ZE sendromu;

Pankreas veya oniki parmak bağırsağındaki tümör nedeniyle ortaya çıkan inatçı mide ülseri dir. Bu tümörlerden salgılanan gastrin hormonu nedeniyle mide asiditesi artar ve ülserler gelişir. Gastrin hormonıu mideden asit salgısını arttıran bir hormondur.

Gastrinoma tek veya birden fazla tümör şeklinde ortaya çıkabilir ve %65 kötü huylu tümörlerdir. Zollinger Ellison hastalarının neredeyse dörtte birinde genetik olarak  multipl endokrin neoplazi hastalıkları ( MEN Tip 1) görülür. Bu hastalarda Zollinger Ellison sendromuna  ilave olarak beyin ve tiroid bezinde de neoplaziler görülür.

Zollinge Ellison sendromunun sebebi nedir?

Hastalığın sebebi pankreas veya on iki parmak bağırsağından kaynaklanan ve gastrin hormonu üreten tümörlerdir.  Ailede multipl endokrin neoplazi tip 1 vakalarının bulunması durumunda görülme şansı artmaktadır.

Zollinger Ellison hastalığının belirtileri nelerdir?

Hasta mide ülseri ve gastrit şikayetleri ile başvurur. Şikayetlerin inatçı ve tekrarlayan karakterde olmazı Zollinger Ellison sendromu düşündürür.

• Sık tekrarlayan mide ve bağırsak ülserleri,
• Karın ağısı,
• Bulantı kusma,
• İshal ( %30 ),
• Midede yanma, hazımsızlık, şişkinlik,
• Yutma güçlüğü,
• Yorgunluk, halsizlik, çabukl yorulma,
• Kilo kaybı,
• İştahsızlık,
• Yağlı ve kötü kokulu dışkılama,
• Mide bağırsak kanamaları,
• Dışkıda kan görülmesi veya gizli kan pozitifliği,
• Katran şeklinde dışkılama,
• Kanlı kusma.

Zollinger Ellison hastalığının teşhisi nasıl konur?

Sık tekrarlayan ülser ve gastrit hastalarında Zollinger Ellison sendromu düşünülmelidir. Bu durumda aşağıdaki testlerin yapılması tanı koydurur.

• Kanda gastrin miktarı,
• Gastrin stimülasyon testi,
• Kalsiyum,
• Sekretin,
• Gastroskopi,
• MR,
• Batın US yapılmalıdır.

Tedavi:

Zollinger Ellison tedavisinde birkaç basamak bulunur;

Cerrahi olarak tümörün çıkarılması:

• Tek ve kanserleşmemiş tümörlerde cerrahi düşünülebilir,

Tıbbi tedavi:

• Mide asit salgısını azaltan ilaçlar ile ülser gelişimi kontrol edilebilir ve
• Kemoterapi ile tümör küçültülmeye çalışılabilir.

Referanslar:

• National Digestive Diseases Information Clearinghouse
• http://digestive.niddk.nih.gov/
• The Canadian Association of Gastroenterology
• http://www.cag-acg.org/
• Health Canada
• http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/
• American Gastroenterological Association
• http://www.gastro.org/
• Berna MJ, Hoffmann KM, Long SH, et al. Serum gastrin in Zollinger-Ellison syndrome: II. Prospective study of gastrin provocative testing in 293 patients from the National institutes of Health and comparison with 537 cases from the literature, evaluation of diagnostic criteria, proposal of new criteria, and correlations with clinical and tumoral features. Medicine . 2006;85:331-64.
• Campana D, Piscitelli L, Mazzotta E, et al. Zollinger-Ellison syndrome: diagnosis and therapy. Minerva Med. 2005;96:167-206.
• DynaMed Editorial Team. Zollinger-Ellison syndrome. EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated October 18, 2010. Accessed November 11, 2010.
• Mayo Clinic. Zollinger-Ellison syndrome. Mayo Clinic website. Available at: http://www.mayoclinic.com/health/zollinger-ellison-syndrome/DS00461 . Updated July 24, 2010. Accessed November 11, 2010.
• Norton JA, Fraker DL, Alexander HR, et al. Surgery to cure the Zollinger-Ellison syndrome. N Engl J Med . 1999;341:635-644.
• Norton JA, Jensen RT. Resolved and unresolved controversies in the surgical management of patients with Zollinger-Ellison Syndrome. Ann Surg . 2004;240:757-773.
• Pellicano R, De Angelis C, Resegotti A, Rizzetto M. Zollinger-Ellison syndrome in 2006: concepts from a clinical point of view. Panminerva Med . 2006;48:33-40.
• Tomassetti P, Salomone T, Migliori M, et al. Optimal treatment of Zollinger-Ellison syndrome and related conditions in elderly patients. Drgus Aging. 2003;20:1019-1034.

