BEYİN OMUİLİK SIVISI ANALİZİ

written by Dr. Aydoğan Lermi

Cerebrospinal fluid (CSF); CSF analysis; Cerebrospinal fluid analysis

Beyin Omurilik Sıvısı ( BOS) beyin ve omur iliğin içinde yüzer halde saklandığı vücut sıvısıdır. Sinir sistemini ilgilendiren hastalıkların teşhisinde çok değerli bilgiler verir. BOS sıvısında çalışılan test guruplarını kapsar. BOS içinde şeker, protein, hücre sayısı ve diğer kimyasallar bakılır.
Beyin omurilik sıvısı birçok yöntemle alınabilir. En sık kullanılan yöntem lombar ponksiyon dur ve omur bölgesinden bir iğne ile girilerek alınır. Ayrıca sisternal ponksiyon, ventriküler drenaj ile de alınabilir.
Örneğin laboratuara hızla ulaştırılması gerekir.

BOS analizi ne için yapılır?

Beyin omurilik sıvısı beyin ve omur iliğin içinde yüzdüğü ve beslendiği sıvıdır. Beyin omurilik hastalıklarında BOS analizi çok değerli bilgiler sunar. Aşağıdaki hastalıklarda BOS analiz istenir:

  •  Enfeksiyon hastalıkları menenjit ve ansefalit şüphesi,
  •  Pirion hastalıkları ( deli dana vb. ),
  •  Sinir sistemi kanser ve tümörleri,
  •  Nörodejeneratif hastalıklar,
  •  İnflamatuar ve romatizmal hastalıklar,
  •  Demans ve Alzheimer,
  •  Sinir sistemi kanser ve tümörleri ile
  •  Ve sebebi açıklanamayan durumlarda BOS analizi istenir.

BOS analizinde hangi testler yapılır?

Alınan BOS örneğinde aşağıdaki testler yapılır:

  •  Glukoz ( aynı anda alınan kan şekeri de bakılmalıdır),
  •  Hücre sayımı ve hücre tipi,
  •  Gram, Giemza ve EZN buyama,
  •  Klor,
  •  Glutamin,
  •  LDH,
  •  Kültürler,
  •  Ayrıca aşağıdaki testler eklenebilir
    •  Tüberküloz kültürü,
    •  VDRL sifilis araştırması,
    •  Oligoklonal bant,
    •  Viral antijen ve antikorlar,
    •  Bakteriyel antijen ve antikorlar,
    •  Mantar kültürü,
    •  PCR testleri
    •  Patoloji ve sitoloji istekleri yapılabilir.

BOS da normal değerler nelerdir?

  •  Enfeksiyon ajanlarına karşı ( viral, bakteriyel ) antijen ve antikor testlerinin negatif olması beklenir,
  •  Hücre sayısı 5 in altında ve hepsi mono nükleer hücre olmalı,
  •  Klor : 110- 125 mEq/L
  •  Glikoz: 50-80 mg/dL olmalı ( yada eş zamanlı kan şekerinin 2/3 ünden fazla olmalı)
  •  Glutamin: 6 – 15 mg /dL olmalı,
  •  LDH: 2,0 – 7,2 U/mL olmalı,
  •  Protein miktarı: 15-60 mg/dL olmalıdır.

Referanslar:

Griggs RC, Jozefowicz RF, Aminoff MJ. Approach to the patient with neurologic disease. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 418.
Rosenberg GA. Brain edema and disorders of cerebrospinal fluid circulation. In: Bradley WG, Daroff RB, Fenichel GM, Jankovic J, eds. Bradley: Neurology in Clinical Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Butterworth-Heinemann Elsevier; 2008:chap 63.