Sık Görülen Enfeksiyon Etkenleri
* = en sık görülen mikroorganizmaları işaret eder tüm sebepleri içermez

• Menenjit

  • Bakteriyel Menenjit

    • Yenidoğan Dönemi
      • Streptococcus agalactiae (Grp b)
      • S. aureus,
      • Echerichia coli,
      • Klebsiella,
      • Streptococci.
    • Çocuk ve Erişkin
      • Streptococcus pneumoniae 
      • Neiserria meningitidis
    • >60 yaş üstü
      • S. pneumoniae
      • Gram negatif basiller

  • Viral Menenjit ve Ensefalitler (Hastaların %90 ı 30 yaş altındadır)

    • Enterovirus (70%; Yaz sonu ve Sonbahar başında sık görülür).
    • Arboviral meningoensefalit (Kene ve sivrisineklerle bulaşır yazın görülür)
    • Mumps – kabakulak ansefaliti (Kış sonu ilkbahar başlarında görülür)
    • Herpes simplex virus (sporadik)
    • HIV (sporadik)

  • Granulomatöz Menenjitler (Kronik Menenjitler)

    • Mycobacterium tuberculosis
    • Cryptococcus neoformans

• Orta Kulak İltihabı

  • Streptococcus pneumoniae
  • Moraxella catarrhalis

• Dış Kulak İltihabı

  • Pseudomonas aeruginosa* 

• Sinüzit

  • Streptococcus pneumoniae
  • Haemophilus influenzae

• Soğuk Algınlığı (Rinit)

  • Rhinovirüs*
  • Coronavirüsler

• Farenjit

  • Adenovirus
  • Herpes Simplex virus
  • Epstein Barr Virus
  • Coxsackie virus
  • Streptococcus pyogenes (Grup A Beta Hemolitik Streptokok ağır komplikasyonlara yol açan boğaz enfeksiyonu)

• Viral Krup

  • Parainfluenza virus
  • Influenza virus
  • Respiratory syncytial virüs RSV (1 yaş altı çocuklarda en sık bronşiyolit sebebidir)

• Epiglottitis

  • Haemophilus influenzae type b (Hib aşısı nedeniyle sıklığı azalıyor ancak ölümcül olabilen akut bir enfeksiyondur)
  • Rhinoviruses
  • RSV
  • Influenza
  • Parainfluenza
  • Adenovirus type 7
  • Chlamydia pneumoniae (TWAR)
  • Mycoplasma pneumoniae

• Bronşiolitis

  • Respiratory Syncytial virus RSV

• Pneumonia

  • Yenidoğan (0-1 ay)
    • E. coli
    • Streptococcus agalactiae (grp B strep)
  • Infants (1-6 ay)
    • Chlamydia trachomatis (afebrile pneumonia)
    • RSV
  • Çocuk (6ay-5 yaş)
    • RSV
    • Parainfluenza virus
  • Çocuk (5-15 yaş)
    • Mycoplasma pneumoniae
    • Influenza virus type A
  • Genş Erişkin (16-30 yaş)
    •  Mycoplasma pneumoniae
  • Erişkin
    •  Streptococcus pneumoniae*
    •  Haemophilus influenzae

• Mide Ülseri

  • Helicobacter pylori (aynı zamanda mide kanserine de sebep olur)

• Gastrointestinal Sistem Enfeksiyonları

  • Bakteriyel
    • İltihabi Olan : kanlı mukuslu dışkılama dışkıda PNL varlığı ile karakterize.
      • E. coli (EIEC)
      • E. coli (EHEC)
      • Salmonella typhimurium
      • Salmonella typhi (ateş ve başağrısı ile karakteriedir herzaman ishal olmaz)
      • Shigella dysenteriae type 1(dışkıda bol PNL görülür)
      • Shigella sonnei/flexneri
      • Yersinia enterocolitica
      • Campylobacter jejuni
      • Clostridium difficile (hem inflamatuar hem non inflamatuar ishal etkenidir)
    • İltihabi olmayan : Bol sulu dışkılama dışkıda PNL yok.
      • E. coli (EPEC)
      • E. coli (ETEC)
      • E. coli (EAggEC yada enteroadherent EC)
      • Vibrio cholerae
      • Clostridium difficile
  • Viral Gastroenterit Etkenleri
    • Rotavirus (Kışın ishal yapar )
    • Norwalk virus (Yazın ishal yapar)
  • Besin Zehirlenmesine Neden olan Mikroorganizmalar
    • Staphylococcus aureus*
    • Bacillus cereus
    • Clostridium perfringens
    • Clostridium botulinum

• Osteomyelit Etkenleri

  • Staphylococcus aureus*
  • Streptococcus sp.
  • Enterobacteriaceae gurubu

• Septik artritis

  • Neisseria gonorrhoeae
  • Staphylococcus aureus

• Kardit

  • Myocarditis
    • Enteroviruses*
  • Endokardit
    • Viridans grup Streptococcus
    • Staphylococcus aureus (iv ilaç bağımlıları)
    • Staphylococcus epidermidis (nosocomial)

• Bacterial Sepsis

  • Yenidoğan
    • E.coli*
    • Streptococcus agalactiae (grp b strep.)
  • Erişkin (SIRS= Sistemik İnflamatuar Cevap Sendromu= Systemic Inflammatory Response Syndrome, Sepsis, Septik Şok)
    • Birçoğu bakteriyel enfeksiyonlar sonucu gelişir. %50 si Gram negatif %50 si gram pozitif bakteriyel enfeksiyonlara bağlıdır. İlk enfeksiyonun yeri önemlidir.
    • Sepsis ile sonuçlanan en önemli enfeksiyon odağı akciğerlerdir.
    • Daha sonra karın içi enfeksiyonlar, üriner sisitem gelir.
    • Akciğer kaynaklı sepsislerin en sık sebebi Streptococcus pneumoniae dir,
    • Üriner kaynaklı sepsislerin en sık sebebi E. coli dir.

