Tiroid hastalıkları sinsi seyirli hastalıklardır. Tiroid hastalıkları çocuk ve gençlerin büyüme ve gelişmesini çok etkiler. Özellikle okul başarısında düşme ve ergenlikte karşılaşılan psikolojik bozuklukların altında tiroid hastalıkları olabilir. Tiroid Check Up programı aşağıdaki laboratuvar testlerini içermektedir.

Tiroid check up tarama testleri nelerdir?

• Total T3,
• Total T4,
• Serbest T3,
• Serbest T4,
• TSH,
• Anti Tg,
• Anti TPO.

Çocuklarda büyüme, gelişme, zeka ve okul başarısını etkileyen en önemli hormon tiroid hormonlarıdır. Büyüklerde kilo problemleri, saç ve deri hastalıkları, psikiatrik bozukluklar, açıklanamayan kalp hastalıkları, cinsel güçsüzlük, uyku problemlerinin çoğundan tiroid hastalıkları sorumludur. Tiroid hastalıkları laboratuar testleriyle kolayca teşhis edilebilir.

TİROİD HASTALIKLARI

Hipertiroidi nedir? 

Hipertiroidi, tiroid bezinin normalden fazla çalışması sonucu kanda fazla miktarda tiroid hormonu bulunması anlamına gelir. Belirtileri çarpıntı, sinirlilik, terleme, kas zayıflığı, ellerde titreme, zayıflama, saç dökülmesi, kaşıntı, kısırlık, sık dışkılama, adet düzensizliği dir. Bu belirtilerin hepsi birden bir hastada olmaz, ancak biri veya birkaçı bir kişide mevcutsa hipertiroidi den şüphelenilebilir.

Hipotiroidi nedir?

Kanda normalden çok az miktarda tiroid hormonu bulunması durumudur. Bebeklerde de görülür ve erken tanınıp tedavi edilmezse fiziksel ve zihinsel geriliğe yol açar. Bu nedenle tüm bebeklere tarama testi uygulanmaktadır.
Hipotiroidinin belirtileri yorgunluk hissi, üşüme, kendini sürekli uykulu hissetme, kalp hızında yavaşlama, hafıza zayıflaması, konsantrasyon güçlüğü, kas krampları, kilo alma, ses kısıklığı, saçlarda incelme ve dökülme, deride kuruma ve kabalaşma, depresyon,a det düzensizliği, göğüslerden süt gelmesi, kısırlık dır.

Hipertiroidi veya hipotiroidi tanısı nasıl konur?

Troid hastalıklarının teşhisi laboratuar testleriyle kolayca konur.

TİROİD CHECK-UP I NEDİR?

Tiroid bezinin çalışmasını ve foknksiyonlarını gösteren kan testleridir.
T3, T4, TSH, Serbest T3, Serbest T4 hormonTestleri ve kronik tiroid hastalıklarının göstergeleri olan Anti-Tg, Anti-TPO ve TRAb testleri yapılarak tüm troid fonksiyonları ortaya konur

Hashimoto Hastalığı, Kronik Tiroidit, Kronik Lenfositik Tiroidit, Hipotiroidi, Otoimmün Tiroidit;

Hashimoto hastalığı tiroid bezinin iltihabıdır. Vücudun tiroid bezine saldırması sonucu ortaya çıkan iltihap ve hormon azalması durumudur. Hastalık Hashimoto Hakaru adlı Japon doktor tarafından 1912 de tanımlanmıştır. Hastalık tiroid bezinin az çalışmasına ve tiroid hormonlarının azalmasına neden olur. Hipotiroidizm’e neden olan en sık hastalık Hashimoto hastalığıdır. Hastalık her yaşta görülebilir.

Diyabet, kısırlık, depresyon, psikolojik şikayetler, okul başarısında düşme, konsantrasyon güçlüğü, sabah kalkamama, saç dökülmesi, inatçı kilolar, kilo alma gibi şikayetlerin altında hipotiroidi ve Hashimoto hastalığı aranmalıdır.

Hashimoto hastalığı neden olur?

