HEPATİT B

written by Dr. Aydoğan Lermi

Serum Hepatiti;

Hepatit B virüsü ile meydana gelen karaciğer enfeksiyonudur. Hepatit B ye bağlı sarılıkların bir kısmı kronikleşir. Altı aydan uzun süren Hepatit B enfeksiyonu kronikleşmiş kabul edilir. Kronik Hepatit B enfeksiyonu birçok probleme neden olur:

  •  Kronik karaciğer iltihabı,
  •  Siroz,
  •  Karaciğer yetmezliği,
  •  Karaciğer kanseri,
  •  Ölüme yol açabilir.

Hepatit B virüsü nasıl bulaşır?

Hepatit B virüsü hasta kişilerle temas ile bulaşır. Hasta yada taşıyıcı kişilerin vücut çıkartıları hastalığı taşır. Özellikle:

  •  Kan,
  •  Sperm (Semen),
  •  Vajina salgıları,
  •  Tükürük virüsü bol miktarda taşır.

Bu salgılarla temas etmek ile hastalık bulaşır.

Hepatit B hastalığının en sık bulaşma yolları:

  • • Cinsel temas,
  • • Temiz olmayan aletler ile yapılan;
    • o Manikür,
    • o Pedikür,
    • o Dövme,
    • o Cerrahi müdahale,
    • o Diş müdahalesi,
    • o Endoskopi,
  • • Taşıyıcı kişi ile aynı evde yaşamak en sık görülen bulaşma yollarıdır.

Hamilelik sırasında virüs bebeğe bulaşmaz, ancak doğum sırasında doğum kanalından geçerken bebeğe bulaşır. Bu nedenle hasta yada taşıyıcı anneden doğan bebeklerin doğumdan hemen sonra aşılanması ile korunması mümkündür. Bütün hamilelerin doğum öncesinde hepatit B testi yaptırmaları gerekir. Hepatit B sulardan, gıdalardan, havadan, bulaşmaz.

Kimler Hepatit B için risk altındadır?

Hepatit B virüsü dış ortamda uzun süre canlı kalabilir. Kişiden kişiye kolayca bulaşabilir.

  •  Hepatit B hastası yada Hepatit B taşıyan kişi ile cinsel temasta bulunmak,
  •  Kirli aletleri paylaşmak ( diş fırçası, jilet, ustura, enjektör vb. ),
  •  Hepatit B taşıyan biri ile aynı evi paylaşmak,
  •  Hasta salgıları ile temasın yoğun olduğu meslek çalışanları,
    •  Laboratuar çalışanları,
    •  Hemşireler,
    •  Doktorlar,
    •  Diş hekimleri,
    •  İtfaiyeciler,
    •  Polisler,
    •  Askerler,
    •  Mahkumlar ve hapishane çalışanları,
    •  Hastane çalışanları,
  •  Hepatit B hastalığının yoğun olarak bulunduğu yerlere seyahat etmek,
  •  Hemodiyaliz hastaları Hepatit B hastalığı yönünden risk altındadır. Bu kişilerin aşı ile hepatit B virüsünden korunmaları gerekir.

Hepatit B belirtileri nelerdir?

Hastalık virüs bulaştıktan 3 ila 6 ay sonra ortaya çıkar. Birçok hastada hafif gribal şikayet dışında bir şey görülmez. En sık görülen şikayetler:

  •  Göz aklarında ve ciltte sarılık,
  •  Halsizlik, yorgunluk, çabuk yorulma ( aylarca sürebilir),
  •  Karaciğer bölgesinde ağrı,
  •  İştah kaybı,
  •  Bulantı, kusma,
  •  Eklem ağrıları,
  •  Hafif ateş,
  •  İdrarda koyulaşma, dışkı renginde açılma,
  •  Kaşıntı,
  •  Döküntü.