Reflü özefajit;

Reflü mideden yemek borusuna asit kaçması sonucu göğüste yanma ve ağrı hissi.

Reflü neden olur?

Yenilen gıdalar yemek borusu ile mideye gider. Yemek borusu ile mide arasında bir kapak bulunur. Bu kapağın zayıfladığı durumlarda midenin asitli içeriği yemek borusuna geri kaçar ve yemek borusunu yakarak şikayetlere neden olur.

Reflü kimlerde görülür?

Reflü herkes de her yaşta olabilir bebekler, çocuklar dahil her yaşta görülebilir, aşağıdaki durumlar reflü görülme şansını arttırır:

•  Genetik yatkınlık; Ailede olması görülme şansını arttırır,
•  Aşırı mide asidi varsa,
•  Helicobacter pylori varlığı,
•  Bazı ilaçlar,
  •  Antikolinerjik ilaçlar,
  •  Kalsiyum blokeri antihipertansifler,
  •  Teofilin,
  •  Ağrı kesici ilaçlar,
  •  Kinidin,
  •  Tetrasiklin antibiyotik,
  •  Demir içeren ilaçlar,
  •  Osteoporoz ilaçları,
  •  Hormon ilaçları,
•  Yeme alışkanlığı,
•  Obezite,
•  Gebelik,
•  Mide fıtığı ( Hiatus hernisi ),
•  Yemekten kısa süre sonra egzersiz yapmak,
•  Sigara,
•  Alkol,
•  Çikolata,
•  Kahve ve kafeinli içecekler,
•  Gazlı içecekler,
•  Aşırı yağlı gıdalar,
•  Refü için önceden yapılmış cerrahi girişimler;
  •  Gastrik reflü cerrahisi,
  •  Vagotomi
•  Astım ve astım ilaçları kullanmak,
•  Peptik ülser,
•  Bazı Hastalıklar;
  •  Diyabet,
  •  Kanser,
  •  Silikozis,
  •  Kistik fibrozis,
  •  Nörolojik hastalıklar,
  •  Solunum sistemi rahatsızlıkları,
  •  KOAH,
  •  Kronik bronşit,
  •  Astım,
  •  Amfizem,
•  Sindirim sitemi hastalıkları;
  •  Gastrit
  •  Peptik ülser,
  •  Duodenal ülser,
•  Gıda alerjilerinin varlığı reflü gelişme şansını arttırır.

Reflü belirtileri nelerdir?

Reflü şikayetleri özellikler aşırı yemek, yağlı yemek, yemekten sonra egzersiz yapmak yada yatmak sonucu ortaya çıkar.

• Küçük çocuklarda uykudan öksürükle kalkma, öğürme, kusma şikayetleri olabilir.
• Şikayetler birkaç dakika yada saat sürebilir.
• Şikayetlerin şiddeti ve süresi yutak borusundaki asit yanığının boyuna ve derinliğine bağlıdır.
  •  Mide ile yutak borusu arasındaki kas gevşekliğinin derecesi,
  •  Mideden yemek borusuna kaçan asit miktarı,
  •  Ağızdan mideye akan ve asidi nötralize eden tükürüğün miktarı yanığın boyunu ve derinliğini belirler.

Reflüde en sık görülen şikayetler:

•  Göğüsten başlayıp boğaza doğru yayılan yanma tarzında ağrı ( kalp ağrıları ile çok karışır),
  •  Ağrı öne eğilmekle,
  •  Yatmakla,
  •  Egzersizle,
  •  Ağır kaldırmakla artar,
•  Yemeklerin ağza gelmesi,
•  Ağızda, boğazda acı, ekşi tat olmasıdır.

Ayrıca bu ana şikayetlere ek olarak bazı hastalarda:

•  Boğaz ağrısı,
•  Boğukluk, seste kabalaşma,
•  Kronik öksürük,
•  Boğazda düğümlenme hissi,
•  Astım,
•  Boğulma hissi ile uyanma şikayetleri görülür.

Reflü kronik şekilde devam ederse yutak borusunda ülserler oluşur ( özefagus ülserleri ). Özofagus ülserleri var ise

•  Özefagus kanamaları,
•  Yutma güçlüğü,
•  Kanlı kusma,
•  Dışkıda siyahlaşma,
•  Yemek borusunda yanık izleri ve Baret Özefagus denilen kanser başlangıcı,
•  Dişlerde asit yanıkları görülür.