Hastalık vücudun kendi tiroid dokusuna saldırması sonucu olur. Hastalık tiroid bezinde kronik iltihaplanmaya ve hormon üretiminde azalmaya yol açar. Hashimoto hastalığı dışına hormon azalması ve hipotiroidi ye neden olan diğer sebepler:

• İdiyopatik Tiroid Atrofisi:bilinmeyen bir sebep nedeniyle tiroid bezinin küçülmesi ve kaybolmasıdır,
• İyot eksikliği: tiroid hormonlarının üretimi için gerekli olan iyot miktarı azalırsa hipotiroidi gelişir,
• Subakut Tiroidit: Viral bir soğuk algınlığını takiben ortaya çıkan tiroid dokusunun viral iltihabıdır.
• Tedaviye Bağlı Hipotiroidiler: Radyoaktif ilaç tedavisi, cerrahi olarak tiroid bezinin çıkartılması, boyun bölgesine verilen radyasyon tiroid hormonlarının azalmasına ve hipotiroidiye neden olur,
• İlaçlar: Lityum, İyot, Alfa- İnterferon tedavisi, Tiyoüre, Amiodaron, İnterlökin tedavileri sırasında tiroid hormonları azalır, hipotiroidi gelişir,
• Tiroid bezi kanserleri,
• Hipofiz bezinin tümör ve adenomları: Hipofiz bezi tiroid bezini kontrol eden hormonları yapar. Hipofiz bezinin hastalıklarında da hipotiroidi gelişir.

Hashimoto hastalığı kimlerde görülür?

Hastalık kadınlarda erkeklerden daha sık görülür, ayrıca

• Her yaşta görülebilir ancak yaş ile sıklığı artar, özellikle 65 yaş üstünde daha sık görülür,
• Pernisiyöz anemi , Romatoid artrit, Lupus, Tip 1 diyabet gibi Otoimmün hastalıklar ile birlikte daha sık görülür,
• Ailede Hashimoto var ise sıklığı artar.

Hashimoto ve Hipotiroidi ne şikayete neden olur?

Hastalık hipotiroidi belirtileri ortaya çıkana dek yıllarca sessiz kalabilir. Hipotiroidi ortaya çıkınca hastalar en çok aşağıdaki bulgulardan şikayet etmeye başlar:

•  Halsizlik, Yorgunluk,
•  Çabuk yorulma,
•  Sabah kalkamama,
•  Kaba kırılgan saçlar ve saç dökülmesi,
•  Yüzde ödem, pofuduk yüz hali,
•  Göz altlarında şişlik, ödem,
•  Ciltte kuruma, çatlama, pullanma,
•  El ve ayaklarda ödem, bacaklarda şişme kaşıntı ve ciltte kabalaşma,
•  Soğuğa tahammülsüzlük, çok üşüme, sıcakta bile sıkı giyinme,
•  Kilo alma,
•  Kabızlık,
•  Tüm vücut ağrıları,
•  Depresyon ve huzursuzluk, çabuk kızma, sürekli söylenme, kavgacı ruh hali,
•  Hafıza zayıflaması, unutkanlık,
•  Konsantrasyon güçlüğü,
•  Bulanık görme,
•  Adet düzensizliği, kısırlık, ( hipotiroidi her iki cinstede önemli kısırlık sebebidir),
•  İmpotans, Cinsel istekte azalma,

Hastalık bu haliyle birçok hastalığa benzer ve çok karıştırılır. Hastaların uzun yıllar süren bu şikayetler nedeniyle depresyon, psikoz vb. tedaviler gördükleri bilinmektedir. Hastalık ilerledikçe şikayetler daha da artar. İleri dönemlerde;

•  Nabızda yavaşlama,
•  Doluk almada zorlanma,
•  Vücut ısısının düşmesi,
•  Boğukluk ve
•  Uykuya meyil, hatta komaya kadar varan bilinç kapanması görülebilir.

Hashimoto hastalığı nasıl teşhis edilir?

Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı olur ancak kesin teşhis laboratuar incelenmeleri ile konur. Hipotiroidi düşünülen her hastadan aşağıdaki testler istenmelidir:

•  TSH ( Tiroid Stimulan Hormon),
•  T3, T4, FreeT3 ve FreeT4 ( Tiroid hormonları),
•  Anti Tg ( Anti Tiro Globulin): vücudun tiroid bezine karşı ürettiği antikor,
•  Anti TPO ( Anti Troponin O ): vücudun tiroid bezine karşı ürettiği antikor.

Hashimoto hastalığının tedavisi :

Hashimoto hastalığının tedavisi azalan tiroid hormonunun yerine konmasıdır. Tiroid hormonu hap şeklinde ağızdan verilebilir. Bu şekilde azalan hormon yerine konarak şikayetler önlenir ve normal bir yaşam sürülebilir.

Hashimoto hastalığından korunma:

Hashimoto hastalığı ve diğer otoimmün hastalıklar özellikle 40 lı yaşlardan sonra giderek artmaktadır. Düzenli Check – Up ve doktor kontrolü bu hastalıklardan korunmanın en güvenli yoludur.

