CPK İZOENZİMLERİ

written by Dr. Aydoğan Lermi

Kreatin Fosfokinaz İzoenzimleri; CPK isoenzymes test; CK izoenzim;

Kreatin fosfokinaz kalp, beyin, ve kaslarda bulunan bir enzimdir. Kanda yüksek seviyelerde bulunması kaynaklandığı dokuda hasar olduğunu gösterir.

Aşağıdaki ilaçlar CPK değerini etkiler:

  • Alkol kullanımı,
  • Amfotericin B,
  • Bazı anestezik maddeler,
  • Kokain kullanımı,
  • Statinler,
  • Steroid kullanımı sırasında CK artar.

CPK izoenzimleri ne için istenir?

Total Kreatin kinaz seviyesi yüksek ise bu yüksekliğin nerden kaynaklandığınıo bulmak için CPK-izoenzim testi istenir.

Kreatin kinaz yüksekliği 3 farklıo kökenden kaynaklanır:

  • CPK-1: ( CPK-BB de denir): özellikle beyin ve akciğer dokusundan kaynaklanır yüksekliği bu organ hasarını gösterir.
    • Beyin tümörleri,
    • Tıkanma, kanama veya travma sonucu beyin hasarı,
    • Elektroşok tedavisi,
    • Epilepsi krizi,
    • Pulmoner enfarktüs sırasında CPK-! Testi yüksek bulunur.
  • CPK-2: (CPK-MB): Kalp dokusundan kaynaklanır. Kalp hastalıklarında yükselir.
    • Kalp krizinde özellikle enfarktüsün 3-6. Saatleri arasında CPK-2 yükselmeye başlar, krizin 12- 24. Saatleri boyunca yükselir ve 12-48. Saatlerine doğru normale iner.
    • Elektrik çarpması,
    • kalp defibrilasyonu ( kalp için yapılan elektroşok),
    • herhangi bir sebeple ortaya çıkan kalp zedelenmesi ( trafik kazası, ezilme vb.),
    • kalp enfeksiyonları ( viral myokardit ),
    • açık kalp ameliyatlarında CPK-2 artar.

CPK-2 seviyesi göğüs ağrısı sırasında (koroner kalp hastalıklarınabağlı angina pektoris, yada Pulmoner embolis)  ve konjestif kalp yetmezliğinde yükselmez.

  • CPK-3: (CPK-MM) İskelet kasında bulunur ve iskelet kası hastalıklarında, ezilmelerde yükselir.
    • Kas ezilmesi ( crush sendromu),
    • İlaç ve hareketsizliğe bağlı kas hasarı,
    • Myozit ( kas iltihabı),
    • Kas içi enjeksiyonlar,
    • Epilepsi krizi,
    • Cerrahi girişimler,
    • Aşırı egzersiz sırasında artar.
    • Aşağıdaki durumlarda kreatin fosfokinaz testi sonucu yüksek çıkar
      • Kardiyak kateterizasyon, koroner anjiyo,
      • Kas içi enjeksiyonlar,
      • Cerrahi girişimler,
      • Aşırı egzersiz,
      • Aşırı ve uzun süren hareketsizlik CPK test sonuçlarını etkiler.

Referanslar:

Anderson JL. ST segment elevation acute myocardial infarction and complications of myocardial infarction. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 73.

Chinnery PF. Muscle diseases. In: Goldman L, Schafer AI, eds. Cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 429.