• Sistit ve Piyelonefrit

  • E. coli*

• Akut Bakteriyel Prostatit

  • E. coli*

• PID Pelvik İnflamatuar Hastalık

  • N. gonorrhoeae
  • C. trachomatis

• Üretrit

  • N. gonorrhoeae* (Daha çok kentsel alanlarda görülür)
  • C. trachomatis (Non-gonococcal üretrit: daha çok kırsal kesimde görülür)

Adenovirüs doğada yaygın olarak bulunur ve insanda birçok enfeksiyona neden olur. Özellikle :

•         Akciğer,
•         Göz,
•         İdrar yolları,
•         Bağırsak,
•         Beyin ve nörolojik sistem enfeksiyonlarına yol açar.

Adeno virüs yaşlılar, bebekler ve immün sistemi zayıf insanlarda ciddi ve ölümcül seyreden hastalıklara neden olabilir. Her yaşta görülür, akciğerde zatüre, idrar yolu enfeksiyonu ve sistit, gözlerde konjoctivit, çocuklarda ishal ile seyreden bağırsak enfeksiyonlarına hatta beyinde menenjit ve ensefalitlere yol açabilir.  Akciğer enfeksiyonu bronşitten zatüre ye dek ilerleyebilir. Adenovirüs yenidoğan bebeklerde ishal yapar. Okullar, yurtlar, kışlalar, kreşler ve huzur evlerinde salgınlara neden olur.

Adenovirüs nasıl bulaşır ?

Adenovirüs havadan solunum yoluyla, gıdalar ile ağızdan ve en çok dış ortama temas sonucu eller yoluyla bulaşır. Virüs dış ortama dayanıklıdır ve uzun süre canlı kalır. Ortama elle temas edip daha sonra ellerin ağız, göz, buruna dokundurulması ile virüs bulaşır.

Adenovirüs hastalıkları

Adenovirüse bağlı akciğer hastalığı basit bir soğuk algınlığı şeklinde olabileceği gibi ağır bir zatüre şeklinde de seyredebilir, en sık şikayetler:

•         Öksürük,
•         Ateş,
•         Boğaz ağrısı,
•         Burun akıntısı,
•         Gözlerde kızarıklık ( konjoktivit )  olur.

Bu şikayetler grip ile karışır. Basit laboratuar testleri ile adenoviüs tespit edilebilir. Bazen sadece konjoktivit yapar. Tek gözde başlayan kızarıklık ve hafif ateş görülür birkaç gün içinde diğer göze yayılır, hastalık bulaşıcıdır. Kalabalık yerlerde salgınlarına neden olur. Bebeklerde ishal yapar bol sulu, kansız ve sümüksüzdür, hafif ateş, bulantı ve kusma olur. Dışkı testi ile Adenovirüs ishali kolayca tespit edilir. İdrar yolu enfeksiyonu yapabilir:

•         Ateş,
•         İdrar yaparken yanma,
•         Sık idrara çıkma,
•         İdrar tutmakta zorluk,
•         Bazen kanlı idrar a neden olur.

İmmun sistemi bozuk kişilerde Adenovirüs menenjit ansefalit yapabilir. Adenovirüs ebağlı hastalıklarda kuluçka süresi 4-5 gündür. Hastalar şikayetler başlamadan birkaç gün önce hastalığı yaymaya başlarlar ve hastalık geçtikten sonra haftalarca virüsü yaymaya devam ederler.

Adenovirüs enfeksiyonlarında tedavi:

Adenovirüs hastalıklarının spesifik tedavisi yoktur. Antibiyotik tedavide etkisizdir. Hastaların istirahatı ve destek tedavisi gerekir. Hastaların akut dönemde istirahat etmeleri diğer insanlara bulaşmayı önlemek açısından önemlidir. Birçok hasta kısa sürede kendi kendine düzelir.

Bulaşmayı önlemek için :

•          Ellerinizi sık sık yıkayın,
•          Öksürürken ve hapşırırken ağzınızı kapatın,
•          Kağıt mendillerinizi çöpe atın,
•          Kalabalık yerlerde uzun süre kalmayın,
•          Bulunduğunuz yeri sık sık havalandırın.

Referanslar:

1- American Academy of Pediatrics. Adenovirus Infections. In: Pickering LK, Baker CJ, Kimberlin DW, Long SS, eds. 2009 Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases. 28th ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics; 2009: 204-6.
2- Wold WSM, Horwitz MS. Adenoviruses. In: Fields BN, Knipe DM, Howley PM, eds. Fields Virology. 5th ed. Philadelphia: Lippincott-Raven; 2007: 2395-436.
3- Foy HM. Adenoviruses. In: Evans A, Kaslow R, eds. Viral Infections in Humans: epidemiology and control. 4th ed. New York: Plenum; 1997:119