Diyabet, kısırlık, depresyon, psikolojik şikayetler, okul başarısında düşme, konsantrasyon güçlüğü, sabah kalkamama, saç dökülmesi, inatçı kilolar, kilo alma gibi şikayetlerin altında hipotiroidi ve Hashimoto hastalığı aranmalıdır.

Referanslar:
1. The American Thyroid Association
http://www.thyroid.org/
2. Womens Health.gov
http://womenshealth.gov/
3. Canadian Institute for Health
http://www.cihi.ca/
4. Thyroid Foundation of Canada
http://www.thyroid.ca/
5. American Association of Clinical Endocrinologists. AACE medical guidelines for clinical practice for the evaluation and treatment of hyperthyroidism and hypothyroidism. Endocrine Practice . 2002;8:457-469.
6. Braunwald E. Harrisons Principles of Internal Medicine . 15th ed. New York, NY: McGraw Hill; 2001.
7. Nakazawa, Donna (2008). The Autoimmune Epidemic. New York: Simon & Schuster. pp. 32–35. ISBN 9780743277754.
8. Page 56 in: Staecker, Hinrich; Thomas R. Van De Water; Van de Water, Thomas R. (2006). Otolaryngology: basic science and clinical review. Stuttgart: Thieme. ISBN 0-86577-901-5.
9. Giannini, AJ (1986). The Biological Foundations of Clinical Psychiatry. New Hyde Park, NY: Medical Examination Publishing Company. pp. 193–198. ISBN 0-87488-449-7.
10. Escobar-Morreale HF, Botella-Carretero JI, Escobar del Rey F, et al. Treatment of hypothyroidism with combinations of levothyroxine plus liothyronine. J Clin Endocrinol Metab . 2005;90:4946-4954.
11. Hypothyroidism. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated June 2008.
12. Roberts CG, Ladenson PW. Hypothyroidism. Lancet . 2004;363:793-803.
13. Surks MI, Ortiz E, Daniels GH, et al. Subclinical thyroid disease: scientific review and guidelines for diagnosis and management JAMA . 2004;291:228-238.

İki tane troid hormonu vardır  (Tri İodo Trionin ve Tetra İodo Trionin) T 3 ve T4; Tiroid hormonları boyun ön kısmında yer alan tiroid bezinden salgılanır ve tüm vücudun metabolizmasını düzenler. Tiroid hormonları vücudumuzun gaz pedalı gibidir. Tiroid hormonu olmadan hücreler şekeri tam olarak kullanamaz. Metabolizma yavaşlar , hücreler çalışamaz, büyüme gelişme ve zeka geriliği olur. Tiroid hormonu fazlalığında ise aşırı bir şeker kullanımı vardır. Tiroid hormonu vücudumuzun normal çalışması büyüme, gelişme ve zeka için son derece gereklidir. Bu hormonlar kanda kısmen proteinlere bağlı kısmen de serbest halde dolaşırlar serbest olanlara Free T3 ve Free T4 ( kısaca FT3, FT4 ) denir

T3 ve T4 için normal Değer:

• T3 (Triiyodotrinin): 0.9 – 2.5nmol/L
• FT3: 4 – 8.3 pmol/L
• T4 (Total Tiroksin): 60-120 nmol/L

T3 ve T4 ü arttıran sebepler:

•  Tiroid bezinide adenom,
•  Diffüz guatr,
•  Beyinde TSH salgılayan adenom,
•  Tiroid bezinin iltihapları,
•  TSH salgılayan diğer tümörler,
•  Dışarıdan T3 verilmesi

T3 ve T4 ü azaltan sebepler:

•  Tiroid bezinin çalışamaması,
•  Radyasyon,
•  Tiroid bezinin iltihapları,
•  Hormonal yetmezlik sendromları

Tiroid Stimülan Hormon: Tiroid bezinin çalışmasını sağlayan ve beyinden salgılanan hormondur. TSH olmadan tiroid bezi normal çalışamaz.

TSH için normal Değer:

TSH miktarı normalde 0,25-5 mlu/ml. arasında olmalıdır.

TSH Arttıran Sebepler

• Tiroid bezinin çalışmaması ( Hipotiroidi )
• Guatr

TSH Azaltan Sebepler

• Beynin TSH salgılayan bölümündeki hastalıklar
• Tiroid bezinin kontrolsuz olarak aşırı çalışması,
• Dışarıdan tiroid ilacı verilmesi.