LÖKOSİT ESTERAZ

written by Dr. Aydoğan Lermi

İdrarda Lökosit Esteraz aktivitesi, İdrarda lökosit, Esteraz testi, Hızlı piyüri testi.

Lökosit esteraz nedir, varlığı neyi gösterir?

Lökosit esteraz çubuklar (dipstick) ile yapılan hızlı idrar testinin bir parçasıdır. İdrar yolu enfeksiyonlarının göstergelerinden birisidir. İdrar içinde canlı yada parçalanmış iltihap hücresi ( nötrofil, Lökosit) kaynaklı esteraz varlığına bakar. Varlığı idrar yolunda lökosit, nötrofil yani enfeksiyon varlığına işaret eder. Üriner sistem enfeksiyonu göstergesidir.  Mikroskobik olarak lökosit görülmese de idrarda esteraz pozitifliği iltihap göstergesi olarak kabul edilir.

Beklemiş idrarda lökositler parçalanır, bu yüzden esteraz varlığı enfeksiyonu daha iyi gösterir.

Cephaleksin, cephalotin, tetrasiklin, fazla miktarda oksalik asit kullanımı ( ice tea vb.), idrarda glikoz varlığı ve konsantre idrarda pozitif reaksiyon baskılanır ve lökosit esteraz yanlış negatif bulunur.  İdrarda albümin ve askorbik asit ( C vit.)  de reaksiyonu bozar. Ayrıca nötropeni varlığı da yanlış negatif sonuca neden olur.  İdrarın vajinal sekresyonlar ile karışması yanlış pozitif reaksiyona yol açar.

Lökosit esteraz testi nitrit ile birlikte değerlendirildiğinde daha anlamlıdır. İdrarda lökosit esteraz ve nitrit testleri hiçbir zaman mikroskopi ve kültürün yerini tutamaz.

Lökosit esteraz testi nasıl yapılır?

Reaksiyon lökositlerden salınan ya da parçalanma ile ortaya çıkan indoksil gurubunun tespitine dayanır. Çubukta yer alan indoxyl karbonik asit ester atmosferdeki oksijen ile oksitlenir ve mavi renk alır, reaksiyon 1 dakika alır bu nedenle okuma 1. ve 5. Dakikalarda tekrar edilmelidir. ( üreticinin tavsiyesine riayet edilmesi önerilir).

Yoğun laboratuvarlarda taze idrarda mikroskopi lökosit esteraz + ve nitrit + örnekler için yapılabilir. Bu durumda piyüri yakalama sansitivitesi %92 spesifitesi %95 bulunmuş. Yanlış pozitiflikler gram pozitif bakteri ürilerde görülebilir ( nitrit – olur). Yine yoğun laboratuvarlarda idrar kültürü sadece lökosit esteraz +, nitrit+ idrar örnekleri ile sınırlandırılabilir. Yine bu durumda gram pozitif safilokokus saprofiticus gibi üriner enfeksiyon yapan bakteriler atlanabilir.

Erkeklerde piyüri olsun olmasın sürekli lökosit esteraz pozitifliği cinsel yolla bulaşan hastalıkları düşündürmelidir.