Reflü teşhisi nasıl konur?

Reflü şikayetleri kalp ağrıları ile karışır. Her atakta bu iki ağrıyı birbirinden ayırmak gerekir. Reflü teşhisinde:

•  Baryumlu mide filmi,
•  24 saatlik yemek borusu asit takibi,
•  Mide yemek borusu kapak basınç testi,
•  Endoskopi,
•  Biyopsi gerekebilir.

Reflü tedavisi :

Tedavinin amacı reflüye bağlı ağrı ataklarını ve komplikasyonları önlemektir. Bu nedenle;

•  Mide asidinin yemek borusuna kaçmasını azaltmak,
•  Mide asit salgısını azaltmak için tedavi planlanır.

• 1- Hayat tarzı değişiklikleri:
  • a. Yemek listesi tutmak
    • i. Hangi yemeklerin ve gıdaların sizde şikayete neden olduğunu yazmanız tedaviyi çok kolaylaştırır.
  • b. En sık reflü sebebi gıdalardan uzak durmak
    • i. Aşırı yağlı gıdalar,
    • ii. Kızartmalar,
    • iii. Baharatlı gıdalar,
    • iv. Soğan ve sarımsak,
    • v. Çikolata,
    • vi. Mentol,
    • vii. Turunçgiller,
    • viii. Domates,
    • ix. Biberler ( acı ve tatlı tüm biberler reflu şikayetini arttırırlar),
    • x. Alkol,
    • xi. Kahve ve kafeinli içecekler,
    • xii. Karbonatlı, gazlı içecekler,
  • c. Küçük porsiyonlarda yemek,
  • d. Yemek ile yatmak arasında en az 2- 3 saat olmalıdır,
  • e. Kilo vermek,
  • f. Sigarayı bırakmak,
  • g. Aşırı sıkı giysiler kullanmamak,
  • h. 2 yastıkta yatmak

Reflü şikayetlerini kontrol altına almak için yapılabilecek hayat tarzı değişiklikleridir.

• 2- İlaçlar
  • a. Asit salgısını azaltan ilaçlar,
  • b. Fazla asidi nötralize eden ilaçlar,
  • c. Mide ve yemek borusunu koruyan ilaçlar,
  • d. Mide yemek borusu arsındaki kas sıkılığını arttıran ilaçlar, reflü tedavisinde kullanılır.
• 3- Cerrahi Prosedürler: hayat tarzı değişiklikleri ve ilaçların yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi prosedürlere baş vurulabilir.
  • a. Var ise mide fıtığının düzeltilmesi,
  • b. Funduplikasyon ile midede kapak yapılması cerrahi olarak başvurulabilecek tedavi yöntemleridir.

Reflüden korunmak için neler yapmalı?

Basit hayat tarzı değişiklikleri ile reflü nün ortaya çıkışını durdurmak ve korunmak mümkündür.

•  Aşırır yemekten kaçınmak,
•  Yemekten sonra 2- 3 saat oturur pozisyonda kalmak,
•  Sıkı giysiler kullanmamak,
•  2 yastıkta yatmak,
•  Sigara içmemek,
•  Alkol, kafein ve gazlı içecekler içmemek,
•  Sizde şikayet yapan gıdalardan uzak durmak,
•  Yemekten sonra 20 – 30 dakika şekersiz çiklet çiğnemek,
•  Kilo almamak,
•  Stresinizi azaltmak reflü gelişimini engeller.

Referanslar:

1- Alan R. Causes of gastroesophageal reflux disease (GERD)/heartburn. EBSCO Health Library website. Available at: http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81. Updated February 2007. July 1, 2008.
2- Alan R. Gastroesophageal reflux disease (GERD)/heartburn. EBSCO Health Library website. Available at: http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81. Updated February 2007. July 1, 2008.
3- American Gastroenterological Association website. Available at: http://www.gastro.org.
4- Conn HF, Rakel RE. Conns Current Therapy 2001 . 53rd ed. Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 2001.
5- EsophyX receives FDA clearance for performing transoral incisionless fundoplication surgery. Medical News Today website. Available at: http://www.medicalnewstoday.com/articles/83410.php. Published September 24, 2007. August 19, 2009.
6- Gastroesophageal reflux disease (GERD). EBSCO DynaMed website. Available at: http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated March 04, 2011. March 10, 2011.
7- Heartburn: hints on dealing with the discomfort. American Academy of Family Physicians website. Available at: http://www.familydoctor.org . Updated April 2008. July 1, 2008.
8- Heartburn, gastroesophageal reflux (GER), and gastroesophageal reflux disease (GERD). National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases website. Available at: http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/gerd/ . Updated May 2007. July 1, 2008.
9- Transoral incisionless fundoplication with EsophyX. Endogastric Solutions website. Available at: http://www.endogastricsolutions.com/esophyx_for-pt.htm . August 19, 2009.
11- Understanding GERD. American College of Gastroenterology website. Available at: http://www.acg.gi.org/patients/gerd/word.asp . Published 2006. July 1, 2008.
12- 9/30/2008 DynaMeds Systematic Literature Surveillance http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Jacobson BC, Moy B, Colditz GA, Fuchs CS. Postmenopausal hormone use and symptoms of gastroesophageal reflux. Arch Intern Med. 2008;168:1798-1804.
13- 3/1/2010 DynaMeds Systematic Literature Surveillance DynaMeds Systematic Literature Surveillance : Maalox Total Relief and Maalox liquid products: medication use errors. US Food and Drug Administration website. Available at: http://www.fda.gov/Safety/MedWatch/SafetyInformation/SafetyAlertsforHumanMedicalProducts/ucm200672.htm . Published February 17, 2010. March 2, 2010.