En sık görülen şikayetlerdir. Hastalık genellikle bir iki ayda kendi kendine düzelir. Altı aydan uzun süren Hepatit B kronikleşmiş kabul edilir.

Hepatit B nasıl teşhis edilir?

Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı olur. Birçok vakada sarılık görülmediği sadece halsizlik ve eklem ağrıları görüldüğü unutulmamalıdır. Hepatit B kesin teşhisi laboratuar incelemeleri ile konur. Hepatit B düşünülen her hastadan aşağıdaki testler istenir:

  •  HBs Ag,
  •  Anti Hbs,
  •  Anti HBc IgM,
  •  SGOT,
  •  SGPT,
  •  Gama Glutamil Transferaz,
  •  Laktat Dehidrogenaz,
  •  Hemogram,
  •  Protrombin zamanı,
  •  CRP,
  •  Sedimantasyon.

Hepatit B takibi ve karaciğerdeki harabiyetin düzeyi laboratuar testleri ile takip edilmelidir. Altı aydan uzun süren Hepatit B kronikleşmiş kabul edilir. Bu durumda tedavi planlaması amacıyla aşağıdaki testler istenir:

  •  Hepatit B tip tayini,
  •  HBV DNA PCR testleri istenir,
  •  Karaciğer biyopsisi: Kronik hepatit B hastalığında karaciğerdeki harabiyet karaciğer biyopsisi ile tespit edilir.

Hepatit B tedavisi:

Akut Hepatit B hastalığının tedavisi yoktur. Ancak semptomlar ve şikayetlerin tedavisi yapılır. Komplikasyon gelişmediği sürece akut Hepatit B birkaç ay içinde kendiliğinden iyileşir.
Kronik Hepatit B yakından izlenmeli ve tedavi edilmelidir. Kronik Hepatit B tedavisinde kullanılan ilaçlar hastalığın ilerlemesini yavaşlatan, karaciğer yetmezliği, siroz ve karaciğer kanseri gelişmesini engellemeye çalışan ilaçlardır. Bu ilaçlar virüsün aktivitesini yavaşlatarak etki etmeye çalışır. Nadiren bu tedaviler ile tam şifa sağlanabilmektedir ancak virüsü tamamen öldürerek tam bir şifa sağlayan kesin bir tedavi şekli henüz yoktur. Kronik Hepatit B hastalığında aşağıdaki ilaçlar kullanılır:

  •  İnterferon alfa 2b,
  •  Lamivudine,
  •  Adefovir,
  •  Entecavir.
Kronik Hepatit B hastalarının dikkat etmesi gerekenler:

Kronik hepatit b hastalığında karaciğerde kronik iltihap vardır. Karaciğer sürekli enfeksiyonla mücadele eder. Bur durumda karaciğer üstüne eklenene her hastalık yada zehirlenme durumu hızla ağırlaştırır. Virüsün aktivasyonunu ve hastalığın hızla ilerlemesine yol açar. Özellikle

  •  Alkol,
  •  Sigara,
  •  Hazır gıdalar içinde bulunan koruyucu maddeler,
  •  Karaciğer için toksik ilaçlar,
  •  Baharat,
  •  Küflü gıdalar,
  •  Diğer hepatit enfeksiyonları,
  •  Bitkisel ilaçlar karaciğerdeki hasarı arttırıp hastalığı hızlandırabilirler.
Hepatit B virüsünün yayılmasını önlemek amacıyla hastaların yapması gerekenler:
  •  Aile bireylerinin test edilerek aşılanması,
  •  Doktorunuz, diş hekiminiz ve her tür tıbbi girişimden önce Hepatit B hastası olduğunuzu belirtiniz,
  •  Cinsel eşinize ve partnerinize Hepatit B taşıdığınızı belirtin ve aşılanmasını sağlayın,
  •  Kronik Hepatit B taşıyan çocukları yuva ve kreşlere göndermeden önce durumu yöneticiye bildirin ve kişilerin aşılanmasını sağlayın,
  •  Gebe iseniz mutlaka Hepatit B testlerinizi yaptırın,
  •  Hepatit B taşıyıcı ve çocuk sahibi olmak istiyorsanız bunu doktorunuza söyleyiniz, doğum sonrası çocuğun aşı ve serumla korunmasını sağlayınız,
  •  Hepatit B taşıyıcısı iseniz kan ve organ bağışı yapmayınız,
  •  Kronik Hepatit B hastası iseniz tedavinizi aksatmayınız.

Hepatit B den korunma:

Hepatit B den korunmanın en kolay ve güvenilir yolu aşı olmaktır. Hepatit B aşısı oldukça güvenli bir aşıdır. Aşı 6 ay içinde 3 doz olarak yapılmalıdır. Aşı bir kez tutmuş ise ömür boyu koruyucudur ve tekrarlanmaz. Ancak sigara içenler, 50 yaş üstü kişiler ve diyaliz hastalarında aşı bir seferde tutmayabilir. Normalde Hepatit B aşı programı doğumdan başlayarak uygulanır. Doğumda aşılanmamış kişiler her an test ile aşılanabilir. Ayrıca aşağıdaki önlemler

Hepatit B virüsünden korunmada yardımcı olur:

  •  Şüpheli cinsel ilişki sırasında kondom kullanmak,
  •  Şüpheli cinsel temastan uzak durmak,
  •  Endoskopi, cerrahi ve diş girişimleri gibi girişimlerin uygun sterilizasyon şartları altında yapılması,
  •  Tıraş bıçağı, jilet, ustura, diş fırçası gibi aletlerin paylaşılmaması,
  •  Dövme, manikür, pedikür gibi girişimlerin sterilize ve kendi aletleriniz ile yapılması sizi hepatit b den korur.

Hepatit B kaparsam ne yapmalıyım?

Hepatit kaptığınızı düşünüyor iseniz derhal bir enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurun. Hepatit B virüsü bulaşsa dahi bu durumda Hepatit B immün globülin ve Hepatit B aşısı ile korunmak mümkündür.
Hepatit B hastaları delta hepatit virüsünden korunmalıdır. Hepatit B ve delta virüsü yan yana gelirse hastalık çok hızlı ilerler ve siroz, karaciğer kanseri ve ölüme yol açar.

Referanslar:
1. American Liver Foundation
http://www.liverfoundation.org/
2. Hepatitis B Foundation
http://www.hepb.org/
3. Canadian Institute for Health Information
http://www.cihi.ca/
4. Canadian Liver Foundation
http://www.liver.ca/
5. Baker CJ, Pickerling LK, Chilton L, et al. Advisory Committee on Immunization Practices. Recommended adult immunization schedule: United States, 2011. Ann Intern Med. 2011;154(3):168-173.
6. Braunwald E, Fauci AS, Kasper DL, Hauser SL, Jameson JL, Longo DL, eds. Harrison’s Principles of Internal Medicine. 15th ed. New York, NY: McGraw-Hill; 2001.
7. Centers for Disease Control and Prevention. Recommended immunization schedules for persons aged 0-18 years—United States, 2011. MMWR. 2011;60(5).
8. Centers for Disease Control and Prevention. Sexually Transmitted Diseases Treatment Guidelines, 2010. MMWR 2010;59(No. RR-12):1-110.
9. Hepatitis B. American Liver Foundation website. Available at: http://www.liverfoundation.org/education/info/hepatitisb/ . Updated September 2007. Accessed July 1, 2009.
10. Hepatitis B. Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: http://www.cdc.gov/hepatitis/HBV.htm . Updated April 2009. Accessed July 1, 2009.
11. Hepatitis delta. World Health Organization website. Available at: http://www.who.int/csr/disease/hepatitis/HepatitisD_whocdscsrncs2001_1.pdf . Accessed August 24, 201