Stenotrophomonas maltophilia

written by Dr. Aydoğan Lermi

Stenotrophomonas maltophilia,

Özellikle hastane ortamında ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda ciddi enfeksiyonlara neden olabilen, çok ilaca dirençli bir non- fermentatif, gram-negatif  bir bakteridir. Bu bakteri, hastane ortamında kolayca kolonize olur, özellikle solunum yolu enfeksiyonları, kan dolaşımı enfeksiyonları, idrar yolu enfeksiyonları ve yara enfeksiyonları gibi çeşitli enfeksiyonlarla ilişkilidir. Tedavisi zor olabilir çünkü doğal olarak birçok antibiyotiğe dirençlidir. Stenotrophomonas maltophilia intrensek metallo Beta laktamaz a sahiptir ve beta laktamların çoğunu etkisiz hale getirir.

Stenotrophomonas maltophilia Enfeksiyonlarının Klinik Özellikleri

  • Solunum yolu enfeksiyonları: Özellikle kistik fibrozis hastalarında veya mekanik ventilatöre bağlı hastalarda pnömoniye neden olabilir.
  • Kan dolaşımı enfeksiyonları: Kateter ilişkili bakteriyemi sık görülür.
  • İdrar yolu enfeksiyonları: Özellikle üriner kateteri olan hastalarda görülür.
  • Yara enfeksiyonları: Cerrahi yaralar veya yanıklar gibi açık yaralarda enfeksiyona neden olabilir.

Tedavi Yaklaşımı

Stenotrophomonas maltophilia, beta-laktamaz üretimi ve diğer direnç mekanizmaları nedeniyle birçok antibiyotiğe dirençlidir. Tedavi seçenekleri sınırlıdır ve genellikle kombinasyon tedavisi veya duyarlılık testlerine dayalı kişiselleştirilmiş tedavi gerektirir. Tedavi gerektiren S. maltophilia enfeksiyonları için Amerikan Bulaşıcı Hastalıklar Derneği (IDSA) tarafından öneriler aşağıda özetlenmiştir.

antibiyotik
1.      SEÇENEK İLAÇLAR TMP/ SMX İLK SEÇİLECEK İLAÇTIR. Direnç oranı düşüktür,

DİĞER 1. SEÇENEK İLAÇLAR İLE KOMBİNE EDİLEBİLİR.

İDSA ÖNERİSİ 8-12 mg/kg/gün ŞEKLİNDE GÜNDE 2 / 3 DOZA BÖLÜNEBİLİR.
MİNOSİKLİN İDRARA ÇOK İYİ GEÇMEZ, İYE DA İLK SEÇENEK OLMAZ.

TMP/ SMX  DİRENCİNDE İLK SEÇİLECEK İLAÇTIR.

DİĞER 1. SEÇENEK İLAÇLAR İLE KOMBİNE EDİLEBİLİR, İDSA ÖNERİSİ 200 mg İV/PO 12 SAATTE BİR ŞEKLİNDEDİR.
TİGESİKLİN İDRARA İYİ GEÇMEZ İYE DA İLK SEÇENEK DEĞİLDİR, VÜCUT DOKULARINA HIZLA DAĞILIR, SERUM KONSANTRASYONU HIZLA DÜŞER, BAKTEREMİ VE SEPSİSTE ÖNERİLMEZ, MİNOSİKLİN HARİÇ DİĞER 1. SEÇENEK İLAÇLAR İLE KOMBİNE EDİLEBİLİR. İDSA ÖNERİSİ 200 mg İLK DOZU TAKİBEN 12 SAATTE BİR 100 mg İV DİR
CEFİDEROCOL DİĞER 1. SEÇENEKLER İLE KOMBİNE EDİLEBİLİR.
2.      SEÇENEK İLAÇLAR LEVOFLOKSASİN 2. SEÇENEK İLAÇTIR DİĞER 1. SEÇENEKLER İLE KOMBİNE EDİLEBİLİR.  ÖZELLİKLE SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARINDA TEDAVİYE KATILMALIDIR.

ZAYIF İNVİTRO ETKİSİ YÜSÜNDEN MONOTERAPÖTİK OLARAK VERİLMEMELİDİR, TEDAVİ SIRASIDNA KOLAY DİRENÇ GELİŞİR.
CEFTAZİDİM/ AVİBAKTAM + AZTREONAM DİĞER TEDAVİ SEÇENEKLERİNE CEVAP ALINAMADIĞINDA SON SEÇENEK OLARAK DÜŞÜNÜLMELİDİR.
KULLANMA CEFTAZİDİM TEKBAŞINA ETYKİLİ DEĞİLDİR, çabuk direnç gelişir

 

Kombinasyon tedavisi, direnç gelişimini önlemek ve etkinliği artırmak için tercih edilebilir. Stenotrophomonas maltophilia tedavi imkanları sınırlı olan bir nosokomial patojendir, ciddi enfeksiyonlarda başlangıçta kombine tedavi planlamak, hafif enfeksiyonlarda monoterapi tercih etmek daha uygun olur.

 

Tedavi Süresi

    • Tedavi süresi, enfeksiyonun türüne ve şiddetine bağlıdır.
    • Pnömoni: Genellikle 14-21 gün.
    • Bakteriyemi: En az 14 gün, kateterler çıkarılmalıdır.
    • İdrar yolu enfeksiyonları: 7-14 gün.
    • Yara enfeksiyonları: Enfeksiyonun şiddetine göre 10-21 gün.

Direnç ve Tedavi Zorlukları

    • Stenotrophomonas maltophilia, doğal olarak birçok antibiyotiğe dirençlidir.
    • Duyarlılık testi yapılması ve tedavinin buna göre planlanması önemlidir.
    • Hastane enfeksiyonlarını önlemek için kateter ve ventilatör gibi invaziv cihazların uygun şekilde kullanılması ve enfeksiyon kontrol önlemlerine dikkat edilmesi gereklidir.
    • Stenotrophomonas maltophilia enfeksiyonlarında birinci basamak tedavi trimetoprim-sülfametoksazol (TMP-SMX)‘dir.
    • Dirençli suşlarda veya ciddi enfeksiyonlarda kombinasyon tedavisi veya alternatif antibiyotikler (minosiklin, seftazidim, florokinolonlar) kullanılabilir.

References

1. Tamma PD, Aitken SL, Bonomo RA, Mathers AJ, van Duin D, Clancy CJ. Infectious Diseases Society of America Antimicrobial-Resistant Treatment Guidance: Gram-Negative Bacterial Infections. Infectious Diseases Society of America 2023; Version 3.0. Available at https://www.idsociety.org/practice-guideline/amr-guidance/. Accessed 5 July 2024.

2. Clinical and Laboratory Standards Institute (CLSI). Performance Standards for Antimicrobial Susceptibility Testing, 34th ed. CLSI supplement M100; 2024. https://clsi.org/all-free-resources/