Pulmoner- Renal Sendrom; PRS;

SİSTEMİK VASKÜLİT: küçük pulmoner ve renal arterioller ile venüllerin ve alveolar kapillerlerin sistemik vasküliti.

PULMORENAL SENDROM = DAH + RPGN

Pulmorenal sendrom genellikle eş zamanlı başlayan diffüz alveolar hemoraji ve glomerülonefrit ile karakterize hastalıktır. Hemen tamamı otoimmün kökenlidir. Tanı serolojik testler ile,  bazen de akciğer, böbrek biyopsisi ile konur. Tedavide immün süressif ilaçlar, kortikosteroid ve sitostatikler kullanılır. Pulmorenal sendrom tek bir antite, tek bir hastalık değil bir sendromdur ve birçok sebebe bağlı olabilir.  Akciğer ve böbrek tutulumu eş zamanlı olmak zorunda değildir. Pulmoner ve renal sendromlar uzun aralıklar ile gelişebilir. Bu nedenle alveolar hemoraji ve glomerülonefrit gibi pulmoner ve renal sendromların varlığı aradan çok zaman geçmiş olsa bile akla pulmorenal sendromu getirmelidir.

Pulmorenal sendromdaki pulmoner patoloji: küçük damarları, arteriolleri, venülleri ve sıklıkla alveolar kapillerleri tutan vaskülittir.

Pulmorenal sendromda ki renal patoloji: küçük damarları tutan ve fokal segmenter prolifaratif glomerülonefrite yol açan vaskülittir.

Pulmorenal Sendrom Etyolojisi:

Pulmorenal sendromlar hemen her aman altta yatan bir otoimmün hastalığa bağlı dır.Bu sendromun prototipi Goodpature sendromudur. Ayrıca Sistemik Lupus Eritematosus, granülomatöz poliangiitis, mikroskobik poliangiitis, diğer kollektif doku hastalıkları, ilaca bağlı vaskülitler de pulmoorenal sendroma yol açabilir.

Nadiren IgA ya bağlı nefropatiler, IgA ya bağlı vaskülitler ve IgA ya bağlı immün kompleks böbrek tutulumlarının seyrinde de pulmorenal sendromlar görülür. Ayrıca rapidly progressif glomerülo nefritlerin seyri sırasında akut böbrek yetmezliği + volüm yüklenmesi + pulmoner ödem ve hemoptizi görülür.

EN SIK GÖRÜLEN PULMORENAL SENDROM SEBEPLERİ

Semptomlar ve şikayetler:

Pulmorenal sendromda tutulan organa ve hastalığın şiddetine bağlı olarak şikayetlerin sırası ve ağırlığı değişebilir, en sık görülen şikayetler:

• Dispne,
• Öksürük,
• Ateş,
• Hemoptizi,
• Ödem,
• Hematüri dir.

Pulmorenal Sendrom Tanısı:

• Klinik bulgular
• Akciğer filmi ( PA AC – AC BT)nde buzlu cam görünümü, konsolide alanlar,
• Otoimmün hastalıkalr taraması: anti GBM, c- ANCA, p-ANCA, anti ds-DNA, ANA, ..
• Bronkoskopi,
• BAL: hemosiderin yüklü makrofajlar görülmesi,
• Renal biyopsi : kresentlerin varlığı.

Bir hastada hemoptizi varlığı; altta pnemoni, karsinom, bronşiektazi vb. yok ise, diffüz parenkimal infiltrasyon var ise ve böbrek tutulumu işaretleri de var ise pulmorenal sendromu akla getirmelidir. İlk yapılacak testler serolojik testlerdir. Nadiren serolojik testlerin tanı koyamadığı vakalarda böbrek ve akciğer biyopsisi gerekir.

Pulmorenal sendrom düşündüğümüz vakalarda ilk yapılacak testler:

• İdrar tahlili ( idrarda hematüri ve / veya eritrosit slendir varmı?= glomerulonefrit bulgusu)
• Serum kreatinin ve böbrek fonksiyon testleri ( renal tutulum varmı?),
• Hemogram ( anemi varmı?),
• Akcieğr filmi ( infiltrasyon varmı?),

Daha sonra şüphemizi doğrulamak için serum antikor testleri isteriz:

• Anti glomerüler bazal membran antikoru Anti-GBM ( goodpasture sendromu) ,
• Anti ds DNA antikoru ve azalmış serum kompleman seviyesi ( SLE için),
• Anti Nötrofil Sitoplazmik Antikor (ANCA, PR3-ANCA, c ANCA), ( Poliangiitis için),
• Myeloperoksizas a karşı ANCA (MPO-ANCA yada perinükleer anca (p- ANCA)) ( mikroskobik poliangiitis için)
• Kesin tanı akciğer biyopsisinde küçük damar vasküliti yada böbrek biyopsisinde glomerülonefriti göstermek ile konur.

Pulmoner fonksiyon testlerinin yada bronkoalveoler lavaj incelenmesinin tanısal değeri yoktur. Ancak heoptizisi olmayan ancak pulmoner infiltrasyonu ve glomerülonefriti olan vakalarda broko alveoler lavaj ile kanama varlığının gösterilmesi değerli olabilir. Ardışık yıkamalarda kanamanın aynı şekilde devam etmesi diffüz alveolar kanamayı gösterir.

Pulmorenal Sendrom Tedavisi:

Kortikosteroid ve siklofosfamid kullanımı hastaların %90 ında düelme sağlar,  %70 tam remisyon sağlar.

İmmün süpresyon tedavinin ana dayanağıdır. Bu amaçla

• Kortikosteroidler,
• Siklofosfamid,
• Plazma aferez yapılabilir.

Standart yaklaşım indüksiyon olarak İV metilprednizolon 500 – 1000 mg 1X1 3 – 5 gün uygulamaktır.

Cevap alınmaya başlandıktan sonra doz azaltılarak devam edilir 1 mg /kg prednizolon 1X1 2-4 ay içerisinde azaltılarak kesilir.

Siklofosfamid ancak sistemik – generalize hastalık hali var ise kortizon tedavisine eklenmeli 0,5 – 1 mg /m2 iv puşe ayda bir.  Rituximab siklofosfamid yerine kullanılabilir.

Goodpasture sendromu ve bunun gibi ağır vaskülitelrde plazma aferez tedavi için kullanılabilir.

İlk tedavisden sonra düşük doz kortikosteroid ve / veya siklofosfamid  ile idame tedavisine başlanır ve  tedavi 6 -12 ay devam ettirilir.

İpucu:

Açıklanamayan pulmoner ve renal semptomlar farklı zamanlarda ortaya çıksalar dahi pulmorenal sendrom düşünülmelidir.

Akla PRS geldiğinde otoantikor testleri hemogram ve idrar bakılmalı akciğer filmi çekilmelidir.

Tanı için gerekirse pulmoner renal biyopsi yapılmalıdır. Alttaki otoimmün hastalık tedavi edilmelidir.

Adult bakteremik pnemokokal pnemoni

• Bakteremik pnemokokal pnemonilerde mortalite yüksektir (%24).
• Mortalşite yaş ile artar 45-65 yaş arası mortalite %21 iken 65-85 yaş arası mortalite %30, 85-95 yaş arası mortalite %37 dir. ,
• Altta predispozan faktör sıklıkla vardır. En sık görülen predispozan faktörelr sigara kullanımı ve kardiyovasküler hastalıklardır.
• Ateş en sık görülen bulgudur ancak yaşlılarda görülmeyebilir – subfebril olabilir.
• Öksürük hafif yada hiç olmayabilir.
• Karın ağrısı sıklıkla görülen şikayetlerdendir.
• Hastaların ancak yarısında balgam örneği alınabilir.
• Balgam örneklerinin ise ancak %20 sinde gram pozitif diplokoklar dikkat çeker. Bu balgam örneklerinden ise ancak %60 ında kültür ile S. pnemonia üretmek mümkün olur.
• Kabaca balgam örneklerinin ancak %30 unda kültür pozitiftir.
• Akciğer grafisi herzaman bulgu vermez.
• Akciğer filminde infiltrasyon segmental – lobar yada diffüz olabilir.
• Mortalite : diffüz > segmental = lobar = bilateral > unilateral…
• Hastaların %5inde pnemonik infiltrasyon alanı komşuluğunda plevral effüzyon görülür. Effüzyonun prognostik bir anlamı yoktur.
• Mortalite APACCHE >15 ise yüksektir.
• Lökositoz ve ateş iyi prognoz işaretidir.
• Trombositopeni ve böbrek yetmezliği kötü prognoz işaretidir. ,
• Polivalan pnemokok aşısı koruyucudur.

