDL kolesterol ( iyi kolesterol),
•  VLDL ( Very Low Density Lipoproteinler) bakılmalıdır.

LDL miktarı trigliserid ve total kolesterolden hesaplanır, eğer trigliserid miktarı çok yüksek ise direk LDL ölçümü yapılır.

Kolesterol ve trigliserid laboratuar testleri ne için bakılır?

Kolesterol ler ve trigliserid koroner risk hesaplaması, hipertansiyon, kardiyo vasküler hastalıklar ve inme risklerinin değerlendirilmesi için yapılır. Kolesterol ve kardiyo vasküler hastalıklar riski çocuk yaşta başlar bu nedenle ailede kardiyo vasküler hastalık olan ( hipertansiyon, enfarktüs, felç vb. ) herkesin çocuk yaştan itibaren kolesterol ve trigliserid profiline baktırmaları gereklidir.

Lipit profili laboratuar testleri:

• Tüm çocuklara bir kez,
• Ailede diyabet, yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, inme ve felç var ise düzenli aralıklar ile,
• Yüksek kolesterol problemi var ise tedaviye ilave olarak düzenli aralıklar ile bakılmalıdır.

Erişkinler için:

• 20 yaşından önce herkesin lipit profil laboratuar testleri yaptırması tavsiye edilmektedir. Eğer yapılmadı ise erkeklerin 35 yaş öncesi bayanların ise 45 yaş öncesi lipit profillerine baktırmaları önerilmektedir. Bu değerlerin saklanması gerekir.
• Eğer diyabet, hipertansiyon kalp hastalığı, koroner kalp hastalığı, inme geçirmiş ise yaşa bakılmadan tedavi ile birlikte düzenli aralıklar ile (en az yılda bir) kolesterol trigliserid testleri bakılmalıdır.
• Erişkin hastalar lipit profili laboratuar testleri normal ise 5 yılda bir lipid profili bakılmalıdır.

Çocuklarda lipit profili laboratuar testleri:

Çocuklarda ilk kolesterol değerlerini ne zaman bakılması gerektiği konusunda uzmanlar arasında tam bir konsensüs olmasa da çocukluk çağı kolesterol değerleri çok bilgi vermektedir.
Bazı otoriteler ailede kardiyo vasküler hastalık, hipertansiyon, diyabet olanların diğer otoriteler ise bütün çocukların kolesterol profillerinin bakılmasını önermektedir.

Kolseterol ve triglserid için normal değerler:

•  LDL kolesterol: <130 mg/dL,
•  HDL kolesterol:>40 – 60 mg/dL,
•  Total kolesterol: < 200 mg/dL,
•  Trigliserid:10 – 150,
•  VLDL: 2 – 38

Anormal değerler ne anlama gelir?

Kolesterol ve trigliserid değerlerinde anormal değerler kardiyo vasküler hastalıklar, hipertansiyon, inme, enfarktüs ve felç riski demektir.
Herhangi bir akut, aktif enfeksiyon (örneğin romatoid artrit alevlenmesi vb.) total kolesterol miktarını değiştirir. Bu dönemde yapılan testler 2-3 ay sonra tekrarlanmalıdır.

Referanslar:

1. Expert Panel on Detection, Evaluation, and Treatment of High Blood Cholesterol in Adults. Executive summary of the third report of the National Cholesterol Education Program (NCEP) expert panel on detection, evaluation, and treatment of high blood cholesterol in adults (Adult Treatment Panel III). JAMA. 2001;285:2486-2497. Updated 2004.
2. Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 49.
3. Gennest J, Libby P. Lipoprotein disorders and cardiovascular disease. In: Bonow RO, Mann DL, Zipes DP, Libby P, eds. Braunwald’s Heart Disease: A Textbook of Cardiovascular Medicine. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 47.
4. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for lipid disorders in adults: U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality (AHRQ); 2008 Jun. Accessed May 20, 2011.
5. U.S. Preventive Services Task Force. Screening for lipid disorders in children. U.S. Preventive Services Task Force recommendation statement. Rockville (MD): Agency for Healthcare Research and Quality (AHRQ); 2007 Jul. Accessed May 20, 2011

Apolipoprotein CII; Apo CII; Apo C2;

Apolipoprotein C bağırsaktan emilen yağ partiküllerinin taşınmasında yer alır, Very Low Density Lipoprotein ( VLDL ) yapısında ve Trigliseridlerin yapısında yer alır. Aç karnına alınan kanda bakılır.

Apolipoprotein CII ne için bakılır?

Hiperlipidemilerin ayırıcı tanısında kullanılan bir laboratuvar testidir.
Apolipoprotein C yüksekliği ailesel lipoprotein lipaz eksikliğine bağlı olabilir. Apo C nin yüksek olması Kalp damar hastalıkları, kalp krizi, enfarktüs, anjina pektoris riskinin yüksek olduğunu gösterir.
Apolipoprotein C düşüklüğü de aileseldir ( ailesel Apo C II eksikliği) ve şilomikronemi sendromuna yol açar.
Referanslar:
1.      Mahley RW, Weisgraber KH, Bersot TP. Disorders of lipid metabolism. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2008:chap 36.
2.      Semenkovich CF. Disorders of lipid metabolism. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders