İdrarda Bence-Jones proteini; Immunoglobulin light chains – urine; Urine Bence-Jones protein;

Bence – Jones proteini immün sistemin bir parçası olan immün globülinlerin hafif zinciridir. Bir proteindir, böbreklerden süzülerek idrarla atılır. Test idrarda bakılır.
Normalde idrarda bulunmaz ancak Multipl Myelom hastalığında anormal miktarlarda üretildiği için idrarla atılır.

Bence Jones Proteini için normal değerler:

Normalde Bence –Jones proteini negatif olmalıdır.

Bence Jones Proteinin varlığı neyi gösterir?

İdrarda Bence Jones proteini aşağıdaki hastalıklarda pozitif olur:

• Multipl Myelom,
• Waldenstrom makroglobülinemisi,
• Kronik lenfositik lösemi,
• Amiloidoz hastalıklarında test pozitif olur.

Referanslar:

1. McPherson RA, Pincus MR, eds. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa: WB Saunders; 2006.
2. Hoffman R, Benz Jr. EJ, Shattil SJ, et al., eds. Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill

Kan Gazı; AKG; ABG;

Arter kanında bulunan oksijen, karbon dioksit ve asiditeyi (pH miktarını) ölçen laboratuar testidir.
Test arter kanından alınan kan ile çalışılır.
Solunum sistemini değerlendirmek amacıyla yapılır. Verilen oksijenin yada yapılan müdahalenin işe yarayıp yaramadığını test etmek için yapılır. Vücudun asit / baz dengesini görmek akciğer – böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek genel metabolik durumu anlamak amacıyla yapılır.

Arter kan gazı için normal değerler:

• Parsiyel oksijen basıncı ( PaO2): 75-100 mmHg,
• Parsiyel karbondioksit basıncı ( PaCO2): 38-42 mmHg,
• Arteriyel kan pH:7,38-7,42,
• Oksijen satürasyonu ( SaO2):94-100%
• Bikarbonat (HCO3):22-28 mEq/L

Anormal değerler akciğer, böbrek ve metabolik bozukluklara işaret eder.

Referanslar:
Seifter JL. Acid-base disorders. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 119

Büyüme Hormonu Stimülasyon Testi; Growth hormone stimulation test; Arginine test; Arginine-GHRH test ;

Büyüme hormonu ( GH ) beyinde yer alan hipofiz bezinden salgılanır.  Arginin ve/ veya GHRH verilerek uyarılmış hormon salgısı ölçülür. Hipofiz bezinin hormon salgılama kabiliyetine bakılır.
Cücelik ve büyüme hormonu eksikliklerinin araştırılmasında kullanılan bir testtir.
Önce kan alınır GH bakılır. Arkasından 30 dakika boyunca arginin ve / veya GHRH verilerek her 30 dakikada bir kan alınır. Test aç karnına ve fiziksel aktivite yapılmadan sabahleyin yapılmalıdır.

Arginin için normal değerler:

• Normal pik değer en az 10 ng/mL ve üstü
• Sınır 5 – 10 ng/mL
• Düşük < 5 ng/mL dir

Eğer sınır değerin altında çıkarsa beyinhipofiz bölgesinde Büyüme Hormonu rezervi / üretimi yetersizdir denir. Çocuklarda bu büyüme hormonu eksikliği gelişme geriliği ve cüceliğe yol açar.

Referanslar:
1. Parks JS, Felner EI. Hypopituitarism. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 19th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 551.
2. Melmed S, Kleinberg D. Anterior pituitary. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, PA: Saunders Elsevier; 2008:chap 8.
3. Reiter EO, Rosenfeld RG. Normal and aberrant growth. In: Kronenberg HM, Melmed S, Polonsky KS, Larsen PR, eds. Williams Textbook of Endocrinology. 11th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2008:chap 23

 Anti-glomerular basement membrane; AGBM; GBM antikor testi; Anti-GBM antikor;

Glomerül bazal membranı böbreğin süzgeç kısmıdır. Kandaki artık maddelerin süzüldüğü membrandır. Bazı böbrek hatalıkları bu membran kısma karşı gelişen antikorlar nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu antikorlar membrana bağlanarak böbreğin süzme işlemini bozar ve böbrek yetmezliğine yol açar.

Anti glomerüler Bazal Membran Antikoru ne için bakılır?

Test Goodpasture sendromu gibi böbrek hastalıklarının teşhisinde kullanılır. Glomerüler bazal membran antikor laboratuvar testi otoimmün böbrek hastalıklarının teşhisinde kullanılır. Kanda GBMA antikorun tespit edilmesi hastalığın teşhisini sağlar.

Anti Glomerüler Bazal Membran Antikoru için normal değerler:

Anti –GBM negatif olmalıdır.

Kanda anti glomerüler bazal membran antikoru varlığı ne anlama gelir:

•  Goodpasture hastalığı,
•  Anti glomerüler bazal membran hastalığı.

Referanslar:

1. Appel GB. Glomerular disorders and nephrotic syndromes. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 122.
2. Appel GB, Radhakrishnan J, D’Agatis V. Secondary glomerular disease. In: Brenner BM, ed. Brenner and Rector’s The Kidney. 8th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 31

ASMA; Anti Smooth Muscle Antibody;

Kanda düz kaslara karşı antikor varlığını araştıran laboratuvar testidir. Otoimmün hastalıklar denilen hastalıklarda vücut kendi dokusuna karşı savaş açar ve antikorlar ile dokulara saldırır. Siroz gibi bazı hastalıklarda vücut bu antikorları yapmaya başlayabilir.

Anti Düz Kas Antikoru için normal değerler:

Normalde anti düz kas antikoru negatif tir.

Anti Düz Kas Antikoru varlığı ne demektir?

Pozitif sonuç:

•  Kronik aktif hepatit,
•  Siroz,
•  İnfeksiyöz mononükleozis,
•  Otoimmün hepatit varlığını gösterir.

Test otoimmün hepatitler ile sistemik lupus eritematozus un ayrımında kullanılır

Amilaz pankreas ve tükürük bezinden salgılanan enzimdir. Şekerlerin sindirilmesini ve emilmesini sağlar. Pankreas bezinin iltihapları ve tıkanmalarında, tükürük bezlerinin iltihaplarında kanda amilaz artar. Amilaz birçok hastalıkta yükselir ancak özellikle pankreas ve tükrük bezi hastalıklarının teşhisinde amilaz testi değerlidir.

Test kanda yada idrarda bakılır. Test öncesinde alkol alınması sonucu bozar. Bazı ilaçlar test sonucunu bozar:

•  Aspirin,
•  Doğum kontrol ilaçları,
•  Kolinerjik ilaçlar,
•  Asparaginaz,
•  Metil dopa,
•  Opiatlar ( kodein, meperidin, morfin),
•  Tiazid diüretikler amilaz testinin sonucunu bozar.

Amilaz testi ne için yapılır?

•  Akut pankreatit teşhisi ve takibi amacıyla,
•  Kabakulak teşhisi,
•  Kronik pankreatit takibi,
•  Pankreas psödokist takibi amacıyla yapılır.

Amilaz için normal değerler:

Erişkin: 25 – 35 Unit/ Lt bazı laboraturlarda 40-140 U/L dir.

Kanda amilazı arttıran sebepler:

•  Akut pankreatit,
•  Pankreas kanseri,
•  Over kanseri,
•  Akciğer kanseri,
•  Kolesistit,
•  Safra taşı tıkanması,
•  Ciddi gastroenteritler,
•  Tükrük bezi tıkanması,
•  Tükrük bezi iltihapları,
•  Kabakulak,
•  Barsak tıkanmaları,
•  Makro amilazemi,
•  Pankreas veya safra kanalı tıkanması,
•  Perfore ülser,
•  Tubal gebelik ( dış gebelik ),

Amilaz miktarını düşüren sebepler:

•  Pankreas kanseri,
•  Pankreas zedelenmesi ve hasarları,
•  Böbrek hastalıkları,
•  Gebelik toksemisi.

Referanslar:
1. Owyang C. Pancreatitis. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2007:chap 147.
2. Tenner S, Steinberg WM. Acute pancreatitis. In: Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. Sleisenger and Fordtran’s Gastrointestinal and Liver Disease. 9th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2010:chap 58.

AFP; Alfa feto protein;

Karaciğerde ve anne karnındaki bebeğin plasentasına yapılan bir proteindir. Doğumdan sonra miktarı düşer.
Bkz: 4 lü test.
Kandaki miktarı ölçülür.

AFP testi ne için yapılır?

• Anne karnındaki bebeğin gelişimini incelemek amacıyla,
• Bazı karaciğer hastalıklarının teşhisi amacıyla,
• Bazı kanser türlerinin tespiti ve takibi amacıyla yapılır.

Gebelik sırasında AFP amniyosentez ile birlikte değerlendirilerek bebekte spina bifida , spinal ve nöral tüp defektleri gibi doğumsal anormalliklerin varlığı araştırılır.

Alfa feto protein için normal değer:

Erişkin: < 40 mcg/L dir.

Alfa feto protein arttıran sebepler nelerdir?

• Kanserler
  • Testis,
  • Over,
  • Safra kesesi, safra yolu kanserleri,
  • Mide,
• Pankreas kanseri.
• Karaciğer sirozu,
• Karaciğer kanseri,
• Malign teratoma,
• Hepatit.

Hamilelikte AFP yüksekliği ( 4 lü test ile birlikte ) sebepleri nelerdir?

• Doğum defektleri:
  • Anansefali ( beyin gelişim bozukluğu),
  • Duodenal atrezi ( barsak gelişim bozukluğu),
  • Gastroşizi,
  • Omfalosel,
  • Spina bifida,
  • Fallot tetralojisi ( kalp gelişim bozukluğu),
• Turmer sendromu ( kromozom anormalliği ).
• Genetik anormallikler ( Down sendromu),
• Son Adet Tarihi ve doğum tarihi uyuşmazlığı,
• Rahim içi bebek ölümü,
• İkiz, üçüz .. gebeliklere bağlı olabilir.

Referanslar:
1. Simpson JL, Otaño L. Prenatal genetic diagnosis. In: Gabbe SG, Niebyl JR, Simpson JL, eds. Obstetrics – Normal and Problem Pregnancies. 5th ed. Philadelphia, Pa: Elsevier Churchill Livingstone; 2007:chap 7.
2. Lee P, Pincus MR, McPherson RA. Diagnosis and management of cancer using serologic tumor markers. In: McPherson RA, Pincus MR, eds. Henry’s Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 21st ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2006:chap 74.
3. Cunningham FG, Leveno KJ, Bloom SL, et al. Prenatal diagnosis and fetal therapy. In: Cunnigham FG, Leveno KL, Bloom SL, et al, eds. Williams Obstetrics. 23rd ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2010:chap 13.