Soğuk algınlığı; Coryza; Nezle; Common Cold; Shore Throat;

Soğuk algınlığı virüslerin neden olduğu, burun ve boğazda sınırlı bir enfeksiyon hastalığıdır. Hastalık birçok virüse bağlı olabilir, 200 den fazla virüsün soğuk algınlığına yol açtığı tespit edilmiştir. Soğuk algınlığı son derece bulaşıcıdır, hastalık havadan damlacıkla yada ellerin ağız, burun ve göze dokunulması ile bulaşır.

Soğuk algınlığının etkeni nedir?

Soğuk algınlığına birçok virüs yol açabilir. Özellikle Rinovirüsler en büyük gurubu oluştururlar. Soğuk algınlığı ataklarının neredeyse %40 Rinovirüsler tarafından meydana gelir. Ayrıca Adenovirüsler, Coronavirüsler, RSV ( Respiratory Sinsisyal Virüs ) sık görülen soğuk algınlığı virüsleridir.

Soğuk algınlığı kimlerde görülür?

Soğuk algınlığı her yaşta görülebilir. 6 aya kadar olan bebeklerde anneden gelen immün globülinler bebeği soğuk algınlığı virüslerine karşı korur daha sonra annenin antikorları düşünce çocuklar hasta olmaya başlarlar. Sür çocukluğu döneminde ortalama olarak yılda 6-8 soğuk algınlığı – nezle atağı geçirilmesi normaldir. Okula başladıktan sonra bu sayı biraz daha artar yıla 8 – 10 atak geçirilir. Yaş ilerledikçe nezle atakları azalır. Erişkinlerde yılda 2-4 nezle atağı normaldir.

• Soğuk algınlığı geçiren kişilerle yakın temas,
• Hijyen eğitiminin eksik olması,
• El yıkama alışkanlığının yetersiz olması,
• Sigara kullanımı yada sigara içilen ortamda bulunmak,
• Kalitesiz ve / veya az uyku,
• İmmün sistemi bozan ilaç kullanımı,
• Kalabalık ve iyi havalanmayan ortamlarda bulunmak,
• Çocukların yakın temasta olmaları ( kreş, yuva, ana okulu, vb.) hastalığın kolay yayılmasını ve hasta olmayı kolaylaştırır.

Soğuk algınlığı şikayetleri nelerdir?

Hastalık bir iki günlük bir kuluçka süresinin sonunda ortaya çıkar, en sık görülen şikayetler:

• Ateş ( her zaman çok yüksek ateş olmaz ) ,
• Boğaz ağrısı, boğazda yanma, gıcıklanma, kaşınma hissi,
• Burun akıntısı, burunda doluluk,
• Koku ve tat duyusunun bozulması,
• Hapşırık,
• Kuru öksürük,
• Kulaklarda doluluk ve kaşıntı, kulaklarda tıkanıklık hissi,
• Gözlerde kızarıklık sulanma ve yanma hissi,
• Baş ağrısı,
• Yorgunluk ve kırıklık hissi,

Soğuk algınlığı tanısı nasıl konur?

Soğuk algınlığı teşhisi hastanın şikayetleri ile konur. Genellikle ileri laboratuvar testlerine gerek olmaz, ancak gerilemeyen şikayetler yada komplikasyon düşünüldüğünde ileri tetkik ve inceleme istenebilir.
Soğuk algınlığının hangi virüse bağlı olduğu genellikle test edilmez, bu hem pahalı hem de gereksiz bir çaba olur.
Hastanın ateşinin tekrar yükselmesi, burun akıntısının iltihabi renk ve koku alması, kulak ağrısının artması, kulak ta iltihabi akıntı olması yada balgamlı öksürük başlaması komplikasyon geliştiğinin habercisidir. Bu gibi durumlarda tekrar doktora başvurulmalı ve komplikasyonların tanısı için gerekli testler yapılmalıdır.

Soğuk algınlığı nasıl tedavi edilir?

Soğuk algınlığı şikayetleri genellikle 10 gün kadar sürer. Bebeklerde, yaşlılarda ve altta kronik hastalığı olanlarda bu süre uzayabilir. Soğuk algınlığı doktor ziyaretlerinin neredeyse yarıdan fazlasının tek sebebi olsa da hastalığın spesifik tedavisi yoktur. Tedavi şikayetlerin hafifletilmesine yönelik olarak yapılır.

• Bol sıvı alımı burun tıkanıklığını azaltır,
• Odaya nemlendirici koymak öksürüğü azaltır, tıkanıklığı azaltır ve nefes almayı kolaylaştırır,
• Tulu suyla burun temizliği, burun tıkanıklığını, kulak tıkanıklığını azaltır, burun akıntısını azaltır,
• Tuzlu suyla gargara: boğaz ağrısını yumuşatır,
• Basit analjezik ve ağrı kesiciler ( Aspirin – parasetamol – ibuprofen gibi) kas eklem ağrılarını azaltır, teşi düşürür,
• Soğuk algınlığı ve nezle tedavisinde anti viral ilaçlar kullanılmaz.

Eğer bu tedavi başarısız olursa şikayetlere yönelik ilaç tedavisi başlanabilir:

• Dekongestan ilaçlar,
• Öksürük kesici ve ekspectoran ilaçlar,
• Antihistaminikler,
• Boğaz pastilleri,
• Vapo – rub kullanılabilir.

Dikkat:

• Çocuklarda viral enfeksiyonlar sırasında aspirin kullanılmamalıdır.
• Soğuk algınlığı ilaçları 2 yaş altı çocuklarda kullanılmamalı, 4 yaş altı çocuklarda ise mecbur olmadıkça kullanılmamalıdır.
• Bu ilaçlar 4-11 yaş arası dikkatli kullanılmalıdır. Boğaz spreyleri, şuruplar, burun spreyleri ve dekongestan ilaçlar burun mukozasında tekrar şişmeye, komplikasyon gelişmesine ve ilaç bağımlılığına yol açarlar. İlacı bırakınca hastanın burnu tamamen tıkanır bu nedenle bu ilaçlar 3 günden daha uzun süreli kullanılmamalıdır.

Soğuk algınlığının alternatif tedavisi :

Soğuk algınlığının alternatif tedavisi çok uzun yıllardır ata dedelerimizin tedavi reçetelerinde vardır.

• Nane – limon kaynatmak ( hem boğaz ağrısını alır hem burun tıkanıklığını açar),
• Zencefilli bal ( öksürük kesici)
• Tarçınlı ballı süt ( öksürük kesici)
• Limonlu ıhlamur ( boğaz ağrısı ve öksürüğe karşı) denenebilir.
• Vitamin C takviyesi soğuk algınlığı şikayetlerinin süresini kısaltmak için,
• Çinko pastilleri: soğuk algınlığı şikayetlerini yumuşatmak ve süresini kısaltmak için,
• Ekinezya çayı: soğuk algınlığı şikayetlerini azaltmak ve hafifletmek için denenebilecek tedavi alternatifleridir.

Not: Bazı doğal ilaçlar yan etkiye, alerjiye ve diğer ilaçların etkilerinde değişime yol açabilir.
Soğuk algınlığından korunma:
Soğuk algınlığı 200 den fazla virüs ile meydana geldiğinden aşı üretimi mümkün olmamıştır. Hastalıktan korunmanın en önemli yolu hijyen kuralarına dikkat etmektir. Özellikle el yıkama, bulunulan ortamın sık sık havalandırılması, kağıt mendil kullanımı, ellerin ağız dudak, burun ve göze temas ettirilmemesi hastalıktan korunmada önemlidir.

Soğuk algınlığı komplikasyona yol açar mı?

Hastalık genellikle 1 hafta 10 gün içinde iyileşir.  Dekonjestan ilaçlar, ateş düşürücü, ağrı kesici, öksürük kesici  şikayetleri hafifletebilir. Hastalık genellikle komplikasyon gelişmeden düzelir ancak nadiren komplikasyon gelişir en sık görülen komplikasyonlar:

• Sinüzit,
• Orta kulak iltihabı,
• Bronşit dir.
• Ayrıca
  • Astım,
  • Kronik bronşit,
  • Amfizem gibi kronik hastalıkların da alevlenmesine yol açar.

hastada geçmeyen baş ağrısı, iltihabi burun akıntısı yüksek ateş varlığı sinüzit düşündür, kulak ağrısı kulak akıntısı ve ateş orta kulak enfeksiyonunu düşündürmelidir. giderek artan balgamlı öksürük ve ateş varlığında bronşit geliştiği aklımıza gelmelidir.

soğuk algınlığının tedavisinde antibiyotiklerin kesinlikle yari yoktur. antibiyotik kullanımı bu komplikasyonların gelişimini engellemez.

