YAĞ EMBOLİSİ
Yağ embolisi dolaşımda yağ damlacıklarının bulunmasıdır, klinik bulgu vermeyebilir.
- Yağ embolisi teşhisi için spesifik diyagnostik bir testi yoktur.
- Risk faktörleri değerlendirilerek şüpheyi yüksek tutmak gerek,
- Tedavisi sportif tir.
Yağ embolisi sendromu:
- Predispozan faktörlerin ortaya çıkışından 24 -72 saat sonra beliren :
- Peteşiyal döküntü,
- Özellikle baş boyun, göğüs ön yüzde, subkonjuktival, aksillar, bölgede peteşiyal döküntü vakaların % 2- 50 sinde görülür.
- Solunum şikayetleri:
- Taşipne, dispne,
- Dinlemekle krepitan raller,
- Hemoptizi,
- Bilateral infiltrasyon,
- İleri vakalarda ARDS,
- Nörolojik bulgular:
- Konfüzyon,
- Baş dönmesi ,
- İleri vakalarda Koma,
- Ateş
- Kardiyovasküler sistem:
- Taşikardi,
- Hipotansiyon,
- Retinal değişiklikler:
- Peteşi,
- Purtscher retinopatisi,
- Sarılık
- Renal :
- Oligüri,
- Anüri,
- Hematolojik:
- Trombositopeni < %50 den fazla azalma,
- Ameni <%20 den fazla azalma,
- Sedimantasyon saatte >71 üzerinde,
- Yağ makroglobüli,nemisi ,
Yağ Embolisi tanısı nasıl konur?
- Yukarıdaki bulguları destekleyen laboratvuar verileri,
- Yağ globülleri ( non spesifik ve insensitif dir.
- PA AC filmi: orta ve üst loblarda bilateral infiltrasyon ( kar fırtınası görüntüsü ),
- Lipaz ve Fosfolipaz – A2 de artış,
- Pulmoner Arter kateteri var ise PA basıncında artış,
- Bronko Alveolar Lavaj örneğinde: makrofajlar içerisinde yağ vakuollri ( tanısal sensitivitesi düşüktür),
- Kranial Tomografi: genellikle normaldir, ileri vakalarda ödem ve nonspesifik infaktüsler görülebilir.
Yağ embolisi için predispozan faktörler:
- Travma,
- Ortopedik cerrahi girişimler,
- Alt ekstremite ve pelvik kırıklar, uzun kemik kırıklarının %20 sinde yağ embolis iolur.
- Kapalı kırıklar,
- Adipoz doku travması, mekanik travma, liposuction,
- Yumuşak doku travması,
- Karaciğer yetmezliği,
- Kemik iliği travması,
- Eksojen yağ enjeksiyonu: Total parenteral beslenme ( TPN), propofol, lenfografi,
- Diğer yağ emboli sebepleri:
- Orak hücre anemisi krizi,
- Yanıklar,
- Pankreatit,
- Yüksek iftifa hastalığı,
- Ekstra korporeal dolaşım.
Yağ embolisi tedavisi:
- Masif yağ embolisinde mortalite tedaviye rağmen %5-15 arasında dır.
- HEPARİN: rolü tam olarak aydınlarılamamıştır, teorik olarak lipazı aktive ederek lipemik serumu temizlediği düşünülüyor ancak altta yatan patolojinin ( kırık vb.) aşırı kanama riski var.
- Profilaktik steroid kullanımının hiçbir faydası olmadığı gösterilmiş.
- Yağ embolisini azaltmak – önlemek için: eksternal cerrahi fiksasyon, hipovoleminin hızla düzeltilmesi önerilir.
Referanslar
- Mellor, A, and N. Soni. “Fat embolism.”Anaesthesia 2001; 56(2): 145.
- Georgopoulos & Bouros. “Fat Embolism Syndrome: Clinical Examination is Still the Preferable Diagnostic Method.” Chest 2003; 123(4): 982-3.