Helicobacter Pylori;

Gastrit, Ülser ve Mide kanserinin en büyük sebebidir. Helicobacter pylori ( H. pylori ) mide mukus duvarı içine yerleşerek gastrit, ülser ve mide kanseri sebebi olan bakteridir. Varlığı 1980 ler de gösterilmiştir.

Mide duvarı içine yerleşerek koruyucu mukus salgısını azaltır, mide suyu ve asitlerin mide duvarına zarar vermesine yol açar yani kronik gastrite ve ülsere neden olur. Gastrit mide duvarında hasar olmasıdır. Ülser mide duvarının delinmeye başlamasıdır. Peptik ülser de denir midede ise mide ülseri, 12 parmak bağırsağında ise duodenal ülser denir. H. pylori ülser, gastrit ve mide kanserinin en sık sebebidir.
H. pylori midenin asit ortamına ve birçok canlıyı öldüren enzimlerine rağmen mide duvarı içine giren ve yaşayan bakteridir. Vücudun başka bölümüne gitmez. Midenin koruyucu mukus tabakasını geçerek mide yüzeyindeki hücrelere saldırır. İmmun sistem bunu fark etse de o bölgede savaşamaz ve bakteriyi yok edemez.

Gastrit ve ülser

Mukus tabakası mideyi asitten koruyan bariyerdir. Bunu bozan her şey gastrit ve ülser yapar. birkaç yıl öncesine kadar kişilik yapısının, acı ve baharatlı yemenin, stresin gastrit yaptığı zannediliyordu oysa anlaşıldıki gastrit ve ülserin en büyük sebebi midemizde yer alan bir bakteridir. En sık görülen gastrit ve ülser sebepleri:

•  H. pylori,
•  Ağrı kesiciler,
•  Zehirli maddeler,
•  Cerrahi girişimler,
•  Bazı hastalıklar dır. Bu durumların hepsi mide mukozasını bozarak asitin mideye zarar vermesine gastrit ve ülsere neden olur.

Son yıllarda ortaya çıka nbulgular H. pylori nin mide kanseri ve mide kaynaklı lenfomaların da en önemli sebebi olduğunu göstermiştir.
Sebebi, Sıklığı ve Risk faktörleri

•  Dünya nüfusunun neredeyse üçte ikisinin midesinde H. pylori olduğu bilinmektedir.
•  Birçok insanda şikayete sebep olmaz ancak mide direncini çok zayıflatırsa gastrit ve ülsere neden olur.
•  Az gelişmiş ülkelerde, kalabalık ortamlarda yaşayanlarda, sanitasyon şartlarının kötü olduğu durumlarda sık görülür.
•  Kişiden kişiye ağız ağıza temas ile bulaşır, aile içinde sık görülür, kontamine gıdalar ve içecekler ile yayılır,
•  Çocuk yaşlarda bulaşır,
•  Sadece midede yaşar.

H. pylori ne gibi şikayetlere neden olur ?

H. pylori gastrit, ülser, mide kanseri ve mideden kaynaklanan lenfomaların en sık sebebidir. Mide kanseri dünyada en sık görülen ikinci kanserdir.
Midesinde H. pylori olan hastaların birçoğunda kronik gastrit vardır ancak bu hastaların çok azı şikayetçi olur. Birçok hastada kronik gastrite rağmen hiç şikayet olmaz. Mide mukozasını çok zedeler ise ülser yapar. Gastrit ve ülserde en sık görülen şikayetler :

•  Karın ağrısı, Midede yanma,
  •  Mide boşken olur,
  •  öğünler arasında ve gece olur,
  •  yemekle geçer,
  •  birkaç dakika veya saat sürebilir,
  •  gelip geçicidir, bazı günler ve haftalar hasta rahat olabilir,
•  Yemekten 1-3 saat sonra acıkma,
•  Gaz, şişkinlik, çabuk doyma, sık geğirme,
•  Hazımsızlık,
•  Hafif bulantı şikayetleri görülür.

Bu şikayetlerin hepsi bir arada görülmez. Ağrı kesiciler, kahve, alkol, sigara bu şikayetleri arttırır.

Helikobakter nasıl teşhis edilir?

H. pylori birçok yolla teşhis edilebilir. En basit ve kola yöntem kan ve dışkı testleri ile H. pylori tespitidir. Kanda H. pylori karşı vücudun yaptığı antikorlar tespit edilir. Tedaviden sonra hala pozitif kalır. Dışkıda H. pylori bakterisinin varlığına bakılır, tedaviden sonra negatif olur. Ayrıca gastroskopi sırasında alınan mide parçasından kimyasal analiz ile, üre nefes testi ile, de tespit edilebilir. H. pylori tespiti için gastroskopi yapılması şart değildir. Gastroskopi sadece aşağıdaki şartlar varlığında yapılmalıdır:

•  Yutma güçlüğü,
•  Kansızlık,
•  Mide barsak sistemi kanaması,
•  Açıklanamayan kilo kaybı,
•  45 yaş üstü ve yukarıda sayılan gastrit ve ülser şikayetleri var ise gastroskopi yapılmalıdır.

Helikobakter enfeksiyonu nasıl tedavi edilir?

H. pylori antibiyotikler ile tedavi edilir, tedavi edilmez ise ömür boyu kalır. Tedavide antibiyotikler ile birlikte mide asidini azaltan ilaçların da uzun süre kullanılması gerekir. Tedavi her hastada başarılı olmaz. H. pylori tedaviden sonra tekrarlayabilir. Tedaviden en az 4 hafta sonra testler tekrarlanır. H. pylori varlığı devam ediyor ise tedavi tekrarlanır, tekrarlanan tedavide farklı antibiyotikler seçilir.

Referanslar:
1. Atherton JC. The pathogenesis of Helicobacter pylori-induced gastro-duodenal diseases. Annual Review of Pathology 2006; 1:63–96. [PubMed Abstract]
2. Kusters JG, van Vliet AH, Kuipers EJ. Pathogenesis of Helicobacter pylori infection. Clinical Microbiology Reviews 2006; 19(3):449–490. [PubMed Abstract]
3. Ramakrishnan K, Salinas RC. Peptic ulcer disease. American Family Physician 2007; 76(7):1005–1012. [PubMed Abstract]
4. Helicobacter and Cancer Collaborative Group. Gastric cancer and Helicobacter pylori: a combined analysis of 12 case control studies nested within prospective cohorts. Gut 2001; 49(3):347–353. [PubMed Abstract]
5. Parsonnet J, Friedman GD, Vandersteen DP, et al. Helicobacter pylori infection and the risk of gastric carcinoma. New England Journal of Medicine 1991; 325(16):1127–1131. [PubMed Abstract]
6. Huang JQ, Sridhar S, Chen Y, Hunt RH. Meta-analysis of the relationship between Helicobacter pylori seropositivity and gastric cancer. Gastroenterology 1998; 114(6):1169–1179. [PubMed Abstract]
7. Eslick GD, Lim LL, Byles JE, Xia HH, Talley NJ. Association of Helicobacter pylori infection with gastric carcinoma: a meta-analysis. American Journal of Gastroenterology 1999; 94(9):2373–2379. [PubMed Abstract]
8. Uemura N, Okamoto S, Yamamoto S, et al. Helicobacter pylori infection and the development of gastric cancer. New England Journal of Medicine 2001; 345(11):784–789. [PubMed Abstract]
9. Ferlay J, Shin HR, Bray F, et al. Estimates of worldwide burden of cancer in 2008: GLOBOCAN 2008. International Journal of Cancer 2010; 127(12):2893–2917. [PubMed Abstract]
10. Anderson WF, Camargo MC, Fraumeni JF, et al. Age-specific trends in incidence of noncardia gastric cancer in U.S. adults. Journal of the American Medical Association 2010; 303(17):1723–1728. [PubMed Abstract]
11. Forman D, Burley VJ. Gastric cancer: global pattern of the disease and an overview of environmental risk factors. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology 2006; 20(4):633–649. [PubMed Abstract]