Nadiren soğuk algınlığına bağlı kuru öksürük hastalık geçmesine rağmen haftalarca devam eder ve astımı taklit eder ve astım ilaçları ile düzelir, bu gibi ısrarlı kuru öksürükler soğuk algınlığı komplikasyonu olarak nadiren görülebilir.

Soğuk algınlığından korunmak için:

• Ellerinizi ağız, burun ve gözünüze sürmeyin,
• Ellerinizi sıklıkla yıkayın,
• Bulunduğunuz ortamı sıklıkla havalandırın,
• Sigara içmeyin ve sigara içilen ortamda durmayın,
• Hasta kişiler ile temas etmeyin,
• Hasta iseniz işe gitmeyin, doktora gidin ve rapor alın,
• Hasta çocuğunuzu okula göndermeyin.
• Çocukların ağızlarına götürdükleri oyuncakları paylaşmayın ve sık sık temizleyin.

Referanslar:

1.  http://www.cdc.gov/features/pediatriccoldmeds. Updated September 11, 2009. Accessed September 15, 2014.

2. http://www.ebscohost.com/academic/natural-alternative-treatments. Updated August 2013. Accessed September 15, 2014.

3.  http://www.niaid.nih.gov/topics/commoncold/pages/default.aspx. Accessed September 15, 2014.

4. http://www.ebscohost.com/dynamed. Updated July 1, 2014. Accessed September 15, 2014.

5. http://www.ebscohost.com/dynamed: Lizogub VG, Riley DS, Heger M. Efficacy of a pelargonium sidoides preparation in patients with the common cold: a randomized, double blind, placebo-controlled clinical trial. Explore (NY). 2007;3:573-584.

8.  http://www.ebscohost.com/dynamed: Slapak I, Skoupá J, Strnad P, Horník P. Efficacy of isotonic nasal wash (seawater) in the treatment and prevention of rhinitis in children. Arch Otolaryngol Head Neck Surg. 2008;134:67-74.

9.  http://www.ebscohost.com/dynamed: Arruda E, Pitkäranta A, Witek TJ Jr, Doyle CA, Hayden FG. Frequency and natural history of rhinovirus infections in adults during autumn. J Clin Microbiol. 1997;35:2864-2868.
10. Pappas DE, Hendley JO, Hayden FG, Winther B. Symptom profile of common colds in school-aged children. Pediatr Infect Dis J. 2008;27:8-11.

11.  http://www.ebscohost.com/dynamed: Hemila H, Chalker E, Douglas B. Vitamin C for preventing and treating the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2010 Mar 17;(3):CD000980.

12. e http://www.ebscohost.com/dynamed: Sing M, Das R. Zinc for the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2011;(2):CD001364.

13.  http://www.ebscohost.com/dynamed: Paul IM, Beiler JS, King TS, Clapp ER, Vallati J, Berlin CM. Vapor rub, petrolatum, and no treatment for children with nocturnal cough and cold symptoms. Pediatrics. 2010;126(6):1092-1099.

14.  http://www.ebscohost.com/dynamed: Singh M, Das RR. Zinc for the common cold. Cochrane Database Syst Rev. 2013 Jun 18;6.

Verem; TB; TBC;

Hava yoluyla yayılan bulaşıcı akciğer hastalığıdır. Akciğer dışında kemik, lenf bezleri, böbrek, beyin zarları gibi diğer organları da tutabilir. Tüberküloz bakterisi Mycobacterium tuberculosis yavaş ürer, dış ortamda uzun süre canlı kalabilir.

Tüberküloz nasıl yayılır ?

Tüberküloz kişiden kişiye solunum yoluyla havadan bulaşır. Hasta kişilerin öksürük, hapşırığı ile havaya yayılan bakteriler diğer insanlara bulaşır.
Kimleri etkiler?
Tüberküloz yaş, cins ayrımı gözetmeden herkesi hasta eder. Özellikle:

•  Bebekler ve küçük çocuklar,
•  Yaşlılar,
•  Yakınında tüberküloz olan kişiler ( aile bireyi, çalışma arkadaşı, oyun arkadaşı tüberküloz olan vb.),
•  Kötü hijyen ve sanitasyon koşulları,
•  Kötü sağlık koşulları,
•  Tüberkülozun yaygın görüldüğü bölgelere seyahat eden,
•  Kalabalık ortamlarda kalan ( yurt, kışla, vb. ),
•  İmmün sistemi zayıf olan ( diyabetik, steroid kullanan, kemoterapi alan vb. )

Kişilerde tüberküloz enfeksiyonu daha sık görülür.

Tüberküloz şikayetleri nelerdir?

Akciğer ve diğer organ tüberkülozları nın ortak şikayeti

•  Kilo kaybı,
•  İştahsızlık,
•  Yorgunluk,
•  Gece terlemesi ve
•  Ateş tir.

Akciğer tüberkülozu ise bu şikayetlere öksürük, balgam çıkarma, kanlı balgam ve göğüs ağrısı şikayetleri eklenir. Özellikle 2 haftadan uzun süren öksürük ve kanlı balgam var ise tüberkülozdan şüphelenmek gerekir.
Tüberküloz kan ve lenf damarları ile tüm vücuda yayılabilir. Kemik tüberkülozunda sırt ağrıları olur. Beyin tüberkülozunda baş ağrısı, şuur bozukluğu vardır. Diğer organ tutulumlarına göre şikayetlerin değerlendirilmesi gerekir.
Tüberküloz bakterisi vücudumuzda hastalık yapmadan uzun yıllar saklanabilir. Buna inaktif tüberküloz denir. İmmün sistemin zayıfladığı anlarda hastalık yapar. Buna aktif tüberküloz hastalığı denir. Aktif tüberküloz hastalığı olanlar tedavi edilmez ise hastalık ilerleyerek ölüme neden olur. Sadece aktif akciğer tüberkülozu hastaları bulaştırıcıdır.
Tüberküloz tedavisi olmasına rağmen dünyada hızla yayılan ve en çok ölüme neden olan bulaşıcı hastalıkların başında gelmektedir.

•  Dünya nüfusunun üçte birinin yani iki milyar kişinin inaktif tüberküloz olduğu,
•  Yılda 9 milyon insanın aktif tüberküloz hastası olduğu,
•  Yılda 2 milyon kişinin tüberküloz nedeniyle hayatını kaybettiği tahmin edilmektedir.

Tüberküloz dünya nüfusunu ciddi şekilde tehdit eden hastalıkların başına gelmektedir. Aktif akciğer tüberkülozu olan bir hasta her yıl 10 – 15 kişiyi hasta etmektedir.

Tüberküloz teşhisi?

Tüberküloz teşhisi deri testi, kan testleri, tüberküloz kültürü, balgam incelemesi ve akciğer filmi ile konur. Tüberküloz tespit edilen kişinin yakınları incelenmelidir.

Tüberküloz tedavisi:

Tüberküloz tedavisi uzun süreli bir tedavidir. Tedavi 6 ay ve daha uzun sürebilir. Tüberküloz tedavisi başladıktan 2 hafta sonra hastanın bulaştırıcılığı kalmaz. Tüberküloz bakterisinin direnç kazanmasını engellemek amacıyla ilaçlar kombinasyon halinde verilir. İlaçların dozları ve süresi ile oynamamak gerekir. İlaçların düzensiz kullanımı, tedavinin kesilmesi ilaca dirençli tüberküloz vakalarının artmasına neden olmaktadır.

İlaca dirençli tüberküloz nedir?

İlaca dirençli tüberküloz verilen ilaçların bir ya da birkaçına direnç kazanmış mikroplarla ortaya çıkan hastalıklardır, tedavisi güçtür, bu hastalarda ölüm oranı daha yüksektir.

Tüberkülozdan korunma:

BCG tüberküloz aşısı tüberküloz vakalarının önlemez ancak ağır tüberküloz enfeksiyonları gelişmesini engeller.
Tüberküloz şikayetlerinin mutlak doktora tarafından değerlendirilmesi gerekir.
Yakınında tüberküloz tespit edilen ev halkının taramadan geçirilmesi gerekir.

Referanslar:
1. Updated Guidelines for Using Interferon Gamma Release Assays to Detect Mycobacterium tuberculosis Infection—United States, 2010. Centers for Disease Control and Prevention website. http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/rr5905a1.htm . Published June 2010.
2. Division of Tuberculosis Elimination. Centers for Disease Control website. http://www.cdc.gov/tb/default.htm .
3. Harrison TR, Braunwald E, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Longo DL, et al. Harrisons Guide to Internal Medicine . 16th ed. New York, NY: McGraw Hill; 2001

Reflü özefajit;

Reflü mideden yemek borusuna asit kaçması sonucu göğüste yanma ve ağrı hissi.

Reflü neden olur?

Yenilen gıdalar yemek borusu ile mideye gider. Yemek borusu ile mide arasında bir kapak bulunur. Bu kapağın zayıfladığı durumlarda midenin asitli içeriği yemek borusuna geri kaçar ve yemek borusunu yakarak şikayetlere neden olur.

Reflü kimlerde görülür?

Reflü herkes de her yaşta olabilir bebekler, çocuklar dahil her yaşta görülebilir, aşağıdaki durumlar reflü görülme şansını arttırır:

•  Genetik yatkınlık; Ailede olması görülme şansını arttırır,
•  Aşırı mide asidi varsa,
•  Helicobacter pylori varlığı,
•  Bazı ilaçlar,
  •  Antikolinerjik ilaçlar,
  •  Kalsiyum blokeri antihipertansifler,
  •  Teofilin,
  •  Ağrı kesici ilaçlar,
  •  Kinidin,
  •  Tetrasiklin antibiyotik,
  •  Demir içeren ilaçlar,
  •  Osteoporoz ilaçları,
  •  Hormon ilaçları,
•  Yeme alışkanlığı,
•  Obezite,
•  Gebelik,
•  Mide fıtığı ( Hiatus hernisi ),
•  Yemekten kısa süre sonra egzersiz yapmak,
•  Sigara,
•  Alkol,
•  Çikolata,
•  Kahve ve kafeinli içecekler,
•  Gazlı içecekler,
•  Aşırı yağlı gıdalar,
•  Refü için önceden yapılmış cerrahi girişimler;
  •  Gastrik reflü cerrahisi,
  •  Vagotomi
•  Astım ve astım ilaçları kullanmak,
•  Peptik ülser,
•  Bazı Hastalıklar;
  •  Diyabet,
  •  Kanser,
  •  Silikozis,
  •  Kistik fibrozis,
  •  Nörolojik hastalıklar,
  •  Solunum sistemi rahatsızlıkları,
  •  KOAH,
  •  Kronik bronşit,
  •  Astım,
  •  Amfizem,
•  Sindirim sitemi hastalıkları;
  •  Gastrit
  •  Peptik ülser,
  •  Duodenal ülser,
•  Gıda alerjilerinin varlığı reflü gelişme şansını arttırır.

Reflü belirtileri nelerdir?

Reflü şikayetleri özellikler aşırı yemek, yağlı yemek, yemekten sonra egzersiz yapmak yada yatmak sonucu ortaya çıkar.

• Küçük çocuklarda uykudan öksürükle kalkma, öğürme, kusma şikayetleri olabilir.
• Şikayetler birkaç dakika yada saat sürebilir.
• Şikayetlerin şiddeti ve süresi yutak borusundaki asit yanığının boyuna ve derinliğine bağlıdır.
  •  Mide ile yutak borusu arasındaki kas gevşekliğinin derecesi,
  •  Mideden yemek borusuna kaçan asit miktarı,
  •  Ağızdan mideye akan ve asidi nötralize eden tükürüğün miktarı yanığın boyunu ve derinliğini belirler.

Reflüde en sık görülen şikayetler:

•  Göğüsten başlayıp boğaza doğru yayılan yanma tarzında ağrı ( kalp ağrıları ile çok karışır),
  •  Ağrı öne eğilmekle,
  •  Yatmakla,
  •  Egzersizle,
  •  Ağır kaldırmakla artar,
•  Yemeklerin ağza gelmesi,
•  Ağızda, boğazda acı, ekşi tat olmasıdır.

Ayrıca bu ana şikayetlere ek olarak bazı hastalarda:

•  Boğaz ağrısı,
•  Boğukluk, seste kabalaşma,
•  Kronik öksürük,
•  Boğazda düğümlenme hissi,
•  Astım,
•  Boğulma hissi ile uyanma şikayetleri görülür.

Reflü kronik şekilde devam ederse yutak borusunda ülserler oluşur ( özefagus ülserleri ). Özofagus ülserleri var ise

•  Özefagus kanamaları,
•  Yutma güçlüğü,
•  Kanlı kusma,
•  Dışkıda siyahlaşma,
•  Yemek borusunda yanık izleri ve Baret Özefagus denilen kanser başlangıcı,
•  Dişlerde asit yanıkları görülür.

Reflü teşhisi nasıl konur?

Reflü şikayetleri kalp ağrıları ile karışır. Her atakta bu iki ağrıyı birbirinden ayırmak gerekir. Reflü teşhisinde:

•  Baryumlu mide filmi,
•  24 saatlik yemek borusu asit takibi,
•  Mide yemek borusu kapak basınç testi,
•  Endoskopi,
•  Biyopsi gerekebilir.

Reflü tedavisi :

Tedavinin amacı reflüye bağlı ağrı ataklarını ve komplikasyonları önlemektir. Bu nedenle;

•  Mide asidinin yemek borusuna kaçmasını azaltmak,
•  Mide asit salgısını azaltmak için tedavi planlanır.

• 1- Hayat tarzı değişiklikleri:
  • a. Yemek listesi tutmak
    • i. Hangi yemeklerin ve gıdaların sizde şikayete neden olduğunu yazmanız tedaviyi çok kolaylaştırır.
  • b. En sık reflü sebebi gıdalardan uzak durmak
    • i. Aşırı yağlı gıdalar,
    • ii. Kızartmalar,
    • iii. Baharatlı gıdalar,
    • iv. Soğan ve sarımsak,
    • v. Çikolata,
    • vi. Mentol,
    • vii. Turunçgiller,
    • viii. Domates,
    • ix. Biberler ( acı ve tatlı tüm biberler reflu şikayetini arttırırlar),
    • x. Alkol,
    • xi. Kahve ve kafeinli içecekler,
    • xii. Karbonatlı, gazlı içecekler,
  • c. Küçük porsiyonlarda yemek,
  • d. Yemek ile yatmak arasında en az 2- 3 saat olmalıdır,
  • e. Kilo vermek,
  • f. Sigarayı bırakmak,
  • g. Aşırı sıkı giysiler kullanmamak,
  • h. 2 yastıkta yatmak

Reflü şikayetlerini kontrol altına almak için yapılabilecek hayat tarzı değişiklikleridir.

• 2- İlaçlar
  • a. Asit salgısını azaltan ilaçlar,
  • b. Fazla asidi nötralize eden ilaçlar,
  • c. Mide ve yemek borusunu koruyan ilaçlar,
  • d. Mide yemek borusu arsındaki kas sıkılığını arttıran ilaçlar, reflü tedavisinde kullanılır.
• 3- Cerrahi Prosedürler: hayat tarzı değişiklikleri ve ilaçların yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi prosedürlere baş vurulabilir.
  • a. Var ise mide fıtığının düzeltilmesi,
  • b. Funduplikasyon ile midede kapak yapılması cerrahi olarak başvurulabilecek tedavi yöntemleridir.

Reflüden korunmak için neler yapmalı?

Basit hayat tarzı değişiklikleri ile reflü nün ortaya çıkışını durdurmak ve korunmak mümkündür.

•  Aşırır yemekten kaçınmak,
•  Yemekten sonra 2- 3 saat oturur pozisyonda kalmak,
•  Sıkı giysiler kullanmamak,
•  2 yastıkta yatmak,
•  Sigara içmemek,
•  Alkol, kafein ve gazlı içecekler içmemek,
•  Sizde şikayet yapan gıdalardan uzak durmak,
•  Yemekten sonra 20 – 30 dakika şekersiz çiklet çiğnemek,
•  Kilo almamak,
•  Stresinizi azaltmak reflü gelişimini engeller.

Referanslar:

1- Alan R. Causes of gastroesophageal reflux disease (GERD)/heartburn. EBSCO Health Library website. Available at: http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81. Updated February 2007. July 1, 2008.
2- Alan R. Gastroesophageal reflux disease (GERD)/heartburn. EBSCO Health Library website. Available at: http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81. Updated February 2007. July 1, 2008.
3- American Gastroenterological Association website. Available at: http://www.gastro.org.
4- Conn HF, Rakel RE. Conns Current Therapy 2001 . 53rd ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 2001.
5- EsophyX receives FDA clearance for performing transoral incisionless fundoplication surgery. Medical News Today website. Available at: http://www.medicalnewstoday.com/articles/83410.php. Published September 24, 2007. August 19, 2009.
6- Gastroesophageal reflux disease (GERD). EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated March 04, 2011. March 10, 2011.
7- Heartburn: hints on dealing with the discomfort. American Academy of Family Physicians website. Available at: http://www.familydoctor.org . Updated April 2008. July 1, 2008.
8- Heartburn, gastroesophageal reflux (GER), and gastroesophageal reflux disease (GERD). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. Available at: http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/gerd/ . Updated May 2007. July 1, 2008.
9- Transoral incisionless fundoplication with EsophyX. Endogastric Solutions website. Available at: http://www.endogastricsolutions.com/esophyx_for-pt.htm . August 19, 2009.
11- Understanding GERD. American College of Gastroenterology website. Available at: http://www.acg.gi.org/patients/gerd/word.asp . Published 2006. July 1, 2008.
12- 9/30/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Jacobson BC, Moy B, Colditz GA, Fuchs CS. Postmenopausal hormone use and symptoms of gastroesophageal reflux. Arch Intern Med. 2008;168:1798-1804.
13- 3/1/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Maalox Total Relief and Maalox liquid products: medication use errors. US Food and Drug Administration website. Available at: http://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/ucm200672.htm . Published February 17, 2010. March 2, 2010.

Kızamık; Measles; Rubeola; Morbili;

Kızamık viral, çok bulaşıcı, döküntüler ile seyreden viral bir enfeksiyon hastalığıdır.

•  Kızamık solunum yoluyla havadan bulaşır, tüm vücuda yayılır.
•  İlk kez 7. yüzyılda tanımlanmış.
•  Aşı öncesi dönemde çocukluk çağının en yaygın hastalığı idi.
•  Aşısı 1963 de bulundu.
•  Halen az gelişmiş ülkelerde sık görülür ve ölüm oranı yüksektir.
•  Kızamık virüsü ısı ve ışıkta hemen ölür, insan vücudu dışında uzun süre canlı kalamaz.
•  İnsandan başka canlıda hastalık yapamaz. Sadece insandan insana bulaşır.

Kızamık virüsü:

•  Reservoir ( kaynak ) İnsandır.
•  Nezaman görülür: Kış sonu ilkbahar aylarında görülür.
•  Nasıl bulaşır: Solunum yoluyla havadan bulaşır.
•  Kime bulaşır: Bütün insanlara bulaşabilir yaş cins ayrımı yapmaz.
•  Bulaşması: Döküntüler başlamadan 4 gün önce ve döküntüler solduktan 4 gün sonraya kadar bulaşıcıdır.
•  Bağışıklık: 1- Aşı ile 2- hastalığı geçirerek bağışıklık kazanılır.

Kızamık kimlerde görülür?

•  Kızamık tüm yaş gurubunda görülebilir,
• Çocuklar özellikle aşısız çocuklar kızamık tehlikesi altındadır,
• Öğrenciler
•  Uluslar arası seyahat edenler
•  Sağlık çalışanları kızamık için risk altındadır.

Ne  zaman kızamıktan şüphelenelim?

•  3 günden uzun süren generalize döküntü varsa,
•  38,3 derecenin üstünde ateş varsa ve aşağıdakilerden en az birtanesi
•  Öksürük yada burun akıntısı yada konjoktivit den en az birtanesi var ise kızamıkdan şüphelenmek gerekir.

Kızamık virüsü nasıl bulaşır?

• Virüs solunum yoluyla havadan bulaşır.
• Boğazda çoğalarak lenf bezlerine yerleşir.
• Bulaştıktan 2 – 3 gün sonra tüm vicuda yayılır.
• Bulaştıktan 5 – 6 gün sonra tüm dokulara yerleşir ve döküntü, ateş başlar.

Kızamık belirtileri nelerdir?

•  Kuluçka dönemi 10 – 12 gündür.
•  Hastalık üşüme, tireme ile ateşin 38,3 dereceye çıkması ile başlar, hastada grip şikayetleri vardır, daha sonra döküntü başlar.
•  Kızamıkta genellikle aşağıdakilerden biri vardır:
  •  Konjoktivit (gözlerde kızarıklık),
  •  Burun akıntısı,
  •  Öksürük.

Kızamık döküntüsünün özelliği nedir?

•  Döküntü şikayetler başladıktan 2-4 gün sonra başlar ve 14 gün sürer.
•  Kızamık döküntüsü yüz ve boyundan (kulak arkası) başlayarak kollara bacaklara doğru yayılır.
•  Kırmızı, ciltten hafif kabarık ve basmakla solan döküntülerdir.
•  Avuç içi, ayak tabanı ve ağız içinde de döküntü görülmesi önemlidir.
•  Küçük döküntüler daha sonra birleşerek büyür.
•  Döküntüler başladığı yerden başlayarak solar, esmerleşir, pullanır ve kaybolur.

Kızamık tehlikeli bir hastalık mıdır?

Evet kızamık tehlikelşi bir hastalıktır. Kızamık sonrası hastalarda aşağıdaki komplikasyonlar ortaya çıkabilir:

• İshal % 8
• Orta kulak iltihabı %7
• Zatürre %6
• Beyin iltihabı %0,1
• Hastaneye yatış %18
• Ölüm %0,2

Kızamık komplikasyonu 5 yaş altı ve 20 yaş üstünde artar.

Kızamık teşhisi nasıl konur?

•  Kızamık teşhisi
  •  Boğaz örneği, kan veya idrardan virüs tespiti.
  •  Kanda kızamık antikorlarının tespiti.
  •  Boğaz, idrar ve örneklerde PCR ile virüs tespiti ile konur.

Günümüzde kızamık vakaları nasıl ?

•  Salgınlar görülmüyor.
•  Nadir tek tek vakalar görülüyor.
•  Vakalar genellikle erişkin.
•  Vakalar genellikle yurt dışı ve aşılamanın şüpheli olduğu ülkelerle ilgili.
•  Ülkemizde 2011 Ocak ayında 2 erikin vaka görülmüştür.

Atipik kızamık ne demek?

•  Çok hafif seyirli, veya
•  Çok ağır seyirli veya
•  Şok tablosuyla seyreden kızamık veya
•  Kanamalar ile seyreden kızamık tabloları atipik kızamık diye adlandırılır.

Kızamık aşısı:

•  Canlı atenüe virüs aşısıdır.
•  % 95 etkilidir.
•  Hayat boyu koruma sağlar.
•  2 doz yapılır.
•  Kızamık Kızamıkcık Kabakulak ile birlikte yapılır. ( karma aşı = MMR aşısı )
•  12 ay üstü ve aşılanmamış erişkinlere yapılır.
•  İlk doz genellikle 18. ayda
•  2. doz 4- 6 yaş arasında yapılır.

Kızamık aşısının yan etkisi var mı?

Kızamık aşısı en güvenilir aşılardan birisidir. Çok az yan etkisi vardır:

•  Ateş 5%-15%
•  Döküntü 5%
•  Eklem şikayetleri 25%
•  Thrombocytopenia <1/30,000 doz da bir
•  Parotit nadir
•  Sağırlık nadir
•  Ansefalit <1/1,000,000 doz da bir.

Kızamık aşısı kimlere yapılmaz:

Kızamık aşısı canlı aşıdır bu nedenle hamilelere ve immün sistemi bozuk olanlara yapılmaz:

•  İlk dozda kızamık aşısına karşı ağır alerjik reaksiyon olmuş ise.
•  Hamilelik varsa.
•  İlaca veya hastalığa bağlı bağışıklık bozukluğu varsa.
•  Akut hastalık hali varsa kızamık aşısı yapılmaz.

Kızamık nasıl tedavi edilir?

• Kızamığın tedavisi yoktur.
• Birçok kızamık vakası yatak istirahatı ve destek tedavisi ile düzelir.
o Destek tedavisinde ateş düşürücü ilaçlar, öksürük kesici ve bronş açıcı ilaçlar ile vitamin A takviyesi yapılır.

Kızamığa bağlı yan etkilerin tedavisi nasıl yapılır?

•  Hastalığın düzelme döneminde tekrar ateşin çıkması yada ateşin 4. günden itibaren halen yüksek devam etmesi,
•  Kuru öksüsüğün yerine balgam çıkartan dolu öksürük başlaması ve iltihabi balgam,
•  Kulak ağrısı, başağrısı başlaması komplikasyon işaretidir.
•  İmmun sistemi bozuk hastalarda komplikasyon riski de fazladır.
  •  Akciğer tutulumu: zatüre, bronşit,
  •  Orta kulak iltihabı,
  •  Sinüzit,
  •  Beyin tutulumu : ansefalit, Kızamık hastalığının komplikasyonlarıdır.
• Kızamık komplikasyonlarının tedavisinde antibiyotik gerekebilir. Yukarıdaki şikayetlerin varlığında hastanın doktora götürülmesi gerekir.

Kızamık aşı ile önlenebilen bir hastalıktır.

Referanslar:
1. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/
2. National Foundation for Infectious Disease
http://www.nfid.org/
3. Caring for Kids
http://www.caringforkids.cps.ca/
4. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca/
5. Bellini WJ, Rota JS, Lowe LE, et al. Subacute sclerosing panencephalitis: more cases of this fatal disease are prevented by measles immunization than was previously recognized. J Infect Dis . 2005 Nov 15;192(10):1686-93.
6. Berkow R. The Merck Manual of Medical Information . 17th ed. New York, NY: Simon and Schuster, Inc; 2000.
7. Glickman-Simon R. Measles vaccine. EBSCO Health Library website. : http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81 . Updated February 2008. July 22, 2008.
8. Kassianos G. Vaccination for tomorrow: the need to improve immunisation rates. J Fam Health Care . 2010;20(1):13-6.
9. Peter G, Gardner P. Standards for immunization practice for vaccines in children and adults. Infect Dis Clin North Am . 2001;15:9-19.
10. Red Book: 2003 Report of the Committee on Infectious Diseases . 26th ed. Washington, DC: American Academy of Pediatrics; 2003.

İnfluenza; Flu;

Grip solunum yollarının viral bulaşıcı hastalığıdır. Tüm vücudu etkileyen ağır enfeksiyona ve bazen ölüme yol açar. Gripten korunmanın bilinen en etkili yolu aşı olmaktır.

Grip virüsü her yıl sonbahar kış aylarına salgınlara yol açar. Her yıl üzerindeki yapıyı değiştirdiği için vücut tarafından tanınamaz ve hastalık oluşur. 7 ila 10 yılda bir kendisini tamamen değiştirip dünya çapında salgınlara yol açar. Her yıl ortaya çıkan virüs bir öncekinden farklı olduğundan korunmak amacıyla her yıl aşı olmak gerekir. İnsanlarda iki tipi grip hastalığına yol açar İnfluenza tip A ve tip B. Grip olan kişinin hapşırık, öksürük ve nefesi ile etrafa yayılan mikroplar havadan bulaşarak salgınlara yol açar. Ayrıca grip mikroplarının olduğu ortamlara dokunmakla da hastalık bulaşır.

Gribin soğuk algınlığından farkı nedir?

Grip tüm vücudu etkileyen bir hastalıktır, ağır seyreder ve yatağa düşürür. Soğuk algınlığının ise 300 den fazla virüsü vardır, genellikle burun boğazda sınırlı kalan hastalığa yol açar, şikayetler çok ağır değildir, ateş çok yükselmez.

Grip hastalığı kimler için tehlikelidir?

•  Kalabalık ortamlarda yaşamak ( huzur evleri, bakım evleri, kışlalar, okullar, yuvalar, vb.),
•  Fiziksel ve Mental gerilik ( kendini koruyamamak ve kişisel temizlik, hijyen kurallarına uyamamak hastalık kapma riskini arttırır),
•  Bazı kişilerde grip ağır seyreder ve komplikasyonlar daha sık görülür;
  •  5 yaş altı çocuklar,
  •  65 yaş üstü kişiler,
  •  Kronik akciğer hastalığı olanlar,
  •  Diyabet hastaları,
  •  Kalp hastaları,
  •  Karaciğer ve böbrek hastalığı olanlar,
  •  İmmün sistemi baskı altında olan hastalar;
    •  HIV+ ve AİDS hastaları,
    •  Kemoterapi radyoterapi görenler,
    •  Kortizon kullanalar,
  •  Gebeler,
  •  18 yaş altında olup sürekli aspirin kullanan çocuklar,
  •  Huzurevi ve bakım evlerinde kalanlar,
  •  Obez kişiler,
  •  Anoreksiya nevrosa hastalarında

grip hastalığı hem normalden çok daha ağır seyreder ve hem de ağır komplikasyonlar ortaya çıkar.

Grip belirtileri nelerdir?

Hastalar virüsü şikayetler başlamadan bir gün önce etrafa yaymaya başlarlar ve 5- 6 gün boyunca yayarlar. Yani kişiler daha hasta olduklarını fark etmeden hastalığı yaymaya başlarlar. Buda hastalığın neden bu kadar çabuk yayıldığını göstermektedir. Şikayetler hastalık kapıldıktan 1-2 gün sonra başlar. En sık görülen şikayetler:

•  Yüksek ateş,
•  Kas ağrıları,
•  Üşüme, titreme, terleme,
•  Aşırı yorgunluk,
•  Baş ağrısı,
•  İştahsızlık, bulantı, kusma, nadiren ishal,
•  Hapşırık,
•  Burun akıntısı,
•  Öksürük ( öksürük şikayeti hastalık geçtikten sonra 2 -3 hafta sürebilir),
•  Göz yaşarması,
•  Boğaz ağrısı,
•  Boyunda şişmiş lenf bezleri en sık görülen şikayetlerdir.

Şikayetler 7 – 10 gün içinde azalarak kaybolur. Öksürük ve halsizlik şikayetleri ise birkaç hafta daha sürer.

Gribin yan etkisi nedir?

•  Zatüre ( hem grip virüsüne hemde diğer mikroplara bağlı zatüre sık görülür),
•  Sinüzit,
•  Orta kulak iltihabı,
•  Var olan hastalıkların kontrolden çıkması;
  •  Kalp yetmezliğinin artması,
  •  Böbrek, karaciğer yetmezliği,
  •  KOAH,
  •  Diyabet in kontrolden çıkması en sık görülen komplikasyonlardır.

Grip teşhisi nasıl konur?

Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardım eder. Grip şikayetleri bir çok hastalıkla kolayca karıştırılır. Kesin teşhis kan, tükürük yada burun salgısından yapılan laboratuar testleri ile konur. Grip şüphelenilen hastada aşağıdaki testler yapılmalıdır:

• • Tam kan sayımı,
• • CRP,
• • Sedimantasyon,
• • Burun – boğaz salgısında İnfluenza A+ B testi,

Gribin tedavisi var mı ?

Gribin tedavisi var ancak ilaçlar hastalığın ilk 48 saati içinde başlanırsa etkili olur. İlaçlar grip şikayetlerini ve süresini kısaltır, komplikasyonları büyük oranda azaltır. Erken tedavi özellikle risk gurubundaki hastalar için hayat kurtarıcıdır. Ayrıca istirahat hem hastalığın hafif seyretmesi, hem komplikasyonların az olması ve hem de diğer kişileri korumak amacıyla istirahat grip tedavisinin aslını oluşturur. Tedavi sırasında bol sıvı tüketilmelidir. Ağrı kesici ve ateş düşürücüler şikayetlerin kontrol edilmesini kolaylaştırır. Dekonjestan burun açıcılar 3 günden fazla kullanılmamalıdır. Öksürük kesici ilaçlar şiddetli öksürükleri hafifletir.

Gripten korunmak mümkün mü?

Gripten korunmanın en güvenilir yolu her yıl aşı olmaktır. Grip aşısı grip mevsimi başlamadan Eylül – Ekim aylarında hazır olur. Korunmak için mümkün olan en erken dönemde aşı olmak gerekir. Aşının etkili olabilmesi için iki hafta geçmesi gerekir.Grip mevsimi sonbahardan ilkbahara dek sürer.

Grip aşısı kimlere yapılmaz?

Aşı aşağıdaki kişilere yapılmamalıdır:

•  6 aydan küçük çocuklar,
•  Aşırı anafilaktik yumurta alerjisi olanlara,
•  Daha önceki grip aşısında ağır alerjik reaksiyon gelişenlere,
•  Guillain –Barre Sendromu hastalarına,
•  Ateşi olan hastalara aşı yapılmaz.

Gripten korunmak için genel önlemler:

•  Hasta iseniz işe okula gitmeyin,
•  Hasta kişileri, çocukları işe, okula göndermeyin,
•  Ellerinizi sıkça yıkayın,
•  Kişisel temizlik ve hijyen kurallarına uyun,
•  Şikayeti olan kişiler ile temas etmeyin,
•  Hapşırır ve öksürürken ağzınızı kapatın,
•  Kağıt mendili bir kez kullanıp atın,
•  Ellerinizi yüzünüze sürmeyin,

Aşı olamayan yada olmamış kişilerin grip salgını sırasında anti viral ilaçlar ile korunması mümkündür. Bu koruma ilaç alındığı sürece etkili olur. Kısa sürelidir. İlaçla koruma:

•  Grip ile karşılaşmış ve hasta olması büyük ihtimal dahilinde olan,
•  Komplikasyon gelişme riski yüksek olan kişilere verilir.

İlaçla koruma aşının yerini tutmaz.

Referanslar:
1. American Lung Association
http://www.lungusa.org/
2. Centers for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov/flu
3. Flu.gov
http://www.flu.gov/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/
5. Public Health Agency of Canada
http://www.phac-aspc.gc.ca/chn-rcs/index-eng.php/
6. 2011-12 influenza vaccine and vaccination information. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/flu/flu_vaccine_updates.htm . Updated August 15, 2011.
7. Centers for Disease Control and Prevention. Asthma information for patients and parents of patients. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/H1N1flu/asthma.htm . Updated September 15, 2009.
8. Centers for Disease Control and Prevention. Home care guidance: physician directions to patient/parent. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/h1n1flu/guidance_homecare_directions.htm . Updated August 5, 2009.
9. Diseases—I: Influenza fact sheet. American Lung Association website. Available at: http://www.lungusa.org . Published September 2007.
10. Flu (influenza). National Institute of Allergy and Infectious Disease website. Available at: http://www3.niaid.nih.gov/topics/Flu/default.htm .
11. Influenza (flu). Mayo Clinic website. Available at: http://www.mayoclinic.com/health/influenza/DS00081 . Updated June 2009.
12. DynaMed Editors. Influenza. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/ . Updated October 28, 2009.
13. Inactivated influenza vaccine 2011-12. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/vis/downloads/vis-flu.pdf . Updated July 26, 2011.
14. Key facts about seasonal influenza (flu). United States Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/flu/keyfacts.htm . Updated March 12, 2009.
15. Live, intranasal influenza 2011-12. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/vaccines/pubs/vis/downloads/vis-flulive.pdf . Updated July 26, 2011.
16. MMWR Weekly: Recommended immunization schedules for 0-18 years-United States, 2008. Center for Disease Control website. http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5701a8.htm . Updated January 11, 2008. Accessed July 7, 2009.
17. Pandemic (H1N1) 2009. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.flu.gov/individualfamily/prevention/index.html .
18. Prevention and control of influenza with vaccines: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 2011. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm60e0818a1.htm?s_cid=mm60e0818a1_e . Updated August 18, 2011.
19. Prevention and treatment. Flu.gov website. Available at: http://www.flu.gov/individualfamily/prevention/index.html . Accessed April 16, 2010.
20. What you should know about flu antiviral drugs. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/flu/antivirals/whatyoushould.htm . Updated February 9, 2011.
21. 1/30/2008 DynaMed Systematic Literature Surveillance DynaMed’s Systematic Literature Surveillance : Public health advisory: Nonprescription cough and cold medicine use in children—FDA recommends that over-the-counter (OTC) cough and cold products not be used for infants and children under 2 years of age. US Food and Drug Administration website. Available at: http://www.fda.gov/cder/drug/advisory/cough_cold_2008.htm . Accessed January 30, 3008.
22. 3/12/2008 DynaMed Systematic Literature Surveillance DynaMed’s Systematic Literature Surveillance : 2008 safety alerts for drugs, biologics, medical devices, and dietary supplements: tamiflu (oseltamivir phosphate). US Food and Drug Administration website. Available at: http://www.fda.gov/medwatch/safety/2008/safety08.htm#Tamiflu . Accessed March 12, 200

 Wooping Cough; Pertussis.

Bulaşıcı bakteriyel akciğer ve solunum yolları hastalığıdır. Bakteri solunum yollarına yayılarak iltihap, mukus artışı ve tıkanmaya neden olur. Hapşırıl, öksürük ile havadan bulaşır. Çok bulaşıcıdır, salgınlar yapar. Boğmaca nın etkeni Bordetella pertussis adında bir bakteridir. Boğmaca en sık

•  Çocuklarda özellikle erken çocukluk döneminde,
•  Aşı olmamış çocuklarda,
•  Hasta ile aynı ortamı paylaşan kişilerde,
  •  Yuva, kreş, okul, vb. ortamlarda,
•  Kalabalık ve sanitasyonu bozuk ortamlarda yaşayanlarda,
•  Hamilelerde daha sık görülür.

Son zamanlarda erişkinlerde de giderek artan sıklıkta görülmeye başlanmıştır.

Boğmaca ne şikayete neden olur?

Hastalık mikrop bulaşmasından 1- 2 hafta sonra başlar. En sık görülen şikayetler:

•  Burun tıkanıklığı ve burun akıntısı,
•  Hapşırma,
•  Göz kızarıklığı ve gözlerde sulanma,
•  Hafif ateş,
•  Kuru öksürük;
  •  Öksürük günler içinde giderek artar ve 2- 6 hafta kadar sürebilir,
  •  Öksürük nöbetleri olur, çocuk bir nefeste defalarca öksürür, sonunda boğulur gibi olup derin bir nefes alır.
  •  Boğulur tarzda ard arda öksürük krizi ve ardından derin nefes alma hastalığa adını koydurur ( boğmaca, wooping cough ),
  •  Küçük çocuklarda derin nefes alma kısmı duyulmayabilir. Küçük çocuklarda öksürüklerin ardından iç çekme, öğürme veya kusma şeklinde sonlanma olabilir.
  •  İlerlemiş vakalarda çocuk öksürük nöbetleri sırasında havasız kalıp morarabilir, bayılabilir,
  •  Öksürük nöbetlerini takiben bulantı kusma çok görülür.

Boğmaca hastalığı ne şikayetlere yol açar?

Boğmaca ciddi ve sık komplikasyonlara neden olan bir hastalıktır. Öksürük krizleri sırsında artan basınç nedeniyle göz aklarında kızarıklık ve kanamalar olabilir ayrıca boğmaca atakları sırasında çocuklarda ciddi ve hayatı tehdit eden komplikasyonlara sık rastlanır en sık:

•  Epilepsi atakları,
•  Nefessiz kalma,
•  Zatürre
•  Akciğerlerde kollaps sonucu akciğerlerin bir kısmının kapanması ve iş görememesi,
•  Karın ve kasık fıtıkları,
•  Beyin ödemi,
•  Beyin kanamaları ( ciddi nörolojik izler ve sakatlıklara neden olur ),
•  Ölüm nadirdir ancak bebeklerde ölüm oranı %2 ye kadar çıkar.

Öksürük ataklarının şiddeti ve süresi zamanla azalarak kaybolur. Hastalık normalde 6 hafta kadar sürer, nadiren 3 ay kadar sürdüğü olur.

Boğmaca teşhisi nasıl konur?

Boğmaca teşhisi koymak zordur. Özellikle büyük çocuklarda ve erişkinlerde hastalığı teşhis etmek daha da zor olur. Hastalık şikayetleri öksürük yapan bütün hastalıklar ile karışır ve grip sanılarak geçiştirilir. Geç dönemde ortaya çıkan şikayetler ise bronşitle karışır. Grip ve bronşit ilaçları şikayetleri baskılar ve teşhisi geciktirir. Kesin teşhis laboratuvar testleri ile konur.

•  Kan testleri:
  •  Hemogram,
  •  CRP ( inflamasyonun göstergesidir),
  •  Sedimantasyon,
  •  Burun, Boğaz kültürü ( boğmaca için ),
•  Akciğer filmi teşhise götüren testlerdir.

Boğmaca tedavisi:

Boğmaca antibiyotikler ile tedavi edilir. Özellikle makrolid gurubu antibiyotikler kullanılır. Antibiyotik erken dönemde başlanır ise etkilidir. Geç dönemde antibiyotik öksürük krizlerini azaltamayabilir. Antibiyotiklerin dozu ve süresi ile oynanmamalıdır. Çocukların öksürük nöbetleri e ardından gelen kusma atakları sırasında az az ve sık sık beslenmesi, bol sulu gıdalar alması önerilir. Aşağıdaki durumlarda çocuğun hastanede yatırılarak tedavisi gerekir.

•  Bol iltihaplı veya kanlı balgam gelmeye başlaması,
•  Çocuğun şuurunun bozulması,
•  Sürekli uykuya meyil olması,
•  Ateşin sürekli 40 derece olması,
•  Nefes almakta zorluk çekmesi,
•  Sık sık nefes almaya başlaması,
•  Morarması,
•  Gözde kanama olması,
•  Karnında şişme olması ve dışkı yapmakta zorlanması ( fıtık ve boğulma nedeniyle ),
•  Sürekli kusması hastaneye yatma sebebidir.

Boğmacadan korunma:

Boğmaca aşı ile önlenebilen bir hastalıktır. Boğmaca aşısı çocukluk aşı programının önemli bir parçasıdır ve karma aşı içinde ( Boğmaca Difteri Tetanos ) yapılmaktadır. Boğmaca olduğu kesin bir kişi ile temas durumunda koruyucu antibiyotik başlanması gereklidir. Evde boğmaca geçiren bir hasta var ise aşılı olsalar dahi tüm ev halkının koruyucu olarak antibiyotik alması gerekir.
Boğmaca özellikle bir yaş altı çocuklarda çok tehlikeli olan ve aşı ile önlenebilen bir hastalıktır.

Referanslar:
1. American Medical Association
http://www.ama-assn.org
2. Center for Disease Control and Prevention
http://www.cdc.gov
3. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/
4. Healthy U
http://www.healthyalberta.com/
5. American Medical Association website. at: http://www.ama-assn.org/ .
6. Behrman RE, Kliegman RM, Jenson HB, eds. Nelson Textbook of Pediatrics . 17th ed. Philadelphia, PA: Saunders; 2004.
7. Berkow R. The Merck Manual of Medical Information . New York, NY: Simon and Schuster, Inc; 2000.
8. Centers for Disease Control and Prevention website. at: http://www.cdc.gov/ .
9. Harrisons Online website. at: http://harrisons.accessmedicine.com/ .
10. Kleigman RM, Behrman RE, Jenson HB, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 18th ed. Philadelphia PA: Saunders; 2007.
11. Pertussis. EBSCO DynaMed website. at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated April 2009. May 22, 2009.
12. Recommended adult immunization schedule—United States, 2010. Centers for Disease Control and Prevention, MMWR website. at: http://www.cdc.gov/mmwr/PDF/wk/mm5901-Immunization.pdf. Published January 15, 2010. January 24, 2011.
13. Recommended immunization schedule for persons aged 0 through 6 years—United States 2010. Centers for Disease Control and Prevention website. at: http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/2010/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf. January 24, 2011.
14. Recommended immunization schedule for persons aged 7 through 18 years—United States 2010. Centers for Disease Control and Prevention website. at: http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/2010/10_7-18yrs-schedule-pr.pdf. January 24, 2011.
15. Tetanus, diphtheria (Td) or tetanus, diphtheria, pertussis (Tdap) vaccine: what you need to know. Centers for Disease Control and Prevention website. at: http://www.cdc.gov/vaccines/recs/schedules/downloads/child/2010/10_0-6yrs-schedule-pr.pdf. Published November 18, 2008. January 24, 2011.
16. Virginia Department of Health website. at: http://www.vdh.state.va.us/ .
17. 1/31/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Centers for Disease Control and Prevention. Recommended immunization schedules for persons aged 0-18 years—United States, 2008. MMWR. 2008;57;Q1-Q4. Centers for Disease Control and Prevention, MMWR website. at: http://www.cdc.gov/mmwr/preview/mmwrhtml/mm5701a8.htm . Updated January 10, 2008. January 28, 2008.
18. 1/24/2011 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance: Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis (tdap) vaccine from the advisory committee on immunization practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2011;60

Adenovirüs doğada yaygın olarak bulunur ve insanda birçok enfeksiyona neden olur. Özellikle :

•         Akciğer,
•         Göz,
•         İdrar yolları,
•         Bağırsak,
•         Beyin ve nörolojik sistem enfeksiyonlarına yol açar.

Adeno virüs yaşlılar, bebekler ve immün sistemi zayıf insanlarda ciddi ve ölümcül seyreden hastalıklara neden olabilir. Her yaşta görülür, akciğerde zatüre, idrar yolu enfeksiyonu ve sistit, gözlerde konjoctivit, çocuklarda ishal ile seyreden bağırsak enfeksiyonlarına hatta beyinde menenjit ve ensefalitlere yol açabilir.  Akciğer enfeksiyonu bronşitten zatüre ye dek ilerleyebilir. Adenovirüs yenidoğan bebeklerde ishal yapar. Okullar, yurtlar, kışlalar, kreşler ve huzur evlerinde salgınlara neden olur.

Adenovirüs nasıl bulaşır ?

Adenovirüs havadan solunum yoluyla, gıdalar ile ağızdan ve en çok dış ortama temas sonucu eller yoluyla bulaşır. Virüs dış ortama dayanıklıdır ve uzun süre canlı kalır. Ortama elle temas edip daha sonra ellerin ağız, göz, buruna dokundurulması ile virüs bulaşır.

Adenovirüs hastalıkları

Adenovirüse bağlı akciğer hastalığı basit bir soğuk algınlığı şeklinde olabileceği gibi ağır bir zatüre şeklinde de seyredebilir, en sık şikayetler:

•         Öksürük,
•         Ateş,
•         Boğaz ağrısı,
•         Burun akıntısı,
•         Gözlerde kızarıklık ( konjoktivit )  olur.

Bu şikayetler grip ile karışır. Basit laboratuar testleri ile adenoviüs tespit edilebilir. Bazen sadece konjoktivit yapar. Tek gözde başlayan kızarıklık ve hafif ateş görülür birkaç gün içinde diğer göze yayılır, hastalık bulaşıcıdır. Kalabalık yerlerde salgınlarına neden olur. Bebeklerde ishal yapar bol sulu, kansız ve sümüksüzdür, hafif ateş, bulantı ve kusma olur. Dışkı testi ile Adenovirüs ishali kolayca tespit edilir. İdrar yolu enfeksiyonu yapabilir:

•         Ateş,
•         İdrar yaparken yanma,
•         Sık idrara çıkma,
•         İdrar tutmakta zorluk,
•         Bazen kanlı idrar a neden olur.

İmmun sistemi bozuk kişilerde Adenovirüs menenjit ansefalit yapabilir. Adenovirüs ebağlı hastalıklarda kuluçka süresi 4-5 gündür. Hastalar şikayetler başlamadan birkaç gün önce hastalığı yaymaya başlarlar ve hastalık geçtikten sonra haftalarca virüsü yaymaya devam ederler.

Adenovirüs enfeksiyonlarında tedavi:

Adenovirüs hastalıklarının spesifik tedavisi yoktur. Antibiyotik tedavide etkisizdir. Hastaların istirahatı ve destek tedavisi gerekir. Hastaların akut dönemde istirahat etmeleri diğer insanlara bulaşmayı önlemek açısından önemlidir. Birçok hasta kısa sürede kendi kendine düzelir.

Bulaşmayı önlemek için :

•          Ellerinizi sık sık yıkayın,
•          Öksürürken ve hapşırırken ağzınızı kapatın,
•          Kağıt mendillerinizi çöpe atın,
•          Kalabalık yerlerde uzun süre kalmayın,
•          Bulunduğunuz yeri sık sık havalandırın.

Referanslar:

1- American Academy of Pediatrics. Adenovirus Infections. In: Pickering LK, Baker CJ, Kimberlin DW, Long SS, eds. 2009 Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases. 28th ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2009: 204-6.
2- Wold WSM, Horwitz MS. Adenoviruses. In: Fields BN, Knipe DM, Howley PM, eds. Fields Virology. 5th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven; 2007: 2395-436.
3- Foy HM. Adenoviruses. In: Evans A, Kaslow R, eds. Viral Infections in Humans: epidemiology and control. 4th ed. New York: Plenum